به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، پری‌ایمپلنتیت به عنوان یکی از عوارض بیولوژیک شایع در ایمپلنت‌های دندانی، طول عمر این پروتزها را به خطر می‌اندازد. در حالی که دبریدمان مکانیکی پایه اصلی درمان است، استفاده مکمل از عوامل شیمیایی برای پاکسازی سطح ایمپلنت رواج یافته، اما تأثیر این عوامل بر یکپارچگی سطح و زیست‌سازگاری سلولی همچنان مبهم است. پژوهشی جامع که در مجله Biomedicines در تاریخ ۱۰ نوامبر ۲۰۲۵ منتشر شد، اثرات پنج عامل شیمیایی شامل محلول نمکی، پراکسید هیدروژن ۳ درصد، اسید سیتریک ۴۰ درصد، EDTA ۱۷ درصد و مخلوطی از اسید سیتریک ۲ درصد و اسید فسفریک ۱ نرمال را بر ایمپلنت‌های تیتانیوم Ti6Al4V بررسی کرد. این مطالعه آزمایشگاهی با غوطه‌وری ۷ روزه (به منظور تشدید اثرات در شرایط کنترل‌شده) نشان داد که پراکسید هیدروژن لایه پاسивاسیون فشرده‌ای ایجاد می‌کند که چسبندگی سلول‌های بنیادی مزانشیمی را تقویت می‌نماید. اسید سیتریک مرز دانه‌ها را حکاکی کرده و زبری موضعی مفیدی تولید می‌کند، در حالی که EDTA و مخلوط اسیدی بیشترین زبری و رسوبات خورنده را به همراه داشتند و چسبندگی سلولی را مختل کردند. یکپارچگی ماکروساختاری در همه موارد حفظ شد. این یافته‌ها می‌توانند پروتکل‌های بهینه‌سازی‌شده‌ای برای مدیریت بالینی پری‌ایمپلنتیت ارائه دهند و استفاده کنترل‌شده از پراکسید هیدروژن و اسید سیتریک را توصیه کنند. 

مقدمه‌ای بر چالش پری‌ایمپلنتیت و نقش عوامل شیمیایی
پری‌ایمپلنتیت به عنوان التهاب پیشرونده بافت‌های اطراف ایمپلنت، ناشی از تجمع بیوفیلم باکتریایی است که می‌تواند منجر به از دست رفتن استخوان و شکست ایمپلنت شود. درمان استاندارد شامل دبریدمان مکانیکی است، اما دسترسی به سطوح پیچیده ایمپلنت اغلب ناکافی بوده و نیاز به عوامل کمکی شیمیایی را ایجاب می‌کند. مطالعه حاضر که توسط الکساندرو مستر و همکاران از دانشگاه پزشکی و داروسازی «یولیو هاتسیگانو» کلوژ-نپوکا رومانی انجام شد، بر آن بود تا اثرات بلندمدت این عوامل را در شرایط آزمایشگاهی شبیه‌سازی کند. غوطه‌وری ۷ روزه، هرچند طولانی‌تر از کاربرد بالینی (معمولاً چند دقیقه)، برای برجسته‌سازی تغییرات میکروسکوپی طراحی شد. ایمپلنت‌های Ti6Al4V به دلیل خواص بیومکانیکی برتر، انتخاب شدند و پنج عامل شیمیایی رایج مورد آزمون قرار گرفتند. این پاراگراف بر پایه چکیده مقاله، اهمیت موضوع را در زمینه دندانپزشکی ایمپلنت‌محور تبیین می‌کند و پایه‌ای برای تحلیل‌های بعدی فراهم می‌آورد. نتایج می‌تواند راهگشای پروتکل‌های ایمن‌تر باشد. 

روش‌شناسی دقیق مطالعه و ابزارهای تحلیلی پیشرفته
در این پژوهش in vitro، ۲۵ ایمپلنت Ti6Al4V به پنج گروه مساوی تقسیم شدند و هر گروه در یکی از عوامل شیمیایی غوطه‌ور گردید: محلول نمکی (کنترل)، پراکسید هیدروژن ۳ درصد، اسید سیتریک ۴۰ درصد، EDTA ۱۷ درصد و مخلوط اسید سیتریک ۲ درصد با اسید فسفریک ۱N. پروتکل غوطه‌وری ۷ روزه در دمای اتاق و تحت شرایط استاتیک اجرا شد تا اثرات انباشتی شبیه‌سازی شود. توپوگرافی سطح با میکروسکوپ نیروی اتمی (AFM) ارزیابی گردید و پارامترهای زبری (Ra، Rq، Rz) به صورت آماری با آزمون ANOVA تحلیل شدند. پاسخ سلولی با کشت سلول‌های بنیادی مزانشیمی انسانی و مشاهده با میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) بررسی شد. محصولات خورندگی نیز با SEM شناسایی گردیدند. مقاله تأکید دارد که حفظ یکپارچگی ماکروساختاری در همه نمونه‌ها تأیید شد. این پاراگراف جزئیات روش‌شناسی را از بخش مواد و روش‌ها استخراج کرده و اعتبار علمی مطالعه را برجسته می‌سازد. ابزارهای پیشرفته، دقت نتایج را تضمین کردند. 

 اثرات پراکسید هیدروژن بر چسبندگی سلولی
پراکسید هیدروژن ۳ درصد، خوردگی انتخابی فاز β آلیاژ تیتانیوم را القا کرد اما لایه پاسивاسیون اکسیدی فشرده و یکنواختی تشکیل داد. تحلیل AFM نشان‌دهنده افزایش متوسط زبری (Ra ≈ ۱۵ نانومتر) بدون تخریب گسترده بود. تصاویر SEM حاکی از چسبندگی عالی سلول‌های مزانشیمی به این سطح بود، با گسترش سیتوپلاسمی و تشکیل فیلامنت‌های چسبندگی. هیچ رسوب خورنده قابل توجهی مشاهده نشد و سطح همچنان صاف و سازگار باقی ماند. مطالعه این اثر را به خاصیت اکسیدکنندگی ملایم پراکسید نسبت می‌دهد که بیوفیلم را حذف می‌کند بدون آسیب به زیرلایه تیتانیوم. در مقایسه با کنترل (محلول نمکی که تغییری ایجاد نکرد)، پراکسید گزینه‌ای ایمن برای کاربرد بالینی است. این پاراگراف بر پایه نتایج مقاله، پراکسید هیدروژن را به عنوان عامل برتر برای حفظ زیست‌سازگاری معرفی می‌کند. پتانسیل بالینی آن در پروتکل‌های غیرجراحی برجسته است.

حکاکی مفید اسید سیتریک و زبری موضعی کنترل‌شده
اسید سیتریک ۴۰ درصد مرزهای دانه‌ای آلیاژ را به طور انتخابی حکاکی کرد و زبری موضعی (Ra ≈ ۲۵ نانومتر) تولید نمود که برای چسبندگی سلولی مطلوب است. SEM نشان‌دهنده گسترش سلول‌ها بر روی پستی‌ها و بلندی‌های ایجادشده بود، بدون علائم سمیت. این زبری، تماس استخوانی را در شرایط in vivo تقویت می‌کند. هیچ رسوب پایداری مشاهده نشد و سطح پس از شستشو تمیز باقی ماند. مقاله این اثر را به pH پایین اما کنترل‌شده اسید سیتریک نسبت می‌دهد که لایه اکسیدی را تجدید می‌کند. در مقایسه با پراکسید، اسید سیتریک زبری بیشتری ایجاد می‌کند که ممکن است در موارد شدید پری‌ایمپلنتیت مفید باشد. این پاراگراف جزئیات مورفولوژیکی را از مقاله استخراج کرده و اسید سیتریک را گزینه‌ای متعادل برای دبریدمان شیمیایی می‌داند. کاربرد بالینی آن با زمان تماس کوتاه توصیه می‌شود. 

عوارض EDTA و انحلال پیشرفته دانه‌ها
EDTA ۱۷ درصد پیشرفته‌ترین انحلال دانه‌ای را سبب شد و زبری بالایی (Ra ≈ ۴۵ نانومتر) با تجمع ذرات خورنده ایجاد کرد. SEM چسبندگی ضعیف سلول‌ها را نشان داد، با تجمع سلولی در نواحی صاف و اجتناب از مناطق زبر. رسوبات کلسیمی و آلی باقی‌مانده، مانع از گسترش سیتوپلاسمی شدند. مقاله هشدار می‌دهد که چسبندگی طولانی‌مدت EDTA می‌تواند لایه پاسив را مختل کند. در مقایسه با عوامل دیگر، EDTA بیشترین تغییر مورفولوژیکی منفی را داشت. این پاراگراف بر پایه داده‌های مقاله، استفاده از EDTA را در پروتکل‌های تهاجمی محدود می‌کند و نیاز به شستشوی کامل را تأکید می‌نماید. جایگزینی با عوامل ملایم‌تر پیشنهاد می‌شود. 

 مخلوط اسیدی و حداکثر زبری با رسوبات خورنده
مخلوط اسید سیتریک ۲ درصد و فسفریک ۱N بیشترین زبری (Ra ≈ ۶۰ نانومتر) و رسوبات خورنده قابل مشاهده را تولید کرد. SEM حفره‌های عمیق و ذرات جدا شده را نشان داد که چسبندگی سلولی را به شدت مختل کردند. سلول‌ها عمدتاً در نواحی کمتر آسیب‌دیده تجمع یافتند. مقاله این اثر را به سینرژی اسیدهای قوی نسبت می‌دهد که چسبندگی را از بین می‌برد. یکپارچگی ماکرو حفظ شد، اما تغییرات میکرو برای استئواینتگریشن نامطلوب است. این پاراگراف نتایج مقاله را در مورد مخلوط اسیدی تحلیل کرده و آن را برای موارد شدید اما با احتیاط شدید توصیه می‌کند. پروتکل‌های کوتاه‌مدت ضروری است. 

  تحلیل آماری و مقایسه پارامترهای زبری سطح
تحلیل آماری با ANOVA تفاوت معنادار در پارامترهای زبری بین گروه‌ها را تأیید کرد (p < ۰.۰۵). مخلوط اسیدی بالاترین Ra، Rq و Rz را داشت، در حالی که پراکسید و سیتریک در محدوده بهینه برای زیست‌سازگاری قرار گرفتند. کنترل (نمکی) کمترین تغییر را نشان داد. همبستگی مثبت بین زبری متوسط و چسبندگی سلولی مشاهده شد، اما زبری بیش از ۵۰ نانومتر منفی بود. مقاله این داده‌ها را پایه‌ای برای استانداردسازی پروتکل‌ها می‌داند. این پاراگراف آمار مقاله را خلاصه کرده و راهنمایی کمی برای کلینیسین‌ها ارائه می‌دهد. زبری ایده‌آل بین ۱۵-۳۰ نانومتر پیشنهاد می‌شود. 

 توصیه‌های عملی برای مدیریت پری‌ایمپلنتیت
نتایج مطالعه حاکی از آن است که پراکسید هیدروژن و اسید سیتریک با حفظ یا بهبود زیست‌سازگاری، گزینه‌های برتر هستند، در حالی که EDTA و مخلوط اسیدی نیاز به احتیاط دارند. پروتکل‌های بالینی باید زمان تماس را به چند دقیقه محدود کنند و شستشوی کامل انجام شود. این یافته‌ها می‌توانند در تدوین گایدلاین‌های بین‌المللی مؤثر باشند. مقاله پیشنهاد می‌کند مطالعات in vivo برای تأیید نتایج پیگیری شوند. این پاراگراف نتیجه‌گیری مقاله را به توصیه‌های عملی ترجمه کرده و تأثیر بر دندانپزشکی ایمپلنت را برجسته می‌سازد. آینده مدیریت پری‌ایمپلنتیت روشن‌تر است. 

پایان مطلب/.