به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی بنیان، با گذشت حدود 100 سال از کشف انسولین، دیابت نوع 1 همچنان به عنوان یک تغییر دهنده‌ی اساسی سبک زندگی و حتی گاهی اوقات تهدید کننده‌ی زندگی باقی مانده است. دیابت نوع 1 یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی فرد به پانکراس حمله می‌کند و توانایی آن را برای تولید انسولین کاهش می‌دهد. رژیم غذایی نامناسب، همراه با ساعت‌های طولانی نشستن روی کاناپه و تماشای تلویزیون نیز، باعث ایجاد نوع دیگری از دیابت می‌شود. در دیابت نوع 2، پانکراس همچنان انسولین تولید می‌کند، اما بدن در برابر هورمون مهم متابولیسم قند مقاوم شده است. در این میان، گرچه انسولین به عنوان تنها داروی نجات دهنده شناخته‌ شده است، اما در بسیاری از افراد نمی‌تواند از ایجاد عوارض قلبی -عروقی جلوگیری کند و عدم دقت در مصرف آن نیز اغلب منجر به هیپوگلیسمی ‌و ناپایداری قند خون می‌شود.

سلول درمانی برای دیابت

در نهایت، درمان مبتنی بر سلول ممکن است جایگزین موثرتری برای انسولین تزریقی باشد. در طول 20 سال گذشته، اثبات شده است که بازگرداندن تولید انسولین و گلوکاگون تنظیم شده داخلی با پیوند جزایر پانکراس، یک گزینه درمانی ایمن و مؤثر برای افرادی است که کنترل دیابت نوع 1 در آنها بسیار دشوار است. پیوند سلول‌های جزایر، همزمان با سرکوب سیستم ایمنی می‌تواند منجر به ترشح انسولین درون‌زا شود. تعداد کمی ‌از دریافت کنندگان آلوگرافت جزایر، برای مدت بیش از 20 سال عدم نیاز به تزریق انسولین را حفظ کرده‌اند، اما اکثر آنها به مرور زمان نیاز به تجویز مقدار حداقل تا متوسط از انسولین اگزوژن دارند. ماندگارترین مزیت پیوند جزایر، حذف هیپوگلیسمی شدید و نرمال کردن سطح هموگلوبین HbA1c در افراد پرخطر، بوده است. با این حال، پیوند سلول‌های جزایر از اجساد، برای استفاده معمول بالینی در ایالات متحده هنوز تایید نشده است. علاوه بر این، استخراج جزایر از اندام های پانکراس اهدایی یک فرآیند پیچیده است که در اکثر مراکز پزشکی در دسترس نیست.

کپسول زیرجلدی حامل سلول بنیادی، امیدی تازه در دمان دیابت

به تازگی، محققان دانشگاه بریتیش کلمبیا و همکارانشان اخیراً نتایج یک کارآزمایی بالینی فاز 1 و 2 را اعلام کردند که نشان می‌دهد سلول‌های بنیادی پرتوان مشتق از سلول‌های اندودرمی پانکراس (PEC-01) که از طریق یک دستگاه کاشتنی به بیماران دیابتی منتقل شده‌اند، می‌توانند در بدن انسان انسولین تولید کنند. کپسول حامل سلول در بافت‌های زیر جلدی عمیق دیواره قدامی و جانبی شکم کاشته شدند.

در این مطالعه که بر روی 17 فرد 22 تا 57 ساله مبتلا به دیابت نوع 1 انجام شد، 75 میلیون سلول‌ PEC-01 به صورت زیر جلدی و توسط کپسول‌های مصنوعی در بدن کاشته شدند، که امکان عروقی شدن مستقیم سلول‌ها را فراهم می‌کرد. 3 تا 12 ماه بعد از پیوند و در 63 درصد از کپسول‌های کاشته شده، پیوند و بیان انسولین دیده شد.

بیشتر عوارض جانبی گزارش شده مربوط به روش‌های جراحی کاشت کپسول (27.9٪) یا مربوط به عوارض جانبی حاصل از سرکوب سیستم ایمنی (33.7٪) بود. داده‌های اولیه نشان می‌دهد که سلول‌های بنیادی پرتوان، می‌توانند به بافت جزایر مانند پانکراس تمایز یابند و جایگزین مقیاس‌پذیر و قابل تجدید برای پیوند جزایر پانکراس باشند. نتایج این مطالعه، در نشریه Cell Reports Medicine  به چاپ رسیده است.

پایان مطلب/

منابع: 

1. https://doi.org/10.2337/dc15-1988
2. https://doi.org/10.1016/j.xcrm.2021.100466
3. https://www.timescolonist.com