پژوهشهای نوین نشان میدهند که ایمونوتراپی میتواند جایگزینی مؤثر و غیرجراحی برای درمان سرطانهای با نقص در ترمیم تطابق (dMMR) باشد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، پیشرفتهای چشمگیری در درمان سرطانهای با نقص در ترمیم تطابق(dMMR) حاصل شده است. این نوع سرطانها، که در آنها سیستم ترمیم DNA به درستی عمل نمیکند، به طور سنتی با روشهای تهاجمی مانند جراحی، شیمیدرمانی و پرتودرمانی درمان میشدند. اما مطالعات جدید نشان میدهند که استفاده از ایمونوتراپی میتواند جایگزین مؤثری برای این روشهای سنتی باشد، به ویژه در سرطانهای کولورکتال و اندومتر.
ایمونوتراپی به عنوان جایگزینی برای جراحی در سرطانهای کولورکتال
مطالعات اخیر نشان داد استفاده از داروی ایمونوتراپی دوستارلیماب در بیماران مبتلا به سرطانهای گوارشی با نقص در ترمیم تطابق میتواند منجر به ناپدید شدن کامل تومورها شود. در این مطالعه، ۸۰٪ از بیماران بدون نیاز به جراحی، شیمیدرمانی یا پرتودرمانی بهبودی کامل یافتند. به ویژه، تمامی ۴۹ بیمار مبتلا به سرطان رکتوم پس از پنج سال پیگیری بدون عود بیماری باقی ماندند .
نتایج امیدوارکننده در درمان سرطان کولون
در مطالعهای دیگر، پژوهشگران به بررسی اثربخشی ترکیب نیولوماب و ایپیلیموماب در بیماران مبتلا به سرطان کولون با نقص در ترمیم تطابق پرداختند. از ۱۱۵ بیمار شرکتکننده، ۹۸٪ تحت عمل جراحی به موقع قرار گرفتند و ۶۸٪ پاسخ پاتولوژیک کامل نشان دادند. با پیگیری متوسط ۲۶ ماهه، هیچ موردی از عود بیماری مشاهده نشد .
پیشرفت در درمان سرطان اندومتر
در زمینه سرطان اندومتر، سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) در سال ۲۰۲۴ استفاده از دوروالوماب همراه با شیمیدرمانی را برای بیماران مبتلا به سرطان اندومتر با نقص در ترمیم تطابق تأیید کرد. این تصمیم بر اساس نتایج مطالعهای بود که نشان داد افزودن دوروالوماب به شیمیدرمانی منجر به بهبود بقاء بدون بیماری در این بیماران میشود .
مزایای استفاده از ایمونوتراپی
-کاهش نیاز به روشهای تهاجمی: با استفاده از ایمونوتراپی، بسیاری از بیماران میتوانند از جراحی و عوارض مرتبط با آن اجتناب کنند.
-بهبود کیفیت زندگی: اجتناب از جراحی و شیمیدرمانی به معنای کاهش عوارض جانبی و بهبود کیفیت زندگی بیماران است.
-پاسخهای درمانی پایدار: مطالعات نشان دادهاند که پاسخهای درمانی حاصل از ایمونوتراپی در بسیاری از بیماران پایدار بوده و منجر به عدم عود بیماری میشود.
ابعاد اقتصادی درمانهای غیرجراحی با ایمونوتراپی
یکی از جنبههای کمتر مورد توجه در بررسی رویکردهای جدید درمانی، تأثیر اقتصادی آنها بر سیستمهای سلامت است. درمانهای سنتی مانند جراحی و شیمیدرمانی نه تنها هزینهبر هستند، بلکه به زیرساختهای پیچیدهای مانند تجهیزات تخصصی، تیمهای پزشکی بزرگ و بستریهای طولانیمدت نیاز دارند. در مقابل، ایمونوتراپی گرچه در ابتدا پرهزینه به نظر میرسد، اما در درازمدت با کاهش دفعات بستری، کاهش نیاز به مراقبتهای حمایتی پس از درمان و کاهش نرخ عود بیماری، میتواند بار مالی کمتری بر دوش بیماران و سیستمهای بهداشتی بگذارد. مطالعات اقتصادی مقدماتی حاکی از آن است که در صورت پاسخدهی کامل بیمار به درمان، کل هزینه درمان به طور قابل توجهی کاهش پیدا میکند، بهویژه در مقایسه با روند طولانی جراحی و عوارض احتمالی آن.
ابعاد روانشناختی و اجتماعی درمانهای غیرجراحی
یکی از مهمترین تحولات در استفاده از ایمونوتراپی برای درمان سرطانهای dMMR، تأثیرات روانشناختی و اجتماعی آن بر زندگی بیماران است. اجتناب از جراحیهایی که ممکن است به تغییرات دائمی در عملکرد روده یا دستگاه تناسلی منجر شوند، احساس کنترل بیشتری به بیماران میدهد. به عنوان مثال، بیماران مبتلا به سرطان رکتوم که در گذشته ناگزیر به تحمل کولوستومی (دهانه دائمی در شکم برای دفع مدفوع) بودند، اکنون میتوانند به زندگی عادی خود بازگردند بدون آنکه کیفیت زندگیشان تحتالشعاع قرار گیرد. این موضوع به ویژه در بیماران جوانتر یا افرادی با مسئولیتهای خانوادگی و شغلی بیشتر، اهمیت دوچندانی دارد. کاهش اضطراب، حفظ تصویر ذهنی مثبت از بدن و افزایش امید به آینده از دیگر مزایای روانی این رویکرد است.
اهمیت آزمایشهای ژنتیکی و تشخیصی
پیشرفت در درمان سرطانهای با نقص در ترمیم تطابق به طور مستقیم وابسته به توسعه و استفاده گسترده از آزمایشهای ژنتیکی و مولکولی است. تشخیص دقیق dMMR در بیماران تنها از طریق تستهای تخصصی امکانپذیر است، و بدون آن، انتخاب درمان مناسب ممکن نیست. به همین دلیل، نهادهای درمانی و پژوهشی تأکید دارند که بیماران مبتلا به سرطان کولورکتال یا اندومتر، به ویژه در مراحل اولیه، تحت بررسی مولکولی دقیق قرار گیرند. گسترش دسترسی به این آزمایشها، به ویژه در کشورهای کمدرآمد، یکی از چالشهای اساسی اجرای گسترده این رویکرد نوین محسوب میشود. پژوهشگران معتقدند که آینده درمان سرطان در گرو توسعه سیستمهایی است که درمان را بر اساس ویژگیهای ژنتیکی تومور و وضعیت ایمنی هر فرد تنظیم میکنند؛ مفهومی که تحت عنوان «درمان شخصیسازیشده» شناخته میشود و ایمونوتراپی یکی از مهمترین اجزای آن به شمار میرود.
نقش پیشگیری و تشخیص زودهنگام در افزایش اثربخشی درمانهای نوین
در کنار پیشرفتهای درمانی، توجه به پیشگیری و تشخیص زودهنگام نقش بسزایی در موفقیت درمانهای ایمونوتراپی ایفا میکند. مطالعات نشان دادهاند که پاسخ به درمان در مراحل اولیه سرطان، بهویژه در بیماران dMMR، بسیار مؤثرتر و پایدارتر است. این موضوع باعث شده که پژوهشگران و نهادهای بهداشتی، برنامههای غربالگری هدفمند را برای گروههای پرخطر پیشنهاد کنند، از جمله افرادی با سابقه خانوادگی سرطانهای کولورکتال یا سندرم لینچ. همچنین، افزایش آگاهی عمومی نسبت به علائم هشداردهنده، ترغیب افراد به انجام آزمایشهای ژنتیکی، و آموزش پزشکان در مورد اهمیت تشخیص نقص در ترمیم تطابق، میتواند نقش کلیدی در کاهش مرگومیر ناشی از این نوع سرطانها داشته باشد. اجرای راهبردهای جامع برای تشخیص زودهنگام، نه تنها به انتخاب سریعتر و مناسبتر روش درمانی کمک میکند، بلکه باعث کاهش فشار بر سیستمهای درمانی، افزایش نرخ بقا و بهبود کیفیت زندگی بیماران خواهد شد. این ترکیب از پیشگیری، تشخیص زودهنگام و درمان هدفمند، آیندهای نویدبخش در مبارزه با سرطانهای پیشرفته را رقم خواهد زد. با وجود نتایج امیدوارکننده، هنوز چالشهایی در مسیر استفاده گسترده از ایمونوتراپی وجود دارد. نیاز به مطالعات بلندمدت برای ارزیابی پایداری پاسخهای درمانی و تعیین بهترین ترکیبهای دارویی از جمله این چالشهاست. همچنین، تعیین دقیق بیماران مناسب برای این نوع درمانها و توسعه تستهای تشخیصی مؤثر برای شناسایی نقص در ترمیم تطابق از اهمیت بالایی برخوردار است. پیشرفتهای اخیر در استفاده از ایمونوتراپی برای درمان سرطانهای با نقص در ترمیم تطابق نشاندهنده تحول بزرگی در رویکردهای درمانی است. با ادامه تحقیقات و توسعه روشهای درمانی جدید، امید میرود که بیماران بیشتری بتوانند از مزایای این درمانها بهرهمند شوند و کیفیت زندگی بهتری را تجربه کنند.
پایان مطلب./