به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی بنیان، سال 2025 شاهد چهار شیوع نگران‌کننده است: سرخک، تب‌های ناشی از کنه، بازگشت کووید-19 و بیماری‌های منتقله از پشه. این شیوع‌ها، که به دلیل تردید در دریافت واکسن، تغییرات اقلیمی و سیستم‌های بهداشتی ضعیف‌شده شدت گرفته‌اند، ممکن است نشانه‌های اولیه «بیماری X» باشند؛ بیماری ناشناخته‌ای که می‌تواند پاندمی بعدی را رقم بزند. در آمریکا، بیش از 1000 مورد سرخک و یک مرگ گزارش شده است. بیماری‌های ناشی از کنه با افزایش 200 درصدی گسترش یافته‌اند. کووید-19 در آسیای جنوب شرقی با گونه‌های جدید اوج گرفته و بیماری‌های دنگ و مالاریا به مناطق جدیدی نفوذ کرده‌اند. این هم‌زمانی، هشداری برای تقویت نظارت، ترویج واکسن و مقابله با تغییرات اقلیمی است.

هشداری جهانی: شیوع‌های سال 2025

با وجود پیشرفت‌های پزشکی، سال 2025 نشان داد که بیماری‌های عفونی همچنان تهدیدی جدی برای جهان هستند. کارشناسان هشدار می‌دهند که چهار شیوع—سرخک، تب‌های ناشی از کنه، بازگشت کووید-19 و بیماری‌های منتقله از پشه—به سرعت در حال گسترش‌اند و ممکن است نشانه‌های اولیه «بیماری X» باشند؛ اصطلاحی که سازمان بهداشت جهانی (WHO) برای یک پاتوژن ناشناخته با پتانسیل ایجاد پاندمی به کار می‌برد. تغییرات اقلیمی، شهرنشینی و ضعف سیستم‌های بهداشتی این خطرات را تشدید کرده‌اند و نیاز به اقدام فوری برای تقویت نظارت، ترویج واکسن و مدیریت عوامل محیطی را برجسته می‌کنند. در ادامه، این شیوع‌ها و پیامدهای آن‌ها برای یک بحران سلامت جهانی بررسی می‌شوند.

سرخک: بازگشت یک بیماری قابل پیشگیری 

سرخک، که زمانی با واکسن‌های گسترده تقریباً ریشه‌کن شده بود، در سال 2025 بازگشتی خطرناک داشته است. در ایالات متحده، بیش از 1000 مورد تأییدشده گزارش شده—بیشترین تعداد در پنج سال اخیر—و یک مرگ در غرب تگزاس، اولین مورد از سال 2015، ثبت شده است. کانادا نیز با شیوع‌هایی مواجه است که وضعیت حذف سرخک را برای اولین بار در دهه‌های اخیر تهدید می‌کند. اکثر موارد در کودکان واکسینه‌نشده دیده شده، نتیجه تردید در دریافت واکسن، اطلاعات نادرست و اختلال در مراقبت‌های بهداشتی دوران پاندمی کووید-19. سرخک بسیار واگیر است و می‌تواند عوارضی مانند ذات‌الریه، التهاب مغز یا حتی مرگ را به دنبال داشته باشد. کمپین‌های سلامت عمومی برای بازگرداندن اعتماد به واکسن سرخک، اوریون و سرخجه (MMR)، که با دو دوز 97% اثربخشی دارد، ضروری است.

تب‌های ناشی از کنه: تشدید با تغییرات اقلیمی

بیماری‌های ناشی از کنه، مانند بیماری لایم و آناپلاسموز، در سال 2025 با افزایش 200 درصدی روبه‌رو شده‌اند و به مناطق جدیدی گسترش یافته‌اند. زمستان‌های گرم‌تر و تغییرات اکولوژیکی، کنه‌ها را به زیستگاه‌های تازه‌ای برده‌اند و افرادی که در فعالیت‌های outdoor مانند کوهنوردی یا باغبانی شرکت می‌کنند، در معرض خطر قرار دارند. علائم این بیماری‌ها—تب، خستگی، درد عضلانی و لرز—شبیه آنفلوآنزا بوده و تشخیص زودهنگام را دشوار می‌کنند. در صورت عدم درمان، این بیماری‌ها می‌توانند به آسیب‌های عصبی، مشکلات مفصلی یا حتی مرگ منجر شوند. بیمارستان‌های نیویورک گزارش داده‌اند که تعداد کنه‌های ارسالی برای آزمایش 200% افزایش یافته است. تغییرات اقلیمی، با طولانی‌تر کردن فصل کنه‌ها، این تهدید را تقویت کرده و نیاز به آگاهی عمومی و اقدامات پیشگیرانه مانند استفاده از لباس محافظ و بررسی بدن برای کنه را ضروری می‌سازد.

کووید-19: بازگشت با گونه‌های جدید

کووید-19، که تصور می‌شد تحت کنترل است، در سال 2025 با شدت در آسیای جنوب شرقی بازگشته است. سنگاپور شاهد افزایش 28 درصدی موارد هفتگی است و نرخ مثبت در هنگ‌کنگ از 1.7% به 11.4% در چند روز رسیده است. گونه‌های جدید مانند LF.7 و NB.1.8 نگرانی‌هایی درباره انتقال‌پذیری یا شدت بیشتر ایجاد کرده‌اند. کاهش ایمنی به دلیل عدم دریافت دوزهای تقویتی، جمعیت را آسیب‌پذیر کرده است. کارشناسان هشدار می‌دهند که تکامل سریع ویروس ممکن است یک «سوپرباگ» تولید کند که تأثیرات پاندمی اولیه را تکرار کند. این بازگشت، اهمیت حفظ هوشیاری از طریق دوزهای تقویتی، بهبود تهویه و رعایت بهداشت را نشان می‌دهد. همکاری جهانی برای ردیابی و مقابله با گونه‌های جدید نیز حیاتی است.

بیماری‌های منتقله از پشه: گسترش به مناطق جدید 

بیماری‌های منتقله از پشه مانند دنگ و مالاریا در سال 2025 افزایش چشمگیری داشته و از مناطق گرمسیری به جنوب اروپا و مناطق مرتفع آسیا نفوذ کرده‌اند. هند، پاکستان و بنگلادش با افزایش شدید موارد دنگ مواجه‌اند و مالاریا در مناطقی که دهه‌ها عاری از شیوع بودند، بازگشته است. افزایش دما، آب راکد ناشی از فعالیت‌های ساخت‌وساز و شهرنشینی، تولیدمثل پشه‌ها را تسریع کرده‌اند. این بیماری‌ها در صورت عدم درمان سریع می‌توانند به نارسایی اندام یا مرگ منجر شوند. در جنوب اروپا، تغییرات اقلیمی موارد دنگ را در کشورهایی مانند فرانسه و ایتالیا افزایش داده است. اقداماتی مانند استفاده از پشه‌بند، مدیریت منابع آب و آزمایش پشه‌های اصلاح‌شده ژنتیکی برای مهار این تهدید ضروری است.

بیماری X: تهدیدی در کمین؟ 

اگرچه هیچ‌یک از این شیوع‌ها به‌تنهایی بیماری X نیستند، هم‌زمانی آن‌ها تصویر نگران‌کننده‌ای ترسیم می‌کند. تغییرات اقلیمی تکامل پاتوژن‌ها را تسریع کرده، تردید در دریافت واکسن ایمنی جمعی را تضعیف کرده و سیستم‌های بهداشتی هنوز در حال بهبود از پاندمی‌های گذشته‌اند. این عوامل، شرایطی ایده‌آل برای ظهور یک بیماری جدید و عفونی ایجاد می‌کنند. سازمان بهداشت جهانی و کارشناسان خواستار اقدام فوری هستند: تقویت سیستم‌های نظارتی، ترویج واکسن و مقابله با عوامل محیطی و اجتماعی مانند تغییرات اقلیمی و نابرابری‌های بهداشتی. این شیوع‌ها یادآوری تلخی هستند که سؤال نه «آیا» بیماری X خواهد آمد، بلکه «چه زمانی» است. جهان باید آماده باشد تا از یک فاجعه جدید جلوگیری کند.

نتیجه‌گیری: زمان اقدام فرا رسیده است

شیوع سرخک، تب‌های ناشی از کنه، کووید-19 و بیماری‌های منتقله از پشه در سال 2025 هشداری جدی برای اقدام فوری در حوزه سلامت جهانی است. شیوع سرخک، تب‌های ناشی از کنه، کووید-19 و بیماری‌های منتقله از پشه در سال 2025 هشداری از طبیعت به بشریت است. با از بین بردن تردیدها درباره واکسن، تقویت نظارت‌های بهداشتی و ایستادگی در برابر تغییرات اقلیمی، می‌توانیم این تهدیدات را مهار کنیم و سایه بیماری X را از آینده دور نگه داریم. این شیوع‌ها مانند آینه‌ای شکنندگی سیستم‌های سلامت جهانی را نشان می‌دهند و ما را به اتحاد برای حفاظت از جوامع فرا می‌خوانند. سازمان بهداشت جهانی با قاطعیت می‌گوید: آمادگی امروز، مرز بین پیروزی و فاجعه است. بیایید دست در دست هم، پیش از آنکه پاتوژن ناشناخته بعدی قلب جهان را بلرزاند، با عشق و اراده اقدام کنیم.

پایان مطلب/.