به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، نسل جدیدی از درمان سلولی CAR T، امیدهای تازه‌ای در مبارزه با سرطان به وجود آورده است. این روش نه‌تنها سرطان‌های خونی، بلکه تومورهای جامد مانند سرطان تخمدان و سینه را نیز هدف قرار می‌دهد. پژوهشگران موسسه فرونهوفر با همکاری بیمارستان دانشگاه وورتسبورگ، فرآیند پیچیده تولید این درمان‌ها را نیز بهبود داده‌اند؛ اقدامی که می‌تواند آن‌ها را در دسترس‌تر کند.

سلول‌درمانی ایمنی

ایمونوتراپی سلولی در سال‌های اخیر به یکی از مؤثرترین روش‌های درمان سرطان تبدیل شده است. در این روش، سلول‌های دفاعی سیستم ایمنی بدن، یعنی سلول‌های T، به‌صورت ژنتیکی تغییر داده می‌شوند تا بتوانند سلول‌های توموری را شناسایی و به‌طور خاص نابود کنند. در درمان CAR T (گیرنده آنتی‌ژن کایمریک)، سلول‌های T به گیرنده‌ای مجهز می‌شوند که برای شناسایی مولکول‌های سطحی خاص (آنتی‌ژن‌ها) در سلول‌های توموری طراحی شده‌اند. پس از اتصال به این آنتی‌ژن‌ها، سلول‌های T فعال شده و سلول‌های سرطانی را از بین می‌برند. حتی برای بیمارانی که مراحل شیمی‌درمانی و پرتودرمانی را پشت سر گذاشته‌اند و گزینه‌های درمانی آن‌ها تمام شده، درمان CAR T همچنان گزینه‌ای امیدوارکننده و حتی احتمالی برای درمان کامل باقی می‌ماند.

قدمی به جلو در درمان تومورهای جامد

موسسه فرونهوفر IZI و بیمارستان دانشگاه وورتسبورگ، با همکاری یکدیگر، گام‌های مهمی در توسعه این درمان برداشته‌اند. نسخه جدید این درمان قرار است برای تومورهای جامدی مانند سرطان سینه، سرطان تخمدان و سرطان قشر فوق کلیه نیز قابل استفاده باشد، نه فقط سرطان‌های خونی. این یک پیشرفت چشمگیر است، چرا که تومورهای جامد بسیار رایج‌تر از تومورهای خونی (مانند سرطان خون، مغز استخوان یا غدد لنفاوی) هستند. این پروژه تحقیقاتی در بیمارستان دانشگاه وورتسبورگ و آزمایشگاه شعبه فرونهوفر IZI در همان شهر به رهبری مایکل هودچک انجام می‌شود؛ کسی که در توسعه نسل اول سلول‌های CAR T نیز نقش داشته است.

استفاده از آنزیم برای تغییر ژنتیکی

پیشرفت در درمان سرطان‌های جامد به گیرنده‌های یتیم شبه تیروزین کیناز (ROR) بستگی دارد که روی سطح سلول‌های سرطانی یافت می‌شوند. این مولکول‌ها تنها در دوران جنینی انسان فعال‌اند و به رشد بافت و بازسازی سلول‌ها کمک می‌کنند. در بدن بزرگسالان، این RORها به‌طور طبیعی وجود ندارند—مگر در صورت ابتلا به سرطان. تیم پژوهشی سلول‌های T را طوری تغییر داده‌اند که گیرنده CAR آن‌ها بتواند این RORها را شناسایی کند. در این پروژه مشترک، پژوهشگران همچنین در حال بهینه‌سازی فرآیند پیچیده تولید سلول‌های CAR T هستند. آنزیمی به نام "ترانسپوزاز خواب زیبای خفته" (Sleeping Beauty) در این زمینه کمک می‌کند، زیرا امکان وارد کردن ژن‌های درمانی به ژنوم سلول‌ها را فراهم می‌کند. این آنزیم به‌جای ویروس‌ها برای تغییر ژنتیکی سلول‌های ایمنی استفاده می‌شود. این فناوری توسط زولتان ایویکس توسعه یافته و اکنون در موسسه فرونهوفر IZI در لایپزیگ نیز مشغول تحقیق است. هودچک توضیح می‌دهد: "این روش مزایای ایمنی دارد و همچنین باعث کاهش کار و هزینه تولید می‌شود."

تولید در اتاق تمیز

مؤسسه فرونهوفر IZI سال‌ها تجربه در توسعه و تولید درمان‌های سلولی و ژنی دارد. برای این پروژه، متخصصان یک فرآیند تولیدی قوی و قابل تکرار طراحی کرده‌اند. اشمیدکنشت می‌گوید: "از نظر کیفیت دارویی و ایمنی، این فرآیند با استانداردهای سختگیرانه‌ای که برای تأیید داروها در آزمایش‌های بالینی لازم است مطابقت دارد. این موضوع امکان انتقال سریع به محیط بالینی و درمان نخستین بیماران را فراهم می‌کند." سلول‌های CAR T از خون بیماران تولید می‌شوند. در مرکز درمانی، گلبول‌های سفید (لکوسیت‌ها) از طریق یک فرایند چرخشی جدا می‌شوند. این منجر به تغلیظ لکوسیت‌ها می‌شود که پایه تولید است و در اتاق پاک فرونهوفر IZI انجام می‌شود. اشمیدکنشت مراحل تولید در اتاق پاک را این‌گونه شرح می‌دهد: "ابتدا سلول‌های T را جدا می‌کنیم. به نمونه‌های لکوسیتی ذرات پارامغناطیسی اضافه می‌کنیم، و سلول‌های T به آن‌ها می‌چسبند. سپس این ذرات به ستونی مغناطیسی می‌چسبند و سایر اجزا شسته می‌شوند. نتیجه، سلول‌های T با خلوص تا ۹۸ درصد است." پس از جدا شدن، سلول‌ها در محیط کشت سلولی بازیابی می‌شوند. سپس مرحله کلیدی انجام می‌شود: وارد کردن گیرنده CAR به سلول‌های T. برای این کار، از فناوری Sleeping Beauty استفاده می‌شود. پس از ۱۰ روز دیگر در محیط کشت، سلول‌های CAR T آماده برداشت هستند و در نیتروژن مایع فریز شده و به بیمارستان تحویل داده می‌شوند.

امیدی تازه برای بیماران

عامل درمانی از طریق تزریق به بیمار داده می‌شود. هودچک می‌گوید: "ما تاکنون تعدادی بیمار را با این روش درمان کرده‌ایم و نتایج اولیه امیدوارکننده‌اند. این واقعاً نوری از امید برای بیماران مبتلا به تومورهای جامد است." با این حال، او می‌افزاید: "ما هنوز مسیر طولانی در توسعه بالینی و در صورت مثبت بودن نتایج، برای رسیدن به مرحله تأیید در پیش داریم." او می‌گوید: "پژوهش ما در این زمینه نشان می‌دهد که ما در آلمان قادر به توسعه درمان‌های پزشکی پیچیده و بلندپروازانه هستیم و می‌توانیم آن‌ها را به سرعت و با بالاترین استانداردهای کیفی به کار بالینی برسانیم." نسخه پیشرفته درمان CAR T مسیر را برای گزینه‌های بهتر درمانی در آینده هموار می‌کند، نه‌تنها برای انواع مختلف سرطان، بلکه برای بیماری‌های دیگر مانند اختلالات خودایمنی و عفونت‌ها نیزکاربرد دارد.

پایان مطلب/.