دکتر مرضیه تولائی، عضو هیات علمی پژوهشكده زیست فناوری رویان اصفهان، دانشیار و عضو هیات علمی پژوهشگاه رویان، در گفت و گو با خبرنگار سایت خبری " بنیان " در ابتدا فعالیت­‌های آموزشی و تحقیقاتی خودشان را در پژوهشکده زیست فناوری پژوهشگاه رویان  (اصفهان) اینطور توضیح دادند که ، بنده از سال 1384 که تقریباً  بدو تاسیس پژوهشکده رویان در اصفهان بود، همکاری خود را با استاد محمد حسین نصر اصفهانی آغاز نمودم. هدف اصلی شناخت بیولوژی اسپرم از دیدگاه‌های مختلف علوم زیستی و پزشکی و ارائه راهکارهای مختلف برای درمان زوجین نابارور بعلت فاکتور مردانه بوده است.

افزایش ناباروری با توجه به تغییر سبک زندگی

 در ادامه توضیحاتی در خصوص اهمیت حفظ سلامت اسپرم دادند با این توضیحات که: با توجه به اینکه سلول اسپرم،  نیمی از ژنوم نسل آینده را بوجود می آورد و نیمی دیگر از مادر به ارث می رسد، لذا سلامت ظاهری و باطنی این سلول‌ها بسیار مهم و حیاتی هستند. علاوه بر جنبه ژنتیکی ناباروری، امروزه به دلیل تغییراتی که در سطح زندگی افراد رخ داده، که بیشتر می توان به تغییر سبک زندگی، ماشینی شدن فعالیت های روزمره، تغذیه نامناسب و افزایش سن ازدواج اشاره نمود، درصد ناباروری در تمام جوامع نیز افزایش یافته است.

اصلی ترین هدف در گروه آندرولوژی

ایشان در ادامه افزودند که هم راستا با این تغییرات حاکم بر زندگی روزمره، باید محققان با شناخت بیشتر بر روی گامت­های اسپرم و تخمک، تاثیرات منفی این اثرات را  با ارائه راهکارهای درمانی صحیح به حداقل برسانند. از طرفی، علاوه بر تحقیقات، باید آگاهی افراد را در رابطه با سلامت باروری از همان سنین پایین، سن بلوغ و سن باروری افزایش داد. بنابراین اهمیت تحقیقات زمانی کاربردی و سودمند می­گردد که همیشه تحقیقات با آموزش توام گردد که اصلی‌­ترین هدف در آزمایشگاه آندرولوژی پژوهشکده زیست فناوری (اصفهان) بوده است.

دستاوردهای اصلی در گروه آندرولوژی

ایشان اظهار نشان کرد که : بنده می­توانم دستاورد­های اصلی بدست آمده در طی این 16 سال در آزمایشگاه آندرولوژی  (اصفهان) را به دو دسته اصلی تقسیم کنم. البته شایان ذکر است که زمانی که بحث تحقیقات پیش می آید همیشه یک نفر به تنهایی نمی­تواند موفقیت­های شاخص را کسب نماید و همیشه یک گروه درگیر می­باشند. استاد بنده، پروفسور محمد حسین نصر اصفهانی از بدو فعالیت تاکنون بعنوان راهنمای برجسته در آزمایشگاه آندرولوژی فعالیت دارند و ارتباطات بین المللی که ایشان در زمینه بیولوژی اسپرم و ناباروری مردان فراهم کرده­اند منجر به این شده که در سطح علمی مشابه با سایر مراکز در دنیا فعالیت داشته باشیم. بعلاوه، در راستای تحقیقات گروه، بنده با پرسنل بسیار با ارزشمند و دانشجویان کوشا در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری فعالیت تحقیقاتی را سپری می کنم. یک گروه اصلی از تحقیقات ما مربوط به شناخت بیولوژی اسپرم و همچنین اتیولوژی ناباروری مردان در سطوح سلولی، مولکولی و ژنتیک است و دسته دیگر استفاده نتایج بدست آمده ازتحقیقات برای درمان ناباروری زوجین می باشد.

بررسی بیولوژی اسپرم و تاثیر دارو

برای دنبال کردن هدف شناخت اتیولوژی ناباروری، مدل­‌های ناباروری مانند واریکوسل و مدل بیماری­ها مانند مدل کمبود ویتامین D یا مدل کمبود ویتامین B و یا حتی جهت بررسی تاثیر غذایی، مدل دیابت را انجام، و بیولوژی اسپرم و تاثیر داروها را بررسی کردیم.

انجام کارآزمائی‌­های بالینی برای درمان ناباروری

بعلاوه ایشان یادآور شدند که: در این حین یکسری مطالعاتی در زمینه کارآزمائی‌­های بالینی برای درمان ناباروری برخی از زوجین استفاده شد که اهمیت بسزائی در سطح ملی و بین الملل داشت. از جمله این مطالعات می توان به استفاده از روش جداسازی اسپرم بر اساس بار الکتریکی پتانسیل زتا در مقایسه با روش­‌های معمول جداسازی اسپرم اشاره نمود که منجر به افزایش درصد حاملگی در زوجین نابارور با فاکتور مردانه گردید. و یا اینکه برای درمان ناباروری مردان بعلت واریکوسل که عمل جراحی واریکوسلکتومی انجام می شود، استفاده برخی از دارو­ها مانند آلفا لیپوئیک اسید، یا ان-استیل سیستئین و یا کتوتیفن همراه با جراحی نسبت به افرادی که فقط عمل جراحی واریکوسلکتومی انجام داده بودند،  پیامد بهبود برخی از پارامترهای اسپرمی و سلامت کروماتین را به همراه داشت. در این راستا، برخود لازم می دانم که از مسئولین و پرسنل محترم مرکز باروری و ناباروری اصفهان کمال تشکر و سپاس را به علت فراهم کردن زمینه انجام تحقیقات در مدل انسانی داشته باشم. همکاری­‌های متخصصین محترم: جناب آقای دکتر سید مهدی احمدی، جناب آقای دکتر سیداسدالله کلانتری، جناب آقای دکتر محمد حسین نصر اصفهانی و جناب آقای محمد حسین نجفی منجر به گسترده شدن تحقیقات ما در زمینه شناخت اتیولوژی ناباروری در مردان و انجام کارآزمائی­های بالینی گردید.

معرفی فعالیت­‌های تحقیقاتی این تیم در ایران و خاورمیانه

ایشان همچنین افزودند: بطور کلی بنده می توانم فعالیت­‌های تحقیقاتی که در ایران و در برخی موارد در خاورمیانه برای اولین بار انجام شده را باختصار خدمتتان ذکر کنم که شامل:  پیشرو در انجام بیشتر "تست­های عملکردي اسپرم" برای اولین بار در ایران و ثبت اختراع برخی از این تست ها، پیشرو در انجام "روش­‌های نوین جداسازی اسپرم در تحقیقات- درمان" و ثبت اختراع برخی از این تست­ها مانند: روش جداسازی اسپرم بر اساس مارکرهای سطحی از جمله آپوپتوز، جداسازی اسپرم بر اساس بار الکتریکی سطحی از جمله پتانسیل زتا،  جداسازی اسپرم بر اساس رسپتورهای سطحی اسپرم از جمله رسپتورهای اسید هیالورونیک، جداسازی اسپرم بر اساس اتصال به سلول­‌های کومولوس اووفروس، پیشرو در بررسی "فاکتورهای اسپرمی که نقش در فعال سازی تخمک" دارند و همچنین استفاده از کلسیم آینوفورها برای  فعال سازی مصنوعی تخمک در زوجین نابارور با شکست قبلی لقاح، زوجین با فاکتور گلوبوزواسپرمی و در زوجین با فاکتور تراتوزواسپرمی شدید، می­باشد.

نتایج کسب شده حاصل از این مطالعات

 در این مطالعات، نتایج ما نشان داد که فعال سازی مصنوعی تخمک در این زوجین منجر به افزایش لقاح و حاملگی پس از استفاده از روش میکرواینجکشن شده است. در این بررسی تاثیر داروها، مکمل­ها و آنتی اکسیدانت­ها بر بیولوژی اسپرم و بررسی تاثیر آنتی اکسیدانت­ها بر فریز-ذوب اسپرم نیز ارزیابی گردید.

معرفی فعالیت­‌های آموزشی در راستای باروری و ناباروری

بعلاوه ما در ایران پیشرو در فعالیت­‌هایی در سطح آموزش در راستای آگاهی عموم افراد، دانشجویان، زوجین نابارور، متخصصین در زمینه باروری و ناباروری بوده ایم و کتاب­هایی در سطوح مختلف به چاپ رسانده ایم که به اختصار شامل: کتاب­‌های تخصصی برای دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری از جمله: نوشتن کتاب "بيولوژي توليد مثل از ديدگاه سلولي و مولکولي"، نوشتن کتاب "واريکوسل و ناباروري از ديدگاه سلولي و مولکولي"، نوشتن کتاب "اسپرم (ویراست سوم)"، و نوشتن کتاب "واژه نامه تصویری باروری و ناباروری"، است. بعلاوه،  ترجمه دو ورژن کتاب "بررسي مايع مني بر اساس استانداردهاي سازمان بهداشت جهاني " (2021، 2010) را بر عهده داشتیم.

در رابطه با اطلاع از روش­‌های درمان ناباروری به هدف افزایش زمینه آگاهی زوجین نابارور و عموم افراد، کتاب­‌هایی تحت عنوان "آنچه زوجین می‌­بایست در رابطه با تلقیح داخل رحمی (IUI) بدانند"، کتاب "لقاح آزمايشگاهي" و کتاب "تزريق اسپرم به داخل سيتوپلاسم تخمک" را به چاپ رساندیم. برای آگاهی نوجوانان نیز کتاب " سبک زندگی مدرن و ناباروری مردان" و همچنین کتاب "بهداشت باروری نوجوانان" را تالیف نمودیم. اخیراً در حال نوشتن کتابی در زمینه آگاهی کودکان از اینکه چگونه به دنیا آمده اند، هستیم که درحال چاپ است.

جایگاه موسسه رویان در کل جهان "درخصوص تحقیقات در زمینه ناباروری"

تولایی در خصوص جایگاه این تیم در سطح دنیا یادآور شدند که: آنالیز فعالیت های تحقیقاتی ما در سطح بین الملل: در سال 1398، توسط پروفسور آگاروارد و همکاران در آمریکا در مقاله‌ ه‌­ای منتشر شده که تحقیقات در زمینه ناباروری مردان را در کل جهان مورد آنالیز و تجزیه قرار دادند. در این بررسی 20 ساله اخیر توسط آگاروارد و همکاران، موسسه رویان در کل جهان، رتبه هفتم و در زمینه آسیب DNA اسپرم و ناباروری مردان، دکتر محمد حسین نصر اصفهانی و  دکتر مرضیه تولائی در کل جهان، جزء 10 نفر برتر شناخته شده اند.

اهداف آینده این تیم

تولایی در آخر از اهداف آینده این تیم گفتند: چشم انداز اولیه ما در این گروه این است که بتوان با ارائه روش جداسازی اسپرم برای زوجین نابارور با پارامترهای اسپرمی شدید و با تعداد کم اسپرم، بهترین اسپرم را انتخاب و در درمان استفاده نمود. در هدف دوم به دنبال بررسی تاثیر داروهایی که بطور معمول افراد بصورت روزانه مصرف می کنند بر روند بیولوژی اسپرم و پتانسیل باروری در مدل های حیوانی و انسانی هستیم و سوم اینکه با توجه به استفاده بی رویه افراد از آنتی اکسیدانت­‌ها و مکمل­‌ها، بدون اینکه اطلاع از پیامد آن داشته باشند، در نظر است دو فعالیت عمده انجام شود که شامل: اول بررسی عمده در آنتی اکسیدانت­ها و مکمل­ها و ارائه یک آنتی اکسیدانت کارا و موثر بر اساس اطلاعات پایه علمی و تحقیق در مدل­‌های حیوانی بر روند اسپرماتوژنز و پتانسیل باروری می­باشد و دوم افزایش آگاهی افراد در جامعه از پیامد استفاده بی رویه افراد از آنتی اکسیدانت­‌ها و مکمل­‌ها است.

پایان مطلب/