به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، بیماران مبتلا به سرطان خون و سایر اختلالات هماتولوژیک ممکن است با پیوند سلول‌های بنیادی آلوژنیک (allo-SCT) درمان شوند، روشی که در آن سلول‌های بنیادی بیمار با سلول‌های اهداکننده جایگزین می‌شود. دکتر Bilal Omer، اولین نویسنده این مطالعه و استادیار اطفال در دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن در سنت لوئیس، در این خصوص اینطور توضیح داد: بیمارانی که تحت این روش قرار می‌گیرند بسیار مستعد ابتلا به عفونت‌های ویروسی هستند که می‌تواند منجر به عوارض و مرگ و میر قابل توجهی شود. در یک درمان آلوژنیک تحقیقاتی، گروهی از محققین در مطالعه فاز دوم بیمارانی که برای درمان سرطان یا سایر اختلالات خونی تحت پیوند سلول‌های بنیادی نیز قرارگرفته بودند، توانستند با استفاده از داروی posoleucel، سلول‌های T اهداکننده، که قادر است به طور همزمان شش ویروس مختلف را هدف قرار ‌دهد، اثربخشی ضد ویروسی و ایمنی امیدوارکننده‌ای را نشان دهند. این مطالعه در مجله انجمن آمریکایی تحقیقات سرطان منتشر شده است.

درمان چندویروسی Posoleucel

عفونت‌های ویروسی یکی از علل اصلی عوارض و مرگ و میر به دنبال پیوند سلول‌های خونساز آلوژنیک (allo-HCT) هستند. در غیاب درمان‌های ضد ویروسی ایمن و موثر، سلول‌های T اختصاصی ویروس به عنوان یک گزینه درمانی امیدوارکننده ظاهر شده‌اند. Posoleucel یک درمان چندویروسی اختصاصی (سلول T) برای استفاده غیرمجاز علیه شش عفونت ویروسی است که معمولاً در گیرندگان allo-HCT رخ می‌دهد.

 درمان با allo-SCT

پیوند سلول‌های خونساز آلوژنیک (allo) تنها گزینه درمانی برای بیمارانی است که از بدخیمی‌های خونی مقاوم به شیمی درمانی یا عود کننده رنج می برند. بروز مرگ و میر پس از آلو-HCT هنوز بالاست. این تا حدی است که با بازیابی ایمونولوژیک زیرمجموعه‌های سلول T مرتبط است. بنابراین کسب اطلاعات دقیق در مورد بازیابی زیر مجموعه سلول‌های T برای ارائه ابزارهایی برای پیش بینی و تعدیل بهتر عوارض جانبی بسیار مهم است. در حال حاضر پیوند سلول‌های خونساز آلوژنیک allo-SCT به یک روش درمانی بالقوه برای بیماران مبتلا به بدخیمی‌های خونی پرخطر تبدیل شده است. سلول‌های خونساز را می‌توان از مغز استخوان (BM)، خون بند ناف (CB) یا خون محیطی (PB) از اهداکنندگان غیرمرتبط یا مرتبط بدست آورد. علی رغم تمام مزایا، همین روش ممکن است منجر به شرایط تشدید بیماری و تهدید کننده زندگی شود،  زیرا عوامل خطر بعد از پیوند: شامل رد پیوند، بیماری حاد و مزمن پیوند در مقابل میزبان (GvHD) و فعال‌سازی مجدد ویروسی (VR) وجود دارد.

عوارض بیماران دریافت کننده allo-SCT

به گفته Bilal Omer، نویسنده ارشد مطالعه، هماتولوژیست-انکولوژیست کودکان در بیمارستان کودکان تگزاس، و استادیار اطفال و عضو مرکز جامع سرطان Dan L Duncan در کالج پزشکی Baylor ، درمان‌های موجود در حال حاضر برای بیمارانی که پس از allo-SCT  دچار عفونت می‌شوند، دارای محدودیت‌های متعددی هستند. وی گفت: داروهای سنتی ضد ویروسی اغلب دارای سمیت‌های غیرقابل تحملی مانند سرکوب سلولی یا آسیب کلیه هستند. علاوه بر این، اثربخشی آنها در این جمعیت بیمار محدود است و مقاومت درمانی نسبتاً آسان ایجاد می‌شود.

نتایج درمانی استفاده از  posoleucel

در این کارآزمایی بالینی فاز دوم، فایفر، اومر و همکارانش ایمنی و اثربخشی posoleucel را ارزیابی کردند، یک درمان تحقیقاتی متشکل از سلول‌های T اهداکننده است که شش مورد از شایع‌ترین ویروس‌هایی را که در بیماران مبتلا به allo-SCT را هدف قرار می‌دهند: این ویروس‌ها شامل آدنوویروس، ویروس BK، سیتومگالوویروس (CMV)، ویروس اپشتین بار، ویروس هرپس انسانی 6 و ویروس JC است. اومر گفت: «توانایی هدف قرار دادن شش ویروس با یک درمان واحد برای بیماران مبتلا به چندین عفونت ویروسی مفید است. علاوه بر این، posoleucel  اولین درمان با سلول T است که برای ویروس BK ایجاد شده است، که می‌تواند باعث عفونت مثانه شدید و در نتیجه درد طاقت فرسا برای بیماران شود. اومر افزود: از آنجایی که posoleucel از سلول‌های T اهداکننده سالم به جای سلول‌های T بیمار یا اهداکننده پیوند استفاده می‌کند، روند طولانی درمانی را کاهش داده و یک درمان غیرمجاز و در دسترس را برای استفاده بیماران فراهم کرده است. وی گفت: بیماران مبتلا به این عفونت‌های ویروسی اغلب علائم شدیدی دارند و در اسرع وقت نیاز به درمان دارند.

نحوه انجام این مطالعه

در این کارآزمایی بالینی، 58 بیمار بزرگسال و کودک که تحت allo-SCT برای درمان سرطان یا سایر بیماری‌های خونی انتخاب کردند و درآنها آلودگی با استفاده از حداقل یکی از شش ویروس هدف  posoleucel را بررسی کردند. زیرا بیماران واجد شرایط یا به درمان‌های استاندارد برای این ویروس‌ها پاسخ نمی‌دادند یا نمی‌توانستند آن‌ها را تحمل کنند. در مجموع، 70 عفونت ویروسی در جمعیت آزمایشی وجود داشت که اکثر آنها عفونت‌های ویروسی CMV و BK بودند.

یافته‌های حاصل از این مطالعه

 55 نفر از 58 بیمار (95 درصد) طی شش هفته پس از تزریق، به پوزولوسل پاسخ دادند و میزان ویروس در گردش در این بیماران به طور متوسط 97 درصد کاهش یافت. از بین 12 بیمار که بیش از یک عفونت ویروسی داشتند، 10 بیمار (83 درصد) در برابر ویروس‌هایی که با آن آلوده شده بودند پاسخ داشتند. پاسخ‌ها به عنوان کاهش بار ویروسی به محدوده طبیعی با وضوح علائم و نشانه‌های بالینی (پاسخ کامل)، یا به عنوان کاهش بار ویروسی حداقل 50 درصد یا بهبود 50 درصدی علائم و نشانه‌های بالینی (پاسخ جزئی) تعریف شدند.

پاسخ‎ها در برابر ویروس‎های خاص به شرح زیر بود

برای آدنوویروس: 83 درصد از 12 بیمار در عرض شش هفته پاسخ دادند، ویروس :BK صد درصد از 27 بیمار در عرض شش هفته پاسخ دادند، ویروس CMV :  96 درصد از 24 بیمار در عرض شش هفته پاسخ دادند، ویروس اپشتین بار: 100 درصد از دو بیمار در عرض شش هفته پاسخ دادند، ویروس هرپس انسانی: سه نفر از چهار بیمار پاسخ دادند و بار ویروسی در هر چهار بیمار کاهش یافت. ویروس JC: یک بیمار مبتلا به عفونت ویروس JC تثبیت اولیه علائم ویروسی را تجربه کرد. با این حال، علائم در نهایت پیشرفت کرد و بیمار فوت کرد.

نتایج واکنش سیستم ایمنی در بیماران مورد آزمایش

هیچ بیماری سندرم آزادسازی سیتوکین را تجربه نکرد. سیزده بیمار (22 درصد) بیماری حاد پیوند در مقابل میزبان (GvHD) را گزارش کردند. با این حال، تنها چهار مورد از این موارد، موارد de novo در نظر گرفته شدند، زیرا نه بیمار با GvHD قبل از درمان با posoleucel تشخیص داده شده بودند. فقط سه بیمار GvHD حاد درجه 2 یا بالاتر را گزارش کردند. شایع ترین علائم GvHD عودهای پوستی بود که در اکثر موارد با موفقیت درمان شد.

یافته کلیدی مطالعه

نظر نویسنده این است که 95 درصد از بیمارانی که عفونت‌هایشان نسبت به درمان‌های مرسوم مقاوم بوده است، با کاهش متناظر بار ویروسی و با نرخ محدود GvHD به posoleucel پاسخ دادند." در مجموع مشخص شد که posoleucel بسیار موثر بوده و دارای مشخصات ایمنی مطلوبی در جمعیت بیماران بسیار آسیب‌پذیر است. اومر خاطرنشان کرد: یکی دیگر از مشاهدات هیجان‌انگیز از این مطالعه این بود که در برخی موارد می‌توان پوزولوسل را در عرض 24 ساعت تجویز کرد و در برخی از بیماران علائم را طی چند روز برطرف کرد. "این بسیار قابل توجه بود که چگونه بیماران می‌توانند سریع درمان شوند."

محدودیت‌های مطالعه

محدودیت مطالعه طراحی تک بازوی آن بود. کارآزمایی‌های بالینی تصادفی فاز III برای ارزیابی پوزولوسل در حال انجام است.این مطالعه توسط موسسه ملی قلب، ریه و خون برای کمک و توسعه درمان‌های سلولی حمایت شده است.

پایان مطلب/.