به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، این مطالعه پتانسیل درمانی سلول‌های بنیادی مزانشیمی بندناف انسانی (hucMSCs) و وزیکول‌های خارج سلولی آن‌ها را در ترمیم آسیب آندومتر بررسی کرده است. ما نشان دادیم که hucMSCs از طریق مکانیسم‌های مختلفی مانند تکثیر سلولی، ضد فیبروز، آنژیوژنز و ایمنی‌مدولاسیون باعث بازسازی آندومتر می‌شوند. یافته‌ها مزایای hucMSCs را شامل ایمنی پایین و پذیرفتنی بودن اخلاقی آن‌ها نشان داد که آن‌ها را به یک کاندیدای امیدوارکننده برای کاربردهای بالینی تبدیل می‌کند. این مطالعه چالش‌های موجود در درمان hucMSC را بررسی کرده و زیرساخت‌هایی برای پروتکل‌های استاندارد شده آینده را فراهم کرده و به‌طور بالقوه امید جدیدی برای زنان با اختلالات آندومتریال ایجاد کرده است.

آسیب آندومتر رحم

 آسیب آندومتر که به‌واسطه‌ی آسیب‌های مکرر رحم، عفونت‌ها، التهاب یا اختلال در شریان رحم ایجاد می‌شود، می‌تواند سلول‌های بنیادی و پیش‌ساز آندومتر را کاهش داده و از بازسازی آندومتر جلوگیری کند، که این امر باعث کاهش پذیرش جنینی و به‌طور واضحی نرخ‌های تولد زنده، بارداری بالینی و کاشت جنین می‌شود. در حال حاضر، روش‌های درمانی ایمن و مؤثر یا درمان‌های هدف‌گیری ژنی در دسترس نیست، به‌ویژه برای آسیب‌های شدید آندومتر. سلول‌های بنیادی مزانشیمی بند ناف انسانی و وزیکول‌های خارج سلولی آن‌ها از ویژگی‌هایی چون جمع‌آوری ساده، تکثیر سریع، ایمنی پایین و عدم تمایل به تومور، همراه با مشارکت در تنظیم آنژیوژنز، پاسخ ایمنی، آپوپتوز و تکثیر سلولی، پاسخ التهابی و فیبروزیس برخوردارند. بنابراین، این سلول‌ها و وزیکول‌ها پتانسیل بالایی برای کاربرد در ترمیم آندومتر دارند. این مقاله به بررسی تحقیقات اخیر درباره سلول‌های بنیادی مزانشیمی بند ناف انسانی و وزیکول‌های خارج سلولی آن‌ها در ترمیم آسیب‌های آندومتر پرداخته است.

تاثیرات هورمونی بر تغییرات اندومتر

آندومتر تغییراتی را تحت تأثیر استروژن و پروژسترون در طول دوره چرخه تولیدمثل زنانه تجربه می‌کند که مسیرهای سیگنال‌دهی التهابی، ضد التهابی و اپی‌ژنتیکی را کنترل می‌کند. در طول عمر یک زن، 400-500 چرخه تکثیر، تمایز، ریزش، ترمیم و بازسازی در آندومتر رخ می‌دهد. در سطح سلولی، آندومتر شامل سلول‌های اپیتلیال (اپیتلیوم غده‌ای و اپیتلیوم لومن)، سلول‌های استروما، سلول‌های ایمنی و رگ‌های خونی است. در سطح بافتی، آندومتر از دو لایه تشکیل شده است: لایه عملکردی که شامل سلول‌های اپیتلیالی، استرومای شل و شریان‌های مارپیچ است، که به هورمون‌های جنسی حساس است. ضخامت لایه عملکردی در مرحله تکثیر اولیه حدود 1 میلی‌متر است، در زمان تخمک‌گذاری به 8-16 میلی‌متر می‌رسد و در طول دوره قاعدگی ریزش می‌کند. اپیتلیوم لومن در لایه عملکردی حاوی مژک‌هایی است که به پاک‌سازی ترشحات سلولی کمک کرده، در حمل اسپرم مؤثر است و موجب کاشت جنین می‌شود، به‌طوری که به‌طور قابل توجهی در تعیین پذیرش آندومتر نقش دارد. لایه پایه که شامل سلول‌های آدنوکارسینوم، استرومای متراکم و شریان‌های کوتاه و مستقیم است، که نسبت به هورمون‌های جنسی حساس نیست. ضخامت آن حدود 1 میلی‌متر است و توانایی‌های بالایی در تکثیر و ترمیم دارد. در طول دوره قاعدگی، لایه پایه ریزش کرده و سپس یک لایه عملکردی جدید شکل می‌دهد.

آسیب به لایه پایه آندومتر

آسیب به لایه پایه آندومتر می‌تواند منجر به فیبروز آندومتر، کاهش تعداد غدد و حمله عوامل التهابی شود، که در نتیجه باعث مصرف بیش از حد سلول‌های بنیادی/پیش‌ساز آندومتر و/یا اختلال در بازسازی آندومتر می‌گردد. از جمله علل آسیب به لایه پایه آندومتر می‌توان به سقط مصنوعی، کورتاژ تشخیصی، دستکاری مکرر حفره آندومتر، عفونت سل آندومتر و امبولیزاسیون شریان رحمی اشاره کرد. ویژگی‌های پاتوفیزیولوژیکی آسیب آندومتر شامل افزایش مقاومت جریان خون شریان رحمی، توسعه ضعیف عروق خونی، رشد کند اپیتلیوم غده‌ای، فیبروز آندومتر و کاهش تعداد غدد است که در نتیجه منجر به ایسکمی و هیپوکسی سلول‌های آندومتر و مانع از بازسازی بافت می‌شود.

اهمیت سلول‌های بنیادی مزانشیمی بند ناف انسانی در بازسازی آندومتر

رشد هم‌زمان جنین‌های باکیفیت و پذیرش طبیعی آندومتر عامل حیاتی برای بارداری موفق است. آسیب آندومتر به‌شدت بر پذیرش آندومتر تأثیر می‌گذارد، که مانع از کاشت جنین و رشد آن می‌شود و در نتیجه به ناباروری و پیامدهای منفی زایمان منجر می‌شود. در حال حاضر، درمان طلایی برای این وضعیت وجود ندارد و بیشتر درمان‌ها در بازسازی ویژگی‌های بازسازی آندومتر ناتوان هستند.سلول‌های بنیادی به‌عنوان نوعی سلول ابتدایی و غیر تمایز یافته، توانایی‌های تکثیر، تمایز چندجهته و تکثیر بالا دارند که برای بازسازی آندومتر ضروری است. در میان آن‌ها، سلول‌های بنیادی مزانشیمی بند ناف انسانی (hucMSCs)، که از خون باقی‌مانده و بافت دور ریخته شده بند ناف پس از بستن بند ناف جنین جمع‌آوری می‌شوند، در فرآیندهایی چون ضد التهاب، آنژیوژنز، ایمنی‌مدولاسیون، ضد آپوپتوز و ضد فیبروز مشارکت دارند. نسبت به سایر منابع سلول‌های بنیادی، hucMSCs مزایای زیادی دارند، از جمله جمع‌آوری ساده، تکثیر سریع، ایمنی پایین و عدم تمایل به تومور و اختلافات اخلاقی کم. اخیراً، hucMSCs به‌عنوان یک نقطه تحقیقاتی جدید در پزشکی تولیدمثل به‌ویژه برای ترمیم آسیب‌های آندومتر شناخته شده است. وزیکول‌های خارج سلولی مشتق از hucMSCs (hucMSC-EVs) حامل‌های مهم ارتباطی بین سلول‌های بنیادی هستند. از میان مولکول‌های مختلف موجود در EVها، میکروRNAها (miRNAs) به‌شدت با آسیب‌های بافتی، ترمیم و بازسازی مرتبط هستند و توجه بیشتری در ترمیم و بازسازی آندومتر جلب کرده‌اند.

مکانیسم‌های تنظیمی بازسازی آندومتر

با وجود تحقیقات پایه و بالینی متعدد در سال‌های اخیر که سلول‌های بنیادی از منابع مختلف را برای ترویج بازسازی آندومتر و ترمیم آسیب‌ها مورد بررسی قرار داده‌اند، هنوز اطلاعات کمی در مورد مکانیسم ارتباطی و نقش تنظیمی میان hucMSCs و سلول‌های آسیب‌دیده آندومتر وجود دارد. در این مرور، مکانیسم‌های تنظیمی بازسازی آندومتر، ویژگی‌های پاتوفیزیولوژیکی آسیب آندومتر و داده‌های موجود در مورد درمان آسیب آندومتر با hucMSC و hucMSC-EV بررسی شده است تا اساس علمی و ارجاعی برای ترمیم آندومتر با hucMSCs فراهم شود.

اهمیت بندناف در بهبود سلامت باروری و پیشرفت در زمینه پزشکی بازساختی

استفاده ازسلول‌های بنیادی مزانشیمی بندناف انسانی (hucMSCs) و وزیکول‌های خارج سلولی مشتق از آن hucMSC (hucMSC-EVs) یک رویکرد بازسازی امیدوارکننده برای درمان آسیب آندومتر از طریق تنظیم فرآیندهای کلیدی مانند آپوپتوز سلولی، تکثیر، فیبروزیس، انتقال اپیتلیالی-مزوکایمی (EMT)، بازسازی ماتریکس خارج سلولی (ECM)، آنژیوژنز و ایمنی‌مدولاسیون ارائه می‌دهند. این مکانیسم‌ها به‌طور مشترک پذیرش آندومتر را تقویت کرده و نتایج باروری را بهبود می‌بخشند. با توجه به اینکه تحقیقات بیشتر به چالش‌های موجود پرداخته و پروتکل‌ها را استاندارد می‌کنند، درمان‌های مبتنی بر hucMSC پتانسیل تبدیل شدن به یک گزینه ایمن و قابل اعتماد برای زنان با اختلالات آندومتریال و ناباروری را دارند و امید جدیدی برای بهبود سلامت باروری و پیشرفت در زمینه پزشکی بازساختی به ارمغان می‌آورند.

پایان مطلب/.