رابطه بین پیری و سرطان پیچیده است و چندین مکانیسم اساسی مشترک دارد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، اکنون به طور گسترده ثابت شده است که سرطان و پیری به طور ذاتی با هم مرتبط هستند؛ سن یکی از مهم ترین عوامل خطر برای اکثر بیماری‌های مزمن از جمله سرطان است. اکثر بیماری‌های مرتبط با افزایش سن منشأ التهابی دارند. افراد بالای 65 سال 60 درصد تشخیص‌های جدید سرطان و 70 درصد مرگ‌ومیرهای سرطان را تشکیل می‌دهند. از آنجایی که پیشرفت‌های پزشکی و مراقبت‌های بهداشتی امید به زندگی انسان‌ها را به حداکثر می‌رساند و جمعیت سالمندان همچنان در حال رشد است، پیش‌بینی می‌شود که نرخ سرطان نیز بر همین اساس افزایش یابد.
چگونه افزایش سن خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد؟
سن یکی از عوامل خطر اصلی سرطان است. در همین راستا چندین عامل کلیدی وجود دارد که هم پیری و هم سرطان را تقویت می‌کند، از جمله آسیب سلولی، پیری سلولی و کاهش عملکرد سیستم ایمنی، تجمع آسیب سلولی و استرس اکسیداتیو، ناپایداری ژنوم، ترمیم DNA به خطر افتاد، ترمیم نادرست DNAو پیری سلولی. همانطور که جمعیت ما به تدریج در حال پیر شدن است، نسبت بیماران مسن تر مبتلا به سرطان به طور قابل توجهی در حال افزایش است. با توجه به ناهمگونی سلامت عمومی و وضعیت عملکردی در میان سالمندان، درمان سرطان یک چالش بزرگ در این جمعیت آسیب پذیر است. بیماران مسن اغلب عوارض جانبی بیشتری از درمان‌های ضد سرطان را تجربه می‌کنند. بنابراین برای اطمینان از کیفیت مطلوب زندگی باید از درمان بیش از حد خودداری شود. از سوی دیگر، درمان ناکافی به دلیل ترس از مسمومیت یک مشکل مکرر است و می‌تواند منجر به افزایش خطر عود و بقای بدتر شود. تعادل ظریفی بین فواید درمان و خطر سمیت وجود دارد. نشانگرهای زیستی قوی که سن بیولوژیکی بدن را منعکس می‌کنند ممکن است به ترسیم رژیم‌های درمانی فردی بهینه برای بیماران مسن‌تر مبتلا به سرطان کمک کنند.
نقش آسیب سلولی در پیری و بیماری
با افزایش سن، سلول‌ها آسیب قابل توجهی را جمع می‌کنند که عامل اصلی پیری و بیماری است. بیشتر این آسیب ناشی از قرار گرفتن در معرض یک عمر گونه‌های اکسیژن فعال (ROS) و سایر رادیکال‌های آزاد، اشعه ماوراء بنفش و مواد شیمیایی است که منجر به استرس اکسیداتیو می‌شود. این باعث بی ثباتی ژنومی و آسیب DNA، از جمله تک رشته ای و دوتایی می‌شود. شکستگی رشته‌ای در مارپیچ دوگانه، جهش‌های نقطه‌ای، جابه‌جایی‌ها و بازآرایی‌های کروموزومی در مقیاس بزرگ، معروف به کروموتریپسیس را به همراه دارد. هنگامی که این نوع آسیب رخ می‌دهد، پاسخ آسیب DNA (DDR) فعال می‌شود تا سلول‌ها بتوانند DNA شکسته شده را ترمیم کنند و از سرطان زایی اثرات آن جلوگیری کنند. 8 جهش در ژن‌های DDR در سرطان شایع است و باعث بی ثباتی ژنومی بیشتر می‌شود که از رشد تومور و متاستاز حمایت می‌کند.
پیری سلولی
اگر سلول نتواند آسیب DNA را ترمیم کند، یکی از دو مسیر ممکن فعال می‌شود: آپوپتوز یا پیری، که دومی به عنوان یک عامل کلیدی در روند پیری شناخته شده است. پیری سلولی به طور دائم چرخه سلولی را متوقف می‌کند و از سلول‌های مبتلا به آن جلوگیری می‌کند. آسیب DNA ناشی از تکثیر وتجمع و بافت‌های پیر و سلول‌های پیر را نشان می‌دهند. با وجود ناتوانی در تکثیر، سلول‌های پیر از نظر متابولیکی فعال باقی می‌مانند و موادی ترشح می‌کنند که باعث شروع سرطان می‌شوند. این فنوتیپ ترشحی مرتبط با پیری (SASP) نامیده می‌شود و شامل سیتوکین‌ها و کموکاین‌ها، پروتئازها و فاکتورهای رشد پیش‌التهابی می‌شود. SASP هموستاز بافت را مختل می‌کند و به طور قابل توجهی به پیری کمک می‌کند. دانشمندان در حال حاضر در حال مطالعه پیری سلولی و SASP در تلاش برای ایجاد درمان‌های احیا کننده هستند.
کاهش عملکرد سیستم ایمنی
افزایش سن منجر به کاهش تجدید سلول‌های بنیادی خونساز (HSCs) از مغز استخوان می‌شود. از آنجایی که HSC ها باعث ایجاد سلول‌های ایمنی می‌شوند، این امر از تشکیل سلول‌های ایمنی جدید جلوگیری می‌کند. به این ترتیب، پیری با کاهش تدریجی عملکرد ایمنی به نام ایمونوسنسانس همراه است، که به شدت با التهاب برای ایجاد یک پاسخ موثر در برابر تومورها در ارتباط است. ایمونوسانس طیف وسیعی از پیامدها را برای سلول‌های ایمنی سازگار و ذاتی دارد که در شناسایی و کشتن تومور نقش دارند. از جمله این پیامدها میتوان به تجمع سلول‌های T موثر CD8+ تمایز یافته نهایی و همچنین کاهش تعداد سلول‌های B حافظه در گردش و بازسازی جمعیت سلول‌های کشنده طبیعی اشاره کرد. به نوان مثال سلولی که استرس اکسیداتیو را تجربه می‌کند که تحت آسیب DNA قرار می‌گیرد. اگر DNA نادرست ترمیم شود، سلول ممکن است دچار آپوپتوز شود، سرطانی شود یا پیر شود. بنابراین سلول‌های پیر می‌توانند فنوتیپ مرتبط با پیری (SASP) را بیان کنند، جایی که موادی مانند سیتوکین های پیش التهابی، پروتئازها و فاکتورهای رشد ترشح می‌کنند که می‌توانند سلول‌ها را سرطانی کنند.
شایع ترین انواع سرطان‌های مرتبط با سن کدامند؟
در حالی که افزایش سن خطر ابتلا به تقریباً همه سرطان‌ها را افزایش می‌دهد، برخی از انواع آن در افراد مسن شایع تر است. در یک مطالعه جهانی در سال 2018 بر روی مسن‌ترین افراد بالغ، که به‌عنوان افراد 80 ساله و بالاتر تعریف شده‌اند، دانشمندان میزان بروز سرطان در سراسر جهان را تخمین زدند. شرکت کنندگان سرطان‌های پروستات، ریه و روده بزرگ شایع ترین بودند
غربالگری سرطان مرتبط با سن
علیرغم اینکه جمعیت سالخورده بخش قابل توجهی از تشخیص‌های سرطان را تشکیل می‌دهد، دستورالعمل‌ها برای انواع مختلف سرطان اغلب توصیه می‌کنند که غربالگری باید در سن خاصی متوقف شود. به عنوان مثال، دستورالعمل‌های غربالگری سرطان دهانه رحم نشان می‌دهد که افراد باید آزمایش خود را در سن 65 سالگی متوقف کنند، اما افراد در این گروه سنی 20 درصد از تشخیص‌های جدید سرطان دهانه رحم را تشکیل می‌دهند. بنابراین آنها رویکرد محافظه کارانه تری را برای پیشگیری از سرطان در سالمندان توصیه می‌کنند.
درمان سرطان در سالمندان و نشانگرهای زیستی پیری
بیماران مبتلا به سرطان سالخورده احتمال بیشتری دارد که در زمان تشخیص بیماری‌های قبلی یا بیماری‌های همراه داشته باشند، که چالش‌های درمانی متنوعی را ایجاد می‌کند. ایمن‌سازی در سالمندان همچنین به این معنی است که آنها احتمالاً نسبت به جوان‌ترها به درمان‌های خاص مانند درمان‌های ایمنی پاسخ متفاوتی می‌دهند. و همچنین عوارض جانبی درمان سرطان مکرر را تجربه می‌کنند، که اغلب منجر به عدم بهبودی می‌شود. این ملاحظات با این واقعیت پیچیده می‌شوند که جمعیت سالمند در حال حاضر در آزمایش‌های بالینی برای درمان‌های سرطان کمتر نشان داده شده است. دانشمندان پیشنهاد می‌کنند که شناسایی و تایید بیومارکرهای قوی‌تر که به‌طور دقیق سن بیولوژیکی فرد را منعکس می‌کنند، به پزشکان این امکان را می‌دهد تا به جای تکیه بر سن تقویمی برای تصمیم‌گیری در مورد گزینه‌های درمانی، رژیم‌های درمانی بهینه‌تر و فردی‌تری را برای سرطان طراحی کنند. این بیومارکرهای بالقوه شامل عوامل زیادی هستند که با التهاب، ایمنی و سرطان نیز مرتبط هستند، مانند : بیان ژنی که تغییر می‌کند، جهش‌ها، پلی مورفیسم‌های تک نوکلئوتیدی که متیلاسیون DNA را تغییر می‌دهند، ساییدگی تلومر، استرس اکسیداتیو، پروتئوستاز غیر طبیعی، نشانگرهای التهاب، سیگنال دهی نابجای انسولین، تغییرات میکروبیوم، نشانگرهای پیری سلولی، تغییر ریتم شبانه روزی
در مجموع اینکه مطالعه سرطان در جمعیت مسن برای پیشگیری و درمان کافی آن بسیار مهم است، به ویژه با ادامه پیر شدن جمعیت انسان، امکان غربالگری پیشگیرانه کافی و افزایش نتایج درمانی را فراهم می‌کند.
پایان مطلب/.