به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، ویتامین D نقش اساسی در متابولیسم کلسیم و استخوان، تنظیم سیستم ایمنی دارد و دارای اثرات ضد‌التهابی عمیقی است. شواهد نشان می‌دهد که ویتامین D پایین سرم با افزایش شدت پریودنتیت، یک بیماری التهابی مزمن که با تخریب بافت‌های نگهدارنده اطراف دندان مشخص می‌شود، که دارای چندین عامل خطر مشترک با سایر بیماری‌های مزمن غیرواگیر بوده، مرتبط است. عملکردهای بیولوژیکی ویتامین D به واسطه خواص ضد میکروبی، ضد التهابی و تعدیلی میزبان قوی آن انجام می‌شود. مدل‌های تجربی پریودنتیت شامل حذف هدفمند 1α-هیدروکسیلاز، آنزیمی که مسئول تبدیل سوبسترای غیرفعال به 1،25(OH)2D3 (کلسیتریول) فعال است، افزایش از دست دادن استخوان آلوئولی و التهاب لثه را نشان داد. پلی مورفیسم‌های ژن گیرنده ویتامین D (VDR) نیز با افزایش شدت پریودنتیت مرتبط است. بنابراین، دخالت ویتامین D در پاتوژنز پریودنتیت قابل قبول است. مطالعات بالینی به طور مداوم رابطه معکوس بین 25OHD3 سرم و التهاب بیماری پریودنتال را نشان داده‌اند. با این حال، به دلیل کمبود مطالعات طولی خوب طراحی شده، حمایت کمتری برای تأثیر وضعیت ویتامین D بر پیشرفت بیماری پریودنتال و از دست دادن دندان وجود دارد. شواهد بر اهمیت حفظ کافی ویتامین D در حمایت از سلامت پریودنتال تاکید می‌کنند. 

نقش کلسیتریول در حفظ تراکم مواد معدنی استخوان و سلامت پریودنتال
کلسیتریول هورمون فعال بیولوژیکی است که مسئول اصلی هموستاز کلسیم و فسفات سیستمیک است. برای کانی سازی غضروف و ماتریکس استخوان مورد نیاز است و همچنین نقش مهمی در تنظیم بیان ژن استئوبلاست ایفا می‌کند. کلسیتریول از ویتامین D 25OHD3 غیرفعال در گردش توسط 1α-هیدروکسیلاز (Cyp27B1)، آنزیمی که مسئول است تولید می‌شود. اهمیت کلسیتریول در حفظ تراکم مواد معدنی استخوان در یک مطالعه حیوانی اخیر برجسته شده است که در آن حذف هدفمند ژن CYP27B1 در موش منجر به افزایش از دست دادن استخوان آلوئولی و افزایش تولید سایتوکین‌های پیش التهابی از جمله اینترلوکین-1β شد. 

کلسیتریول در دفاع اپیتلیال در برابر پاتوژن‌ها نقش دارد
مکانیسم‌های مولکولی زیربنای تولید کلسیتریول در پریودنتیم به دنبال مسیر ویتامین D است. گیرنده‌های غشای سلولی، 25OHD3 بیشتر از طریق CYP27B1 هیدروکسیله می‌شود و کلسیتریول تولید می‌کند. سپس هورمون فعال به VDR در سلول‌های ایمنی و اپیتلیال متصل می‌شود و بنابراین در مکانیسم دفاعی اپیتلیوم در برابر پاتوژن شرکت می‌کند. کلسیتریول با درگیر شدن در اولین خط دفاعی سلول‌های اپیتلیال به بهبود کلی سلامت دهان کمک می‌کند. IL-1β و لیپوپلی ساکارید پورفیروموناس ژنژیوالیس (LPS) هر دو به شدت بیان mRNA 25 هیدروکسیلاز را در فیبروبلاست لثه انسان (HGF) و سلول‌های لیگامان پریودنتال (HPDLC) تنظیم می‌کنند.

خواص ضد باکتریایی کلسیتریول
کلسیتریول دارای فعالیت ضد باکتریایی و خنثی کننده LPS قوی است. به عنوان مثال، می‌تواند مستقیماً رشد P. gingivalis را مهار کند و به طور انتخابی از بیان فاکتورهای بیماریزای مهم مانند چسبنده‌ها (fimA، hagA و hagB) و پروتئینازها (rgpA، rgpB و kgp) جلوگیری کند. اخیراً نشان داده شده است که اثر مهاری آن روی P. gingivalis ممکن است از طریق اتوفاژی فعال انجام شود. به طور خاص، کلسیتریول مسئول تولید پپتیدهای ضد میکروبی از جمله β-دفنسین‌ها و کاتلیسیدین‌ها است. LL-37 تنها کاتلسیدین انسانی است که دارای فعالیت ضد میکروبی قوی علیه باکتری‌‌های گرم مثبت و گرم منفی است. در کموتاکسی، تولید سیتوکین‌ها و کموکاین‌ها، تولید مثل سلولی، نفوذپذیری عروقی، بهبود زخم و خنثی‌سازی اندوتوکسین‌های باکتریایی نقش دارد. محصول باکتریایی مانند LPS37، و کلسیتریول، در کراتینوسیت‌های انسانی، انکوسیت و نوتروفیل‌ها، از طریق فعال سازی TLR 2/1، که باعث افزایش کلسیتریول به روش اتوکرین می‌شود.

اثرات ضد التهابی و تعدیل کننده میزبان کلسیتریول
کلسیتریول با سرکوب تکثیر لنفوسیت‌های T و ترشح ایمونوگلوبولین‌ها، پاسخ ایمنی تطبیقی را تعدیل می‌کند و از تبدیل لنفوسیت‌های B به پلاسماسل‌ها جلوگیری می‌کند. بنابراین، اثرات تعدیل کننده میزبان محیطی را تسهیل می‌کند که به نفع حل التهاب است. مطالعات آزمایشگاهی نشان داده‌اند که کلسیتریول P. gingivalis تولید IL-8 را از HPDLCs42، و تضعیف فعال‌سازی NF-kB ناشی از P. gingivalis در سلول‌های مونوسیتی انسان و سلول‌های اپیتلیال دهان بیان بیش از حد IL-6 ناشی از LPS در کراتینوسیت‌های خوراکی و سرکوب سیگنال دهی IL-1β در HPDLCs.45 را تحریک می‌کند. 

چند شکلی گیرنده ویتامین D
از آنجایی که اثرات فیزیولوژیکی و فارماکولوژیک ویتامین D توسط VDR ها انجام می‌شود، وجود گونه‌های ژن VDR و ارتباط احتمالی آن با پریودنتیت مورد توجه دانشمندان است. بر خلاف راشیتیسم‌های مقاوم به (OH)2D3 ارثی، که یک وضعیت تک ژنتیکی نادر ناشی از جهش نقطه‌ای در ژن VDR است، پلی‌مورفیسم‌های تک نوکلئوتیدی (SNPs) تغییرات ظریف‌تری در توالی‌های ژنتیکی هستند و می‌توانند بیشتر رخ دهند. نشان داده شده است که ژنوتیپ‌های خاص VDR با پریودنتیت، با افزایش از دست دادن استخوان آلوئولی، از دست دادن چسبندگی بالینی و از دست دادن دندان مرتبط هستند. در حالی که متاآنالیز اخیر دیگری گزارش داد که هر دو پلی‌مورفیسم Bsml و Fokl با خطر بالاتر ابتلا به پریودنتیت در کل جمعیت همبستگی دارند. وجود پلی‌مورفیسم‌ها در ژن VDR از نقش ویتامین D در سلامت پریودنتال پشتیبانی می‌کند.

تعریف آستانه 25OHD3 سرم
25OHD3 تا حد زیادی پایدار و با نیمه عمر حدود 60 روز است. بنابراین، سطوح سرمی 25OHD3 یک بیومارکر مولکولی قابل اعتماد برای وضعیت ویتامین D یک فرد فراهم می‌کند. همچنین نشان دهنده سهم تولید درون زا ویتامین D و همچنین منابع غذایی است. علیرغم قابل اعتماد بودن آن به عنوان شاخص وضعیت ویتامین D، در میان جامعه علمی در مورد تعریف غلظت سرمی مرتبط با کمبود و کفایت، اتفاق نظر وجود ندارد. در حالی که برخی مطالعات نشان می‌دهند که سرم 25OHD3 بین 36 تا 40 نانوگرم بر میلی‌لیتر مطلوب است، انجمن غدد درون ریز غلظتی بیش از 30 نانوگرم در میلی‌لیتر را برای به حداکثر رساندن اثرات درمانی ویتامین D توصیه می‌کند. محدوده طبیعی 25OHD3 سرم بین 20 تا 100 نانوگرم در میلی لیتر است و غلظت کمتر از 20 نانوگرم در میلی لیتر کمبود ویتامین D در نظر گرفته می‌شود.
 

ارتباط بین سرم 25OHD3 و بیماری پریودنتال
آخرین متاآنالیز به این نتیجه رسید که پریودنتیت با سطوح پایین تر ویتامین D سرم مرتبط است. این از مطالعات قبلی که نشان می‌دهد سطوح پایین کلسیتریول با پریودنتیت مزمن مرتبط است حمایت می‌کند. بیماری عمدتاً مطالعات مقطعی یا مورد شاهدی بود و بنابراین فقط داده‌های جمع‌آوری‌شده از یک نقطه زمانی را شامل می‌شد. ارتباط بین 25OHD3 سرم، التهاب لثه و پریودنتیت با استفاده از مجموعه داده‌های بررسی مقطعی ملی سلامت و تغذیه (NHANES III) مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل این مجموعه داده مقطعی بزرگ رابطه معکوس بین 25OHD3 سرم، میانگین از دست دادن دلبستگی در مردان و زنان 50 ساله و بالاتر را نشان داد.

مطالعات طولی بررسی وضعیت ویتامین D و پیشرفت بیماری پریودنتال
تنها تعداد محدودی از مطالعات طولی برای ارزیابی تأثیر وضعیت ویتامین D و پیشرفت بیماری پریودنتال و از دست دادن دندان وجود داشت. برخی از این مطالعات درازمدت نشان می‌دهند که ویتامین D اثر «پیرو محافظتی» بر پریودنتیت ارائه نمی‌کند. مطالعات با گنجاندن پرسشنامه‌های خود گزارش شده برای از دست دادن دندان و دریافت ویتامین D رژیم غذایی محدود شد. بسیاری از مطالعات همچنین بر روی جمعیت‌های خاص در جامعه تمرکز می‌کنند و برون یابی یافته‌ها را دشوار می‌کند.
اکثر مطالعات بالینی قبلی که اثرات وضعیت ویتامین D را بر سلامت پریودنتال بررسی می‌کردند، مطالعات مقطعی و مورد شاهدی بودند. یافته‌ها به طور مداوم ارتباط معکوس بین 25OHD3 سرم و التهاب بیماری پریودنتال را نشان دادند. با این حال، از آنجایی که این ارزیابی‌ها در یک مقطع زمانی انجام شد، تعیین رابطه زمانی بین وضعیت ویتامین D و بیماری پریودنتال ممکن نبود. بیشتر این مطالعات بر روی گروه‌های خاصی از جمعیت متمرکز بود و بنابراین تعمیم یافته‌ها به جمعیت وسیع‌تری، به غیر از گروه مشخص شده شرکت‌کنندگان، دشوار بود. محدودیت دیگر این بود که بیشتر مطالعات فقط از شاخص‌های بافت نرم بیماری پریودنتال (PD، CAL و خونریزی لثه) به عنوان معیار پیامد اولیه استفاده می‌کردند. 
پایان مطلب/.