تحلیل ویژگیهای بیماری و بررسی دلایل بیولوژیک، اجتماعی و هنجاری برای طبقهبندی بارداری بهعنوان یک بیماری
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی بنیان، این مقاله ویژگیهای کلیدی تعریف بیماری را شناسایی کرده و بررسی میکند که آیا این ویژگیها در مورد بارداری صدق میکنند. ما استدلال میکنیم که دلایل قانعکنندهای برای در نظر گرفتن بارداری بهعنوان یک بیماری وجود دارد. مانند یک بیماری، بارداری بر سلامت فرد باردار تأثیر میگذارد و طیفی از علائم از ناراحتی تا مرگ را ایجاد میکند. مانند یک بیماری، بارداری قابل درمان پزشکی است. مانند یک بیماری، بارداری توسط یک عامل بیماریزا، یعنی یک ارگانیسم خارجی که به بدن میزبان حمله میکند، ایجاد میشود. مانند یک بیماری، خطر باردار شدن با اقدامات پیشگیریکننده کاهش مییابد. این مقاله به این سؤال میپردازد که آیا «طبیعی» بودن بارداری، ضرورت کنونی آن برای بقای انسان، یا ارزشی که اغلب به آن نسبت داده میشود، دلایلی برای رد این دیدگاه هستند که بارداری یک بیماری است.
ما نشان میدهیم که کاربرد نظریههای بیماری در مورد بارداری میتواند ناسازگاریها و مشکلات این نظریهها را روشن کند. در نهایت، نتیجه میگیریم که یافتن نظریهای از بیماری که تمام موارد نمونه بیماریها را در بر گیرد و بهطور متقاعدکنندهای بارداری را مستثنی کند، دشوار است. بنابراین، دلایل هنجاری و عملگرایانهای برای در نظر گرفتن بارداری بهعنوان یک بیماری وجود دارد.
مقدمه
تصور کنید بیماری با توده شکمی که در حال بزرگ شدن است، درد، استفراغ و جابجایی اندامهای داخلی را تجربه میکند و به پزشک مراجعه میکند. آزمایشها برنامهریزی میشوند، اما وقتی بیمار اشاره میکند که قاعدگیاش به تأخیر افتاده، این علائم ناگهان بیاهمیت تلقی میشوند: او باردار است! هیچ بیماریای وجود ندارد و جای نگرانی نیست. اما آیا این طرز فکر درست است؟
این مقاله با بررسی معیارهای تعریف بیماری و کاربرد آنها در مورد بارداری، استدلال میکند که دلایلی برای طبقهبندی بارداری بهعنوان یک بیماری وجود دارد. ما ویژگیهای زیستی، اجتماعی و هنجاری را تحلیل میکنیم و به این نتیجه میرسیم که بارداری شباهتهای قابلتوجهی با شرایطی دارد که بهعنوان بیماری شناخته میشوند.
ویژگیهای بیماری و مقایسه با بارداری
علائم مضر
بیماریها مضر هستند و باعث رنج و کاهش سلامت فرد میشوند. بارداری نیز طیف گستردهای از علائم را ایجاد میکند، از کمردرد، تهوع و خونریزی لثه تا عوارض شدید مانند درد زایمان، پارگی بافتها و حتی مرگ. مانند بیماری سرخک، بارداری دورهای خودمحدود دارد و علائم آن میتوانند توانایی عملکرد طبیعی را مختل کنند.
از نظر مرگومیر، خطر مادامالعمر مرگ ناشی از بارداری در کشورهای با درآمد بالا 1 در 5400 و در کشورهای با درآمد پایین 1 در 45 است. در مقابل، خطر مرگ ناشی از سرخک در کشورهای با برنامه واکسیناسیون مؤثر، به دلیل کاهش شدید ابتلا، بسیار کمتر از این میزان است. بنابراین، خطر مرگ ناشی از بارداری حتی در شرایط بهینه سلامت، بهمراتب بالاتر از سرخک است.
عامل بیماریزا
بیماریهایی مانند سرخک توسط عوامل بیماریزای خارجی (ویروسها) ایجاد میشوند. بهطور مشابه، بارداری توسط یک ارگانیسم خارجی، یعنی اسپرم، آغاز میشود که به بدن میزبان وارد شده و فرآیند مضری را تحریک میکند. این دیدگاه اسپرم را در نقش یک «پاتوژن» قرار میدهد که شباهتهایی با عوامل عفونی دارد.
قابلیت درمان پزشکی
بیماریها معمولاً با مداخلات پزشکی درمان میشوند. بارداری نیز چه بهصورت پیشگیرانه (مانند استفاده از روشهای ضدبارداری) و چه بهصورت درمانی (مانند سقط جنین یا مراقبتهای زایمان) تحت توجه پزشکی قرار میگیرد. حتی در بارداریهای مطلوب، نظارت پزشکی شدید، از معاینات منظم تا مداخلات جراحی مانند سزارین، رایج است.
اقدامات پیشگیرانه
مانند بیماریها، خطر بارداری با اقدامات پیشگیرانه مانند کاندوم، قرصهای ضدبارداری و روشهای جراحی کاهش مییابد. این اقدامات مشابه واکسیناسیون برای بیماریهای عفونی هستند که خطر ابتلا را به حداقل میرسانند.
ارزش ذهنی و بارداری مطلوب
بارداری اغلب بهعنوان یک رویداد مثبت و ارزشمند تلقی میشود، بهویژه در مواردی که مطلوب است. اما آیا این ارزشگذاری ذهنی مانع از طبقهبندی آن بهعنوان بیماری میشود؟ طبق نظریه راشل کوپر، یک پدیده (P) برای بیماری بودن باید: 1) برای فرد مضر باشد، 2) فرد در ابتلا به آن بدشانس باشد، و 3) قابل درمان پزشکی باشد.
در مورد بارداری مطلوب، برخی ممکن است علائمی مانند تهوع یا درد زایمان را به دلیل ارزشی که برای فرزندآوری قائلاند، مثبت تلقی کنند. اما این ارزشگذاری ذهنی مانع از به رسمیت شناختن ضررهای عینی بارداری، مانند خطرات سلامتی و مرگ، نمیشود. بسیاری از بیماران مبتلا به بیماریهایی مانند سرطان نیز به تجربه بیماری خود ارزشی مثبت نسبت میدهند، اما این امر مانع از بیماری بودن آن شرایط نمیشود.
در مورد معیار «بدشانسی»، حتی در بارداری مطلوب، فرد ممکن است به دلیل نبود گزینههای جایگزین برای فرزندآوری (مانند رحم مصنوعی) و اجبار به تحمل خطرات بارداری، بدشانس تلقی شود. بنابراین، بارداری مطلوب نیز میتواند معیارهای کوپر را برآورده کند.
بارداری در عمل پزشکی
اگرچه بارداری بهصورت رسمی بیماری طبقهبندی نمیشود، در عمل پزشکی مانند یک بیماری درمان میشود. اقدامات پیشگیرانه (مانند ضدبارداری)، نظارت شدید در دوران بارداری، و مداخلات زایمانی نشاندهنده توجه پزشکی مشابه بیماریهاست. با این حال، تناقضی وجود دارد: در حالی که جنین اغلب بهعنوان موجودی در معرض خطر تحت مراقبت شدید قرار میگیرد، علائم مادر (مانند درد یا عوارض) گاهی کماهمیت تلقی میشوند.
این رویکرد دوگانه نشان میدهد که پزشکی گاهی بارداری را بهعنوان یک بیماری برای جنین در نظر میگیرد، اما کمتر برای مادر. این تناقض ممکن است ریشه در ارزشهای اجتماعی، مانند اولویت دادن به سلامت جنین، داشته باشد.
نقد نظریههای بیماری
نظریههای مختلف بیماری در طبقهبندی بارداری با چالش مواجهاند:
-
نظریه ناکارآمدی (Dysfunction): طبق این نظریه، بیماری نشاندهنده انحراف از عملکرد طبیعی است. اما بارداری بهعنوان بخشی از عملکرد طبیعی تولیدمثل تلقی میشود. با این حال، مفهوم «ناکارآمدی» خود به ارزیابی هنجاری وابسته است و نمیتواند بهطور عینی تعریف شود.
-
نظریه بیوآماری بوورس (BST): بوورس بیماری را انحراف از عملکرد آماری طبیعی گونه تعریف میکند. اگرچه بارداری برای زنان در سنین باروری «طبیعی» تلقی میشود، از نظر آماری اکثر زنان در هر لحظه باردار نیستند، بنابراین بارداری حتی در این گروه «غیرعادی» است. BST همچنین مشکلاتی مانند طبقهبندی همجنسگرایی یا یائسگی بهعنوان بیماری را ایجاد میکند.
-
نظریه ارزشمحور: طبق این دیدگاه، بیماریها شرایطی هستند که برای فرد مضر و نامطلوباند. بارداری، حتی اگر مطلوب باشد، به دلیل خطرات عینیاش میتواند مضر تلقی شود.
هیچیک از این نظریهها نمیتوانند بهطور کامل بارداری را از بیماری بودن مستثنی کنند، در حالی که تمام بیماریهای نمونه را در بر گیرند.
چرا بارداری را بیماری بدانیم؟
طبقهبندی بارداری بهعنوان یک بیماری میتواند مزایای زیر را داشته باشد:
-
توجه بیشتر به سلامت مادر: این دیدگاه میتواند توجه پزشکی را به عوارض و خطرات بارداری برای مادر معطوف کند، بهجای تمرکز صرف بر جنین.
-
کاهش انگ اجتماعی: به رسمیت شناختن بارداری بهعنوان یک وضعیت پزشکی میتواند فشارهای اجتماعی بر زنان برای پذیرش درد و رنج بدون شکایت را کاهش دهد.
-
بهبود سیاستهای سلامت: این طبقهبندی میتواند دسترسی به خدمات پزشکی و حمایتهای اجتماعی برای زنان باردار را تقویت کند.
-
نقد نظریههای بیماری: بررسی بارداری بهعنوان یک بیماری، کاستیهای نظریههای موجود را آشکار میکند و به بهبود درک ما از مفهوم بیماری کمک میکند.
چالشها:
این دیدگاه ممکن است با مقاومت اجتماعی مواجه شود، زیرا بارداری بهعنوان یک فرآیند طبیعی و ارزشمند تلقی میشود. همچنین، خطر برچسبزنی بیشازحد به شرایط طبیعی وجود دارد که میتواند به پزشکیسازی غیرضروری منجر شود.
مقایسه با ناباروری
مشابه بحث درباره بارداری، ناباروری نیز بهعنوان یک بیماری بحثبرانگیز است. کوکلا استدلال میکند که ناباروری به دلیل ارزشهای اجتماعی (تمایل به فرزندآوری) بهعنوان بیماری طبقهبندی میشود، نه به دلیل ویژگیهای عینی پزشکی. در مقابل، بارداری دارای ویژگیهای عینی مانند علائم قابلاندازهگیری و خطرات پزشکی است، اما به دلیل ارزشهای اجتماعی از بیماری بودن مستثنی شده است. این تناقض نشاندهنده تأثیر هنجارهای اجتماعی بر تعریف بیماری است.
جهتگیریهای آینده
تحقیقات آینده باید بر توسعه نظریههای بیماری متمرکز شوند که بتوانند شرایط پیچیدهای مانند بارداری و ناباروری را بهطور منسجم تحلیل کنند. همچنین، بررسی تأثیرات اجتماعی و فرهنگی بر ادراک بیماری ضروری است. در عمل پزشکی، توجه بیشتر به سلامت مادر در دوران بارداری و کاهش نابرابریهای جنسیتی در مراقبتهای بهداشتی میتواند پیامدهای مثبتی داشته باشد.
نتیجهگیری
بارداری شباهتهای قابلتوجهی با بیماریها دارد: علائم مضر، عامل خارجی، قابلیت درمان پزشکی و امکان پیشگیری. ارزش ذهنی و «طبیعی» بودن بارداری نباید مانع از به رسمیت شناختن خطرات عینی آن شود. نظریههای موجود بیماری نمیتوانند بهطور کامل بارداری را از بیماری بودن مستثنی کنند، و این امر مشکلات این نظریهها را برجسته میکند. دلایل هنجاری (مانند بهبود مراقبت از مادر) و عملگرایانه (مانند سیاستهای سلامت بهتر) از طبقهبندی بارداری بهعنوان یک بیماری حمایت میکنند. این دیدگاه میتواند به درک عمیقتر مفهوم بیماری و بهبود مراقبتهای پزشکی برای زنان کمک کند.
پایان مطلب/.