به گزارش پایگاه اصلاع رسانی بنیان، در مطالعه‌ای که اخیراً در مجله زنان منتشر شده است، محققان منابع موجود را برای درک ارتباط بین سلامت روان و نوسانات سطح هورمون‌‌های تولید مثل در طول قاعدگی و سایر چرخه‌‌های اصلی تولید مثل بررسی کردند.

پیش زمینه

تحقیقات نشان می‌دهد که شیوع اضطراب و اختلالات خلقی در بین زنان دو برابر مردان است. عوامل اجتماعی مانند مسائل مربوط به تصویر بدن، شرمساری بدن و استاندارد‌های زیبایی غیر واقعی، نابرابری جنسیتی، و تبعیض در شیوع ناهنجار مسائل مربوط به سلامت روان در میان زنان نقش دارند. همچنین اعتقاد بر این است که نوسانات هورمون‌‌های تولید مثل در طول چرخه قاعدگی و در طول چرخه‌‌های اصلی تولید مثل در زندگی یک زن نقش مهمی در ایجاد اضطراب و سایر اختلالات سلامت روان ایفا می‌کند. دو هورمون اصلی که در طول چرخه قاعدگی دچار نوسان می‌شوند، هورمون لوتئینیزه کننده (LH) و هورمون محرک فولیکول (FSH) هستند که افزایش این دو هورمون باعث بلوغ فولیکول‌‌های تخمدان می‌شود. افزایش تدریجی سطح هورمون استرادیول باعث می‌شود سطح FSH و LH به اوج خود برسد و در نتیجه پروژسترون در جسم زرد تولید شود. این تغییرات چرخه‌ایی در سطح هورمون‌‌های تولید مثلی بر خلق‌وخو تأثیر می‌گذارد و نظارت بر این سطوح نوسان هورمونی می‌تواند به پیش‌بینی و پایش شرایط سلامت روان کمک کند.

درباره مطالعه

در مطالعه حاضر، محققان تمام مقالات انگلیسی زبان و بررسی شده در مورد مطالعات مربوط به هورمون‌‌های تولید مثل و سلامت روان زنان را جستجو کردند. مطالعاتی که ماهیت کیفی داشتند یا مبتنی بر مدل‌‌های حیوانی بودند حذف شدند. در مجموع 76 مطالعه در بررسی نهایی گنجانده شد که جنبه‌‌های مختلف سلامت باروری و روانی، مانند فیزیولوژی تولید مثل و ارتباط آن با خلق و خو را پوشش می‌دهد. مقالات وارد شده همچنین شامل مطالعاتی بود که به طور خاص به سطوح نوسان هورمونی و طیف وسیعی از شرایط سلامت روان مانند افسردگی، اختلال نارسایی پیش از قاعدگی (PMDD)، اختلالات اضطرابی، سندرم پیش از قاعدگی، اختلال دوقطبی، اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)، اختلال وسواس اجباری و اسکیزوفرنی پرداختند.

یافته‌‌های اصلی

این بررسی گزارش داد که نوسانات سطوح هورمونی و ناراحتی فیزیکی مرتبط با قاعدگی اغلب منجر به اعتماد به نفس پایین، پریشانی روانی، کاهش تعاملات اجتماعی و افزایش پردازش چهره-عاطفی می‌شود. گزارش شده است که بسیاری از شرایط سلامت روان در مراحل اولیه فولیکولی و لوتئال تشدید می‌شوند. علاوه بر این، ادراک عاطفی افزایش یافته نیز با سطوح بالای استرادیول و پروژسترون پایین مرتبط است، با افزایش استروژن نزدیک به تخمک گذاری که باعث بهبود احساس جذابیت می‌شود. سه فرضیه اصلی برای توضیح تاثیر استروژن و پروژسترون بر خلق و خو و عملکرد مغز ارائه شده است. این شامل اثر استروژن بر انتقال دهنده‌‌های عصبی دوپامین، سطح سروتونین و عملکرد میتوکندری است. تأثیر پروژسترون و استروژن بر شناخت، خلق‌وخو و پردازش هیجانی نیز در زمینه شرایط خاص سلامت روان مانند افسردگی، اختلال نارسایی پیش از قاعدگی (PMDD)، سندرم پیش از قاعدگی، اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)، اختلال دوقطبی، اختلالات اضطرابی و اسکیزوفرنی مورد بحث قرار گرفت.  یافته‌ها نشان داد که تفاوت بین مردان و زنان در شیوع افسردگی با شروع بلوغ و افزایش سطح استروژن آغاز می‌شود، اما در طول دوره باروری نابرابر باقی می‌ماند و تنها پس از یائسگی شروع به یکسان شدن می‌کند. علاوه بر این، سطوح بالای LH و FSH همراه با کاهش سطح استرادیول در زنان با سابقه دوره‌‌های افسردگی ثبت شده است. میزان افسردگی نیز در میان زنان باردار که تحت نوسانات قابل توجهی در سطح هورمون‌‌های تولید مثل هستند، بالاتر است. اعتقاد بر این است که تغییرات سریع در سطوح استروژن و پروژسترون به ایجاد افسردگی پس از زایمان کمک می‌کند. علاوه بر این، شروع اضطراب و افسردگی نیز با سن حاملگی مرتبط است و سه ماهه دوم بیشترین میزان شروع را نشان می دهد. سطوح پایین پروژسترون در مرحله لوتئال نیز با PMDD و سندرم پیش از قاعدگی مرتبط است که با تحریک پذیری و افزایش حساسیت به محرک‌‌های منفی مشخص می‌شود. نوسانات هورمونی در مرحله لوتئال نیز با اختلالات اضطرابی مانند اختلال اضطراب فراگیر و اختلال هراس مرتبط است. همزمانی شروع اختلال دوقطبی در بسیاری از موارد با بلوغ به شدت نشان دهنده نقش نوسانی هورمون‌‌های جنسی در ایجاد اختلالات سلامت روان است. علاوه بر این، در حالی که بارداری علائم را کاهش می دهد، نوسانات هورمونی در طول دوره پس از زایمان اغلب علائم اختلال دوقطبی را بدتر می‌کند و باعث روان پریشی پس از زایمان می‌شود. گزارش شده است که نظارت بر نوسانات هورمونی از طریق اپلیکیشن‌‌های دیجیتال و‌اندازه گیری‌‌های هورمونی نه تنها در مدیریت سلامت باروری بلکه در پیش بینی تغییرات خلقی و تغییرات در وضعیت روانی نیز موثر است. این امر برای زنان در مدیریت فعالیت‌‌های زندگی روزمره و کارشان ارزشمند بوده است.

نتیجه گیری

به طور کلی، این بررسی گزارش داد که نوسانات در سطوح هورمون‌‌های تولیدمثلی در طول دوره‌‌های قاعدگی و همچنین در مراحل مختلف باروری در زندگی به شدت با وضعیت سلامت روان آن‌ها مرتبط است و نقش مهمی در ایجاد اختلالات مختلف سلامت روان ایفا می‌کند. استفاده از اپلیکیشن‌‌های دیجیتال و ابزار‌های پوشیدنی‌ برای نظارت بر نوسانات سطوح هورمونی می‌تواند به پیش‌بینی و مدیریت موثر تغییرات خلق و خو و وضعیت روانی کمک کند.

پایان مطلب./