به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، تقسیم سلولی یا تکثیر سلولی، یک امر حیاتی برای موجودات زنده است و تکامل موجودات پیچیده از یک سلول واحد و تجدید سلول‌های از بین رفته از تعدادی از سلول‌های "بنیادی" که تکثیر و تخصصی می‌شوند را تسهیل می‌کند. با این حال، در زمینه سرطان، این تکثیر سلولی از کنترل خارج و دچار آشفته می‌شود. به تازگی گروهی از محققان موسسه GIGA دانشگاه لیژ کشف کرده‌اند که سلول‌های ایمنی خاص در خون موسوم به مونوسیت‌ها در یک فرد سالم نیز توانایی تکثیر دارند. هدف آن‌ها از این تکثیر، پر کردن مجدد ماکروفاژهای بافتی است که برای عملکرد صحیح بدن ما حیاتی هستند. این یافته‌ها به تازگی در مجله "نیچر ایمونولوژی" منتشر شده است.

تکثیر سلولی

تشکیل ارگانیسم‌های چندسلولی پیچیده، که انسان‌ها به آن تعلق دارند، نیازمند تولید میلیاردها سلول از تعداد محدودی از سلول‌های پیش ساز است که ابتدا تکثیر شده و سپس در حین مونتاژ در بافت‌ها و اندام‌ها، مورفولوژی‌ و عملکردهای خاصی را به دست آورده‌اند. دانش کنونی ما نشان می‌دهد که بیشتر سلول‌هایی که یک موجود زنده را تشکیل می‌دهند از سلول‌های به اصطلاح "بنیادی" ناشی می‌شوند که توسط فرایندی به نام میتوز تقسیم شده‌اند تا تعداد بیشتری از سلول‌ها را به وجود آورند. سپس این سلول‌ها تکثیر خود را برای تخصص، تمایز و تشکیل ماهیچه ها، مغز، استخوان ها، سلول‌های ایمنی و غیره متوقف می‌کنند. هنگامی که تکثیر دیگر به درستی تنظیم نشود، این امر می‌تواند منجر به ایجاد بیماری‌های مختلف شود که در میان آن‌ها سرطان‌ها بارزترین نمونه را نشان می‌دهند. در مطالعه ای که در مجله Nature Immunology منتشر شد، پروفسور توماس ماریچال (پروفسور دانشگاه لیژ ، محقق Welbio در موسسه تحقیقاتی (WEL) و تیمش از موسسه GIGA در دانشگاه لیژ دریافتند که این توانایی تکثیر فقط به سلول‌های بنیادی محدود نمی‌شود، بلکه یک عملکرد ناشناخته از سلول‌های ایمنی خون، یعنی مونوسیت‌ها نیز هست.در واقع، مونوسیت‌های خون که قبلا به عنوان سلول‌های تمایز یافته در نظر گرفته می‌شدند، قادر به تکثیر و تولید مجموعه‌ای از مونوسیت‌ها در بافت‌ها به منظور ایجاد ماکروفاژها هستند که سلول‌های ایمنی مهمی هستند که از ما در برابر میکروب‌ها محافظت می‌کنند و از عملکرد مناسب اندام‌های ما حمایت می‌کنند. ماکروفاژهای بافتی مقیم (RTMs) سلول‌های ایمنی تمایز یافته‌ و خودنگهداری هستند که بخش‌های جدایی ناپذیری از بافت‌های پستانداران هستند و جایگاه‌های متمایزی را اشغال می‌کنند و عملکردهای حمایتی - بافتی مهمی را اعمال می کنند. تصور می‌شود که نگهداری RTM یا به تمایز از مونوسیت‌ها یا بر خود تجدیدی RTM بستگی دارد.

تکثیر غیر توموری

توماس ماریچال، مدیر این مطالعه توضیح می‌دهد: " این یک کشف اساسی بزرگ است که تصور ما را از دخالت تکثیر سلولی در تشکیل و حفظ سیستم ایمنی بدن تغییر می‌دهد. یافته‌های ما همچنین نشان می‌دهد که اطلاعاتی که می‌توان از شمارش مونوسیت‌های خون، که به طور کلاسیک در طول یک آزمایش خون انجام می‌شود، به دست آورد تنها مقدار کمی از آنچه در سطح بافت‌ها، به عنوان مثال، در طول عفونت یا التهاب، اتفاق می‌افتد را منعکس می‌کند، از آنجایی که مونوسیت‌ها می‌توانند با ورود به بافت‌ها تکثیر شوند."  او همچنین اضافه کرد: " خوشبختانه این تکثیر به خوبی کنترل می‌شود و منجر به فرآیند توموری نمی‌شود. این کار تنها یک هدف دارد: امکان جایگزینی موثر سلول‌های ایمنی که بافت های ما را پر می‌کنند یا همان ماکروفاژها." این کشف که توسط موسسه تحقیقاتی WEL (WELRI – Welbio) و توسط شورای تحقیقات اروپا تامین شده است، به لطف توسعه ابزارهای جدید و استفاده از فناوری های نوآورانه امکان پذیر شد. این مطالعه مثالی عالی از این موضوع است که چگونه پیشرفت‌های تکنولوژیکی می‌توانند منجر به اکتشافات علمی پیشرفته شوند. مطالعه چنین جمعیتی از مونوسیت‌های در حال تکثیر تنها ۱۰ سال پیش، اگر غیر ممکن نبود، بسیار دشوار بود. حال این امر مستلزم استفاده از تجهیزات پیشرفته‌ای است که اخیراً در مؤسسه GIGA به دست آمده است،  یعنی به عبارتی تولید داده‌های پیچیده ژنومی و تجزیه و تحلیل‌های بیوانفورماتیک بسیار پیچیده. این مطالعه راه را برای تحقیقات آینده هموار می‌کند که امکان دستکاری یا کنترل تکثیر مونوسیت‌ها را برای اهداف درمانی و به نفع سلامتی افزایش می‌دهد.

در مجموع این مطالعه عملکرد جدید مونوسیت‌های خون یعنی توانایی آن‌ها برای تکثیر در بافت‌ها قبل از تمایز به ماکروفاژها، سلول‌های ایمنی که نقش مهمی در حفظ هومئوستاز و سلامت بدن دارند، را نشان می‌دهد.

پایان مطلب./