افزایش خطر اسپیروشتوزیس رودهای پرندگان و تهدید سلامت عمومی
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی بنیان، اسپیروشتوزیس رودهای پرندگان (AIS)، بیماری مزمن طیور ناشی از گونههای براکیسپیرا، تهدیدی روبهرشد برای امنیت غذایی جهانی و سلامت انسان است. این بیماری، عمدتاً در مرغهای تخمگذار و مادر، با اسهال مزمن، کاهش کیفیت تخممرغ و مرگومیر بالا همراه است. بررسی اخیر در مجله Animal Diseases، با تحلیل 95 مطالعه، پتانسیل زئونوتیک AIS را برجسته میکند. انتقال از طریق تماس مستقیم، پرندگان وحشی و جوندگان رخ داده و در انسان به اسپیروشتوزیس کولونیک منجر میشود. نبود واکسن تجاری، مقاومت آنتیبیوتیکی و محدودیتهای نظارتی، کنترل را دشوار کردهاند. این مقاله علل، تشخیص، انتقال، درمان و شکافهای تحقیقاتی را بررسی کرده و بر رویکرد «یک سلامت» تأکید دارد.
مقدمه: تهدید روبهرشد بیماریهای طیور
افزایش تقاضای جهانی برای محصولات گوشتی، بهویژه طیور، با گسترش بیماریهای گوارشی در دام همراه شده است. اسپیروشتوزیس رودهای پرندگان (AIS)، ناشی از گونههای براکیسپیرا، با خسارات اقتصادی حدود 18 میلیون پوند سالانه در بریتانیا، صنعت طیور را تهدید میکند. این بیماری با تأثیر بر روده کور و کولون، عملکرد طیور را مختل میکند. نگرانیهای فزاینده درباره پتانسیل زئونوتیک AIS، بهویژه در محیطهای با بهداشت ضعیف، نیاز به مطالعه عمیقتر را نشان میدهد. این مقاله مکانیسمها، چالشها و راهکارهای نوین برای کنترل AIS را تحلیل میکند.
مکانیسم بیماریزایی براکیسپیرا
براکیسپیرا با حرکت مارپیچی و تاژکهای شلاقمانند، مخاط روده را سوراخ کرده و بین سلولهای روده لنگر میاندازد، تشکیل «لبه کاذب» مخرب میدهد که جذب مواد مغذی را مختل میکند. گونههای اصلی AIS شامل B. pilosicoli، B. intermedia و B. alvinipulli هستند که B. pilosicoli در انسان نیز شایع است. در انسان، این باکتری به سلولهای کولون چسبیده و علائمی مانند اسهال مزمن، خونریزی مقعدی و گاهی کولیت زخمی ایجاد میکند. این مکانیسم پیچیده، تشخیص و درمان را چالشبرانگیز کرده و نیاز به روشهای تشخیصی پیشرفته را افزایش داده است.
پتانسیل زئونوتیک و خطرات انسانی
AIS از طریق تماس نزدیک یا مصرف گوشت آلوده به انسان منتقل میشود و به اسپیروشتوزیس کولونیک منجر میشود که با اسهال، درد شکمی، کاهش وزن و گاهی کولیت زخمی همراه است. افراد دارای نقص ایمنی یا در محیطهای غیربهداشتی در معرض خطر بیشتری هستند. موارد شدید شامل اسپیروشتمی مهاجم و نادر مرگ گزارش شدهاند. افزایش آگاهی علمی از پتانسیل زئونوتیک، بدون شواهد قطعی از جهش موارد، نیاز به نظارت چندگونهای در زنجیره تولید غذا را نشان میدهد. این موضوع اهمیت رویکرد یکپارچه سلامت انسان و حیوان را برجسته میکند.
چالشهای تشخیص و درمان AIS
تشخیص AIS به روشهای سنتی میکروبیولوژی یا تکنیکهای مولکولی مانند PCR وابسته است. افزایش مقاومت آنتیبیوتیکی به تیامولین و ماکرولیدها، همراه با محدودیتهای نظارتی بر آنتیبیوتیکها در پرورش طیور، درمان را دشوار کرده است. جهشهای ژنی rRNA و ژنهای بتالاکتاماز، سویههای مقاوم چنددارویی را ایجاد کردهاند. نبود واکسن تجاری و درمان استاندارد، کنترل بیماری را پیچیدهتر کرده است. این چالشها نیاز به توسعه راهکارهای جایگزین مانند پروبیوتیکها، واکسنهای نوترکیب و بهبود روشهای تشخیصی را افزایش دادهاند.
نقش عوامل محیطی در انتقال بیماری
انتقال AIS از طریق تماس مستقیم، پرندگان وحشی، جوندگان و آب آلوده رخ میدهد. مزارع متراکم طیور خطر انتشار بیماری را افزایش میدهند. رژیمهای غذایی مبتنی بر گندم، نسبت به سورگوم یا جو، کلونیزاسیون B. intermedia را تا 30% افزایش میدهند. پرندگان وحشی و جوندگان به عنوان مخازن محیطی، چالشهای زیستامنیتی را تشدید میکنند. مدیریت دقیق زیستمحیطی، بهبود زیرساختهای مزرعه و انتخاب خوراک مناسب میتوانند این خطرات را کاهش دهند. آموزش کشاورزان درباره این عوامل برای پیشگیری حیاتی است.
پیشرفتهای نوین در پیشگیری و درمان
پروبیوتیکها و افزودنیهای خوراکی مانند ضایعات روغن زیتون (alperujo) و عصاره دارچین (سینامالدئید) در کاهش عفونتهای طیور مؤثرند. alperujo عفونت را تا 50% کاهش داده و سینامالدئید رشد براکیسپیرا را مهار میکند. یک واکسن نوترکیب علیه B. pilosicoli در مرغهای تخمگذار نتایج امیدوارکنندهای نشان داده، اما هنوز تجاری نیست. تشخیص مولکولی پیشرفته، مانند PCR و توالییابی، دقت تشخیص را بهبود بخشیده است. این پیشرفتها، همراه با تحقیقات مداوم، میتوانند راهکارهای مؤثری برای کنترل AIS ارائه دهند.
نقش رویکرد «یک سلامت» در کنترل AIS
رویکرد «یک سلامت» با یکپارچهسازی نظارت بر سلامت انسان، حیوان و محیط، برای مهار AIS حیاتی است. هماهنگی بین دامپزشکان، محققان و سیاستگذاران میتواند انتشار بیماری را محدود کند. نظارت چندگونهای در زنجیره تولید غذا، شناسایی مخازن محیطی و توسعه مداخلات پیشگیرانه از اقدامات کلیدی هستند. آموزش عمومی درباره خطرات زئونوتیک، بهبود بهداشت مزارع و تقویت زیرساختهای نظارتی میتوانند انتقال را کاهش دهند. این همکاریها برای جلوگیری از همهگیریهای آینده و حفاظت از سلامت جهانی ضروریاند.
چالشهای اقتصادی و اجتماعی AIS
AIS خسارات اقتصادی قابلتوجهی به صنعت طیور وارد میکند، از جمله کاهش کیفیت تخممرغ، تأخیر در تولید و مرگومیر بالا. در کشورهای با درآمد پایین و متوسط، با نظارت و زیرساختهای بهداشتی محدود، این خسارات شدیدترند. محدودیتهای آنتیبیوتیکی هزینههای درمان را افزایش داده و نیاز به سرمایهگذاری در پیشگیری را برجسته کردهاند. آموزش کشاورزان، بهبود زیستامنیتی و توسعه زیرساختهای بهداشتی میتوانند این چالشها را کاهش داده و امنیت غذایی را تقویت کنند. تأثیرات اجتماعی، مانند فشار بر سیستمهای بهداشتی، نیز قابلتوجه است.
تأثیر جهانی و نیاز به همکاری بینالمللی
AIS به دلیل گسترش جهانی صنعت طیور، تهدیدی فراتر از مرزها است. کشورهای با منابع محدود در برابر این بیماری آسیبپذیرترند. همکاری بینالمللی برای به اشتراکگذاری دادهها، توسعه واکسنها و اجرای استانداردهای زیستامنیتی ضروری است. سازمانهای جهانی مانند WHO و FAO میتوانند با هماهنگی تحقیقات و سیاستگذاری، به کاهش بار AIS کمک کنند. برنامههای آموزشی جهانی و حمایت از کشورهای در حال توسعه میتوانند تأثیرات اقتصادی و بهداشتی این بیماری را کاهش دهند.
چشمانداز آینده: پژوهش و سیاستگذاری
آینده کنترل AIS به پیشرفت در تشخیص مولکولی، واکسنهای نوترکیب و مداخلات پروبیوتیکی بستگی دارد. اعتبارسنجی میدانی و حمایت نظارتی برای تجاریسازی واکسنها ضروری است. سرمایهگذاری در زیرساختهای تحقیقاتی، آموزش دامپزشکان و توسعه فناوریهای دیجیتال مانند پایش بیدرنگ بیماری میتواند شکافهای دانش را پر کند. سیاستهای عمومی باید استفاده مسئولانه از آنتیبیوتیکها را ترویج کرده و نظارت زئونوتیک را تقویت کنند. رویکرد «یک سلامت» با هماهنگی جهانی، از همهگیریهای آینده جلوگیری کرده و سلامت انسان و حیوان را تضمین میکند.
نتیجهگیری: ضرورت اقدام فوری برای کنترل AIS
اسپیروشتوزیس رودهای پرندگان تهدیدی روبهرشد برای امنیت غذایی و سلامت عمومی است. پتانسیل زئونوتیک، مقاومت آنتیبیوتیکی و نبود واکسن تجاری، کنترل را دشوار کردهاند. پیشرفتهای نوین در پروبیوتیکها، واکسنها و تشخیص مولکولی امیدی برای آینده ایجاد کردهاند. رویکرد «یک سلامت» با نظارت یکپارچه و همکاری بینرشتهای، برای مهار AIS ضروری است. سرمایهگذاری در پژوهش، آموزش و سیاستگذاری میتواند از خسارات اقتصادی و انسانی جلوگیری کرده و سلامت جهانی را تقویت کند. اقدام فوری برای پیشگیری از همهگیریهای آینده حیاتی است.
پایان مطلب/.