دکتر مرتضی ضرابی مدیرعامل بانک خون بندناف رویان در گفتگو با بنیان گفت: از زمانی که بانک خون بندناف راه اندازی و امکان جمع آوری و ذخیره سازی سلول های بنیادی خون بندناف فراهم شد، همواره بدنبال این بودیم که بتوانیم از این سلول ها در پیوند استفاده کنیم.

وی افزود: در دنیا طی سال های گذشته، به طور جدی استفاده از سلول های بنیادی خون بندناف در پیوند مورد توجه قرار گرفته است. به این صورت که از این سلول ها به عنوان یک جایگزین در مواردی که امکان پیداکردن دهنده مناسب مغز استخوان برای یک بیمار نیازمند پیوند وجود نداشته باشد، استفاده می شود.

ضرابی با بیان اینکه بیشترین کاربرد سلول های بنیادی خون بندناف در حال حاضر در مواردی است که بیمار به اختلالات خونی مبتلا و مغز استخوان درگیر شده است تصریح کرد: تالاسمی، نقص سیستم ایمنی، کم خونی های مادرزادی و انواع سرطان های خون بیشترین درصد پیوند با کمک سلول های بنیادی خون بندناف را داشته است.

مدیرعامل بانک خون بندناف رویان افزود: خوشبختانه در کشورما هم در چند سال گذشته در مراکز متعددی سلول های بنیادی خون بندناف مورد استفاده قرار گرفته است. تلاش ما نیز بر این بوده تا نمونه های ذخیره شده در بانک خصوصی و عمومی خون بندناف نیز شرایط پیوند را پیدا کنند.

وی درباره آمار پیوند های انجام شده از نمونه های ذخیره شده در بانک خون بندناف رویان گفت: تعداد پیوند های انجام شده امسال بسیار خوب بود و 6 پیوند با استفاده از سلول های بنیادی ذخیره شده در بانک خصوصی و 8 پیوند با استفاده از سلول های خون بندناف ذخیره شده در بانک عمومی انجام شده است.

ضرابی در ادامه توضیح داد: عمدتا پیوندهای انجام شده در انواع سرطان های خون، تالاسمی، آنمی آپلاستیک، نقص سیستمی، آنمی فانکونی یا کم خونی مادرزادی بوده است اما نکته مثبت پیوندهای امسال این بود که 3 پیوند بر روی بیمارانی انجام شده که مبتلا به فلج مغزی بوده اند. این  پیوندها در بیمارستان منتصریه مشهد انجام شده و نتایج آن رضایت بخش بوده است.

وی ابراز امیدواری کرد امکانات پیوند سلول های بنیادی به بیماران فلج مغزی که اکنون بر روی تعداد محدودی از بیماران در ایران انجام شده گسترش یابد تا تعداد بیشتری از بیماران از این فرصت بهره مند شوند.

مدیرعامل بانک خون بندناف رویان همچنین گفت: بیش از 4 بیمار مبتلا به بیماری های خونی هم در نوبت پیوند هستند که نمونه مناسب برای آنها در بانک خون بندناف پیدا شده است و به محض اعلام آمادگی مراکز پیوند و ایجاد شرایط پیوند در بیمار، سلول ها را در اختیار آنها قرار می دهیم.

پیوند از غیر خویشاوند در بالاترین رتبه

ضرابی با بیان اینکه بیشترین درصد استفاده از نمونه های خون بندناف، پیوند به افراد غیر خویشاوند بوده است گفت: چون ما هم از نمونه های بانک عمومی و هم در مواردی از نمونه هایی که در بانک خصوصی نگهداری شده بود و خانواده ها برای پیوند به بیماران نیازمند اهدا کرده بودند، استفاده کردیم.

پیوند از خود بیمار به خودش

وی در ادامه تصریح کرد: از میان پیوندهای انجام شده، یک مورد پیوند از خود فرد بیمار به خودش داشته ایم. در این مورد، نمونه متعلق به دختر بچه 7 ساله ای بود که نمونه خون بندنافش در بانک خصوصی رویان نگهداری می شد اما در سن 5 سالگی دچار آنمی آپلاستیک شد. خوشبختانه چون نمونه خون بندنافش ذخیره سازی شده بود ، از همان نمونه برای پیوند استفاده شد و در حال حاضر پاسخ به درمان در این کودک خوب بوده است.

پیوند از برادر به برادر در پسر بچه 11 ساله شیرازی

مدیر عامل بانک خون بندناف رویان در ادامه به پیوند سلول های بنیادی خون بندناف از برادر به  برادر خبر داد و گفت: یکی از پیوندهای موفقی که سال گذشته داشتیم، در رابطه با پسر بچه 11 ساله ای بود که علی رغم چندین دوره شیمی درمانی، پاسخ درمانی مناسبی نگرفته بود و نهایتا با توجه به اینکه دهنده مناسب نیز در اقوام نداشت، در شرایطی که مادر بیمار باردار بود، نمونه خون بندناف فرزندش ذخیره سازی شد و این نمونه از نظر شاخص های ژنتیکی با برادر بیمار که مبتلا به سرطان خون ALL بود، کاملا انطباق داشت. در آذرماه سال گذشته در بیمارستان شریعتی پیوند انجام شد و خوشبختانه پاسخ به درمان بسیار خوب بوده و طبق گزارش مرکز پیوند، کاملا بیمار در سلامت است و ما هم خوشحالیم شرایطی ایجاد شد که این پسر بعد از سال ها، با سلول های بنیادی خون بندناف برادرش مورد درمان قرار گرفت.

بیمارستان های فعال در زمینه پیوند

به گفته ضرابی، بیمارستان های فعال در زمینه پیوند سلول های بنیادی خون بندناف عبارتند از بیمارستان شریعتی، منتصریه مشهد و حضرت علی اصغر تهران و نمونه هایی که برای پیوند در حال آماده سازی هستند نیز در همین مراکز و همچنین بیمارستان محک قرار است استفاده شوند.

چشم اندازه کاربرد سلول های بنیادی خون بندناف

ضرابی درباره چشم اندازه کاربرد سلول های بنیادی خون بندناف بیان داشت: قطعا با توجه به رویکردی که در دنیا وجود دارد و پیوند هایی که تا الان با استفاده از سلول های بنیادی خون بندناف انجام شده، بهترین جایگزین برای مواردی است که دهنده مغز استخوان نداریم. نمونه هایی که تا کنون استفاده شده، برای افرادی بوده که دهنده مناسب در اقوام و بستگان درجه یک نداشته اند و نمونه خون بندناف ذخیره شده توانسته جان بیمار را نجات دهد.

وی افزود: از آنجا که کاربرد سلول های بنیادی روز به روز در حال افزایش است و چشم اندازی که برای آن ترسیم شده است، اگر نگوییم سلول درمانی جایگزین دارو درمانی شده است اما قطعا مکمل دارو درمانی خواهد بود.

مدیر عامل بانک خون بندناف رویان گفت: همانطور که در کارآزمای های بالینی در دنیا می بینیم و برخی از آنها در کشور ما نیز انجام می شود، استفاده از سلول های بنیادی خون بندناف  می تواند در ارتقای سلامت بیماران و درمان بیماری های بدخیم که زمانی درمان آنها بسیار غیر قابل تصور بود کمک کننده باشد.این سلول ها پتانسیل و ظرفیت های متعددی دارند و می توانیم امیدوار باشیم که کاربردهای آنها گسترش پیدا کند و شرایطی ایجاد شود که چه در بانک عمومی و چه در بانک خصوصی با یک ذخیره سلولی مناسب، بتوانیم قالب این بیماری ها را درمان کنیم.

وی خاطر نشان کرد: قطعا باید شرایطی را فراهم کنیم تا خانواده ها بتوانند نمونه های خود را در بانک های خون بندناف چه در بانک خصوصی و چه دربانک عمومی ذخیره سازی کنند اما با توجه به اینکه فعلا شرایط گسترش بانک عمومی فراهم نیست، خانواده هایی که مایل به استفاده از این فرصت هستند، می توانند از امکانات بانک خصوصی که دفاتر آن در سراسط کشور هست استفاده کنند تا این خدمتی که به عنوان یک بیمه سلامت ارائه می شود، بتواند در ارتقای سلامت خانواده ها نقش موثری را ایفا کند.

پایان مطلب/