پيوند مغز استخوان و پيوند سلول های مادر خون محيطی
هدف اصلی از انجام PBSCTوBMTدر درمان سرطان اين است که بيماران بتوانند مقادير بالای داروهای شيمی درمانی و/ يا پرتودرمانی را دريافت نمایند ، برای درک بيشتر اين مطلب که چرا BMT ,PBSCT مورد استفاده قرار می گيرند و چگونه عمل می کنند بهتر است ابتدا دريابيم که مکانيسم اثر شيمی درمانی و پرتودرمانی چيست.
امتیاز:
مغز استخوان و سلول مادر چيست ؟
مغز استخوان ماده اي نرم و اسفنجي شکل است که داخل استخوان ها يافت می شود . اين ماده حاوی سلول های نابالغی است که سلول های مادر( Stem cell ) ناميده می شود و وظيقه آنها توليد سلول های خونی است . 3نوع سلول خونی وجود دارد :
* سلول های سفيد خون ( گلبول های سفيد )
* سلول های قرمز خون ( گلبول های قرمز خون ) که اکسيژن را به بافتها حمل کرده و فراورده های زائد را از اندامها و بافتها جمع آوری می کنند و پلاکتها که خون را منعقد می سازند .
اکثر سلول های مادر در مغز استخوان يافت می شوند اما برخی از آنها بنام سلول های مادر خون محيطی ( peripheral blood stem cell =PBSCS ) در جريان خون وجود دارند . همچنين خون طناب نافی نيز حاوی سلول های مادر می باشد . با تقسيم سلولی آنها ، تعداد بيشتری سلول توليد می شود و همچنین اين سلولها بعد از بالغ شدن به سلول های سفيد خون ، سلول های قرمز خون و پلاکت ها تبديل می شوند .
منظور از پيوند مغز استخوان و پيوند سلول های مادر خون محيطی چيست ؟
هدف از پيوند مغز استخوان ( Bone marrow transplantation ) و پيوند سلول های مادر خون محيطی ( PBSCT =Peripheral blood stem cell transplantation ) ، ذخيره سازی مجدد سلول های مادری است که با مقادير بالای داروهای شيمی درمانی و يا پرتو درمانی از بين رفته اند . 3 نوع پيوند وجود دارد :
* در پيوند autologous : بيماران سلول های مادر خود را دريافت می کنند .
* در پيوند Syngeneic : بيماران سلول های مادر را از عضو ديگر دو قلوی مشابه خود دريافت می کنند .
* در پيوند allogeneic : بيماران سلول های مادر را از فردی غير از خود يا دو قلوی مشابه خود دريافت می کنند . اين فرد می تواند از بستگان بيمار باشد مثل برادر ، خواهر ، و يا هر يک از والدين و يا فردیکه هيچگونه نسبتی با بيمار ندارد .
- چگونه از BMT , PBSCT در درمان سرطان استفاده می شود ؟
( BMT ) پيوند مغز استخوان و پيوند سلول های مادر از خون محيطی ( PBSCT )
هدف اصلی از انجام PBSCTوBMTدر درمان سرطان اين است که بيماران بتوانند مقادير بالای داروهای شيمی درمانی و/ يا پرتودرمانی را دريافت نمایند ، برای درک بيشتر اين مطلب که چرا BMT ,PBSCT مورد استفاده قرار می گيرند و چگونه عمل می کنند بهتر است ابتدا دريابيم که مکانيسم اثر شيمی درمانی و پرتودرمانی چيست.
شيمی درمانی و پرتو درمانی عموما سلول هايی را تحت تاثير قرار می دهند که تقسيم سلولی در آنها خيلی سريع انجام می شود . بهمين دليل است که این روش ها برای نابود کردن سلول های سرطانی که آنها اغلب تقسیم سلولی سريعی نسبت به سلول های سالم دارند ، بکار برده می شود .
از آنجائيکه سلول های مغز استخوان نيز دارای تقسيم سلولی سريع هستند ، ناخواسته بعنوان يکی از نقاط هدف داروهای ضد سرطان و پرتودرمانی قرار گرفته و بوسيله مقادير زياد آنها، مغز استخوان آسيب ديده يا تخريب می شود .
بدون يک مغز استخوان سالم بدن قادر نخواهد بود تا سلول های خونی توليد کرده و به مبارزه با عفونت ها ، حمل اکسيژن به بافت ها و ممانعت از خونريزی ، بپردازد . در حقيقت BMT,PBscT سلول های مادر سالم را جايگزين سلول های مادر تخريب شده و آسيب ديده می کنند . پيوند سلول های مادر سالم باعث قابليت مجدد مغز استخوان در توليد سلول های خونی و رفع نيازهای بيمار می شود .
پایان مطلب/