دکتر مهدی محمد نژاد، متخصص داخلی و فوق تخصص گوارش و کبد در بیمارستان شریعتی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت و گو با "بنیان" با اشاره به این که بیماری های کبدی، بیماری های مختلف و متفاوتی هستند گفت: سیروز کبدی یکی از بیماری های کبدی است که در طول سال های اخیر مطالعات بیشتری در مورد آن انجام شده است.مطالعات حاکی از آن بود که  شاید بتوان برای درمان بیماری سیروز کبدی از سلول های کبدی استفاده کرد.

وی با بیان اینکه این مطالعات در طول 10 سال اخیر هم در ایران و هم در سایر کشورهای دنیا انجام شده است افزود: در ایران حداقل 5 الی 6 مطالعه در این زمینه انجام شده است.خلاصه مطالعات در سلول درمانی سیروز کبدی این است که متاسفانه اثرات سلول درمانی در سیروز کبدی مختصر و موقت است.در واقع اثرات سودمند آن مختصر و خفیف است و آن اثرات سودمند و خفیف که ایجاد می شود در عرض چند ماه رفع شده و بیمار به شرایط قبلی خود بر می گردد.

دکتر محمد نژاد ادامه داد: سیروز کبدی بیماری پیشرفته کبدی بیماری است که در اثر آسیب مزمن و طولانی مدت کبد به وجود می آید. در واقع آسیب های مزمن کبدی با علل مختلف در طول چند سال می توانند منجر به سیروز کبدی شوند.

وی با بیان اینکه تعدادی از مبتلایان سیروز کبدی نیازمند پیوند کبد هستند افزود: البته پیوند کبد هم عوارض مختلف و زیادی دارد.همچنین ممکن است به دلیل عوارضی که از سیروز حاصل می شود تعدادی از بیماران مبتلا فوت کنند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه داد: اگرچه تا کنون استفاده از سلول های مغز استخوان برای درمان سیروز کبدی نتایج مداوم و سودمندی نداشته است و به طور معمول این روش را توصیه نمی کنیم اما نمی توان گفت سلول درمانی در بیماری ها کبدی منتفی است.

وی افزود: زیرا سلول های دیگری به جز سلول های مغز استخوان وجود دارند که امکان استفاده از آن ها در سلول درمانی وجود دارد. همینطور بیماری های مختلف دیگری به جز سیروز وجود دارد که ممکن است که سلول درمانی در آن ها مفید باشد.برای مثال از بیماری های دیگر کبدی می توان به بیماری حاد و شدید کبدی به نام بیماری هپاتیت فولمینانت نام برد که در عرض چند روز می تواند بیمار را به سمت فوت پیش ببرد. ممکن است در آینده در این زمینه بتوان از سلول درمانی استفاده کرد.

دکتر محمد نژاد افزود:همین طور ممکن است در سال های آینده بیماری های متابولیک کبدی که بیماری های مختلف و متنوعی هستند، کاندیدای درمان به وسیله سلول درمانی باشند.

دکتر محمد نژاد از وجود منابع مختلف سلول های بنیادی برای درمان بیماری های کبدی در بدن خبر داد و افزود: به جز سلول های مغز استخوان سلول های بنیادی دیگر هم کاندید هستند که در سلول درمانی استفاده شوند.به عنوان مثال سلول های بنیادی جنینی، سلول های پرتوان القایی بنیادین به نام IPS و همینطور سلول های بالغ کبدی.

وی تاکید کرد: نکته مهم و حائز اهمیت این است که در این زمینه نباید عجله کرد.باید اجازه دهیم مطالعات انجام شود.ممکن است سال ها زمان نیاز باشد، همانطور که 10 سال برای این مطالعات طی شد.در طی این 10 سال مطالعات حیوانی و مطالعات انسانی متعددی انجام شده است که فهم و دانش ما را در این زمینه بالا برده است.در حال حاضر سلول درمانی درمان استانداردی در هیچ یک از بیماری های کبدی نیست ولی مطالعات در این زمینه ادامه دارد.

این فوق تخصص گوارش و کبد با تاکید بر اینکه هیچ کدام از بیماری های سیروز کبدی، متابولیک کبدی و بیماری هپاتیت فولمینانت سرطان نیستند گفت: موضوع سرطان کبد کاملا متفاوت است.اکثرا سرطان کبد ناشی از انتقال از منشا دیگری است.برای مثال شخص در قسمت دیگری از بدن مانند روده بزرگ، لوزالمعده و... مبتلا به سرطان است که به کبد متاستاز می دهد و پخش می شود.در این موارد معمولا درمان قاطع وجود ندارد.اما در موارد نادری ممکن است امکان درمان از طریق جراحی وجود داشته باشد.

وی ادامه داد: اما بعضی موارد هستند که سرطان منشا از خود کبد دارد که سردسته آن ها "ﻛﺎرﺳﻴﻨﻮم ﻫﭙﺎﺗﻮﺳﻠﻮﻻر کبدی" است که به عنوان سرطان اولیه کبد محسوب می شود است.برای این نوع سرطان کبد درمان های موثر مانند جراحی، RF ABLATION یا از بین بردن سلول، سوزاندن تومور از طریق روش  Radio Frequency یا (RF)  و پیوند کبد وجود دارد.بنابراین چنانچه سرطان اولیه کبد پیشرفته نباشد امکان درمان آن وجود دارد ولی اگر خیلی پیشرفته باشد درمان قطعی امکان پذیر نباشد.

دکتر محمد نژاد در ادامه به مردم توصیه کرد برای جلوگیری از ابتلا به بیماری های مختلف کبدی از چاقی پیشگیری کنند و افزود:چاقی در کشور در حال افزایش است.همچنین بیماری هایی مانند فشار خون بالا، مرض قند و... بیماری هایی هستند که فرد را مستعد می کنند تا دچار کبد چرب شود.

وی ادامه داد: به دلیل شیوع چاقی، شیوع کبد چرب غیر الکلی در کشور در حال افزایش است . کبد چرب می تواند در تعدادی از بیماران منجر به بیماری پیشرفت کبدی شود. نکته مهم برای پیشگیری این است که افراد باید سعی کنند از چاقی پرهیز کنند،غذاهای پر چرب و شیرین را حذف کنند، فعالیت بدنی خود را بالا ببرند تا مبتلا به بیماری کبدی پیشرفته نشوند.همچنین باید از مصرف الکل پیشگیری شود. زیرا الکل هم از مواردی است که می تواند برای کبد آسیب ساز باشد.

دکتر محمد نژاد در پایان گفت: توصیه های دیگر در مورد بیماری های ویروسی کبدی است. در بین بیماری های ویروسی کبدی بیماری هپاتیت B که می تواند منجر به بیماری مزمن کبدی شود، دارای واکسن است.مخصوصا افرادی که سابقه فامیلی ابتلا به  هپاتیت B دارند لازم است حتما از این نظر  بررسی شوند و اگر بیماری ندارند حتما واکسن در یافت کنند که در آینده مبتلا به هپاتیت B نشوند.

پایان مطلب/