به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، پژوهش‌های متعددی به بررسی تأثیر آلاینده‌های محیطی، به‌ویژه فلزات سنگین، بر سلامت انسان پرداخته‌اند. یکی از حوزه‌های نوظهور در این زمینه، مطالعه تأثیر این آلاینده‌ها بر میکروبیوم روده کودکان است. میکروبیوم روده، مجموعه‌ای از میکروارگانیسم‌های مفید است که نقش حیاتی در فرآیندهای متابولیکی، ایمنی و رشد ایفا می‌کند. اختلال در تعادل این میکروارگانیسم‌ها می‌تواند منجر به بروز بیماری‌های مختلفی شود. فلزات سنگین و آلاینده‌های محیطی نه‌تنها تأثیرات مستقیمی بر سلامت فیزیکی انسان دارند، بلکه می‌توانند از طریق تغییرات در میکروبیوم روده کودکان، سلامت طولانی‌مدت آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهند. این تغییرات ممکن است به بروز بیماری‌های مزمن و متابولیک در آینده منجر شود و اهمیت بررسی و کاهش این آلاینده‌ها را بیشتر نمایان می‌سازد.

بررسی همزمان فلزات و میکروبیوم روده در کودکان

در مطالعه‌ای پژوهشگران به بررسی ارتباط بین غلظت فلزات در نمونه‌های مدفوع و ترکیب میکروبیوم روده در کودکان ۸ تا ۱۲ ساله پرداختند.  آن‌ها ۱۹ عنصر مختلف، از جمله روی، کادمیوم و سرب را اندازه‌گیری کردند.  نتایج نشان داد که افزایش سطح روی با افزایش گونه Turicibacter sanguinis  و کاهش Eubacterium eligensهمراه است.  همچنین، سطوح بالاتر کادمیوم با کاهش Eubacterium eligens مرتبط بود. علاوه بر این، ۴۹۰ مسیر عملکردی مرتبط با فرآیندهای متابولیکی، مانند سنتز اسیدهای آمینه و تجزیه کربوهیدرات‌ها، تحت تأثیر قرار گرفتند. 

تأثیر آلاینده‌های آلی پایدار بر میکروبیوم روده

در مطالعه‌ای دیگر، پژوهشگران دانشگاه پنسیلوانیا تأثیر آلاینده‌های آلی پایدار، مانند TCDF، را بر میکروبیوم روده موش‌ها بررسی کردند.  نتایج نشان داد که قرارگیری در معرض این مواد در اوایل زندگی منجر به اختلال دائمی در میکروبیوم روده و افزایش خطر ابتلا به اختلالات متابولیکی در بزرگسالی می‌شود.  به‌طور خاص، کاهش باکتری Akkermansia muciniphila، که نقش مهمی در سلامت روده دارد، مشاهده شد.  استفاده از پروبیوتیک‌های حاوی این باکتری توانست تعادل میکروبیوم را بازگرداند. 

قرارگیری همزمان در معرض چندین آلاینده

مطالعه‌ای در چین به بررسی تأثیر قرارگیری همزمان کودکان در معرض چندین آلاینده، از جمله فلزات سنگین و ترکیبات آلی، پرداخت.  نتایج نشان داد که این قرارگیری منجر به تغییرات قابل‌توجهی در ترکیب میکروبیوم روده و متابولیت‌های مرتبط با آن می‌شود.  به‌ویژه، افزایش سطح ۲،۴-دی‌آمینوبوتیریک اسید و کاهش  d-erythro-sphingosineوd- threitol  مشاهده شد. در دهه‌های اخیر، مطالعات متعددی نشان داده‌اند که آلاینده‌های محیطی نه‌تنها تأثیرات مخربی بر سلامت انسان دارند، بلکه بر تنوع و عملکرد میکروبیوم روده نیز تأثیرگذار هستند. میکروبیوم روده به‌عنوان یک سیستم زیستی پیچیده، شامل میلیاردها میکروب است که در عملکردهای مختلف بدن از جمله سیستم ایمنی، متابولیسم و فرآیندهای گوارشی دخیل هستند. در این میان، تغییرات در ترکیب میکروبیوم روده ممکن است به بروز بیماری‌های متابولیک و التهابی منجر شود. به‌ویژه در دوران کودکی، که سیستم‌های بدن هنوز در حال رشد و توسعه هستند، تأثیر آلاینده‌ها می‌تواند تأثیرات بلندمدت و جبران‌ناپذیری بر سلامت داشته باشد.

حساسیت میکروبیوم روده کودکان به آلاینده‌ها

میکروبیوم روده کودکان به‌ویژه در سال‌های ابتدایی زندگی، حساسیت بیشتری نسبت به تغییرات محیطی و تغذیه‌ای دارد. در این دوران، تنوع میکروبیوم روده می‌تواند تعیین‌کننده سلامت آینده کودک باشد. مطالعات اخیر نشان داده‌اند که قرارگیری در معرض فلزات سنگین، مانند سرب، کادمیوم و آرسنیک، می‌تواند تأثیرات منفی بر ترکیب میکروبیوم روده داشته باشد. این تغییرات نه‌تنها بر سلامت دستگاه گوارش تأثیر می‌گذارند، بلکه ممکن است موجب اختلال در فرآیندهای ایمنی و متابولیکی نیز شوند. به‌عنوان مثال، کاهش تنوع میکروبی در روده می‌تواند باعث افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های التهابی روده و بیماری‌های خودایمنی در آینده شود.

تأثیرات ترکیبی آلاینده‌ها بر میکروبیوم روده

یکی از جنبه‌های مهمی که باید در نظر گرفته شود، تأثیرات ترکیبی آلاینده‌ها بر میکروبیوم روده است. بسیاری از کودکان در معرض چندین آلاینده هم‌زمان قرار دارند که ممکن است تأثیرات آن‌ها بر یکدیگر شدت پیدا کند. به‌طور خاص، قرارگیری همزمان در معرض فلزات سنگین و آلاینده‌های آلی می‌تواند تأثیرات قابل‌توجهی بر ترکیب و عملکرد میکروبیوم روده داشته باشد. در این راستا، شواهد نشان می‌دهند که ترکیب این آلاینده‌ها می‌تواند منجر به تغییرات شدیدتری در میزان و نوع میکروب‌ها، به‌ویژه باکتری‌های مفید، در روده کودکان شود. این تغییرات می‌توانند منجر به افزایش التهاب روده‌ای و کاهش توانایی بدن در مقابله با عفونت‌ها و بیماری‌ها شوند.

پیامدهای بهداشتی و ضرورت مداخلات پیشگیرانه

تأثیرات تغییرات میکروبیوم روده به‌ویژه در دوران کودکی می‌تواند اثرات بلندمدتی بر سلامت عمومی افراد در طول زندگی داشته باشد. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که اختلال در تعادل میکروبیوم روده در سال‌های اولیه زندگی، ممکن است به بروز بیماری‌های مزمن و متابولیک مانند چاقی، دیابت نوع ۲ و بیماری‌های التهابی روده منجر شود. بنابراین، ضروری است که اقدامات پیشگیرانه برای کاهش قرارگیری کودکان در معرض این آلاینده‌ها در نظر گرفته شود. این اقدامات شامل کنترل دقیق‌تر منابع آلودگی و ارتقاء آگاهی عمومی در مورد خطرات ناشی از فلزات سنگین و آلاینده‌های آلی است. تنها با کاهش آلودگی محیطی و اتخاذ استراتژی‌های بهداشتی مناسب می‌توان از بروز آسیب‌های بلندمدت به میکروبیوم روده و در نتیجه سلامت نسل‌های آینده جلوگیری کرد.

نتیجه گیری

نتیجه‌گیری این مطالعه و پژوهش‌های مشابه نشان می‌دهد که آلاینده‌های محیطی، به‌ویژه فلزات سنگین، تأثیرات عمیقی بر ترکیب میکروبیوم روده کودکان دارند و می‌توانند زمینه‌ساز بروز مشکلات جدی در سلامت عمومی در بلندمدت شوند. در دوران کودکی که سیستم‌های بدن هنوز در حال رشد و توسعه هستند، حساسیت میکروبیوم روده به این آلاینده‌ها بیشتر است و تغییرات ایجاد شده در آن می‌تواند تأثیرات منفی در سلامت ایمنی، متابولیسم و حتی سلامت روانی داشته باشد. تغییرات در ترکیب میکروبیوم روده ممکن است به بروز بیماری‌های مزمن مانند چاقی، دیابت نوع ۲ و بیماری‌های التهابی روده منجر شود. علاوه بر این، پژوهش‌ها نشان داده‌اند که ترکیب مختلف آلاینده‌ها می‌تواند تأثیرات مضاعفی بر میکروبیوم روده داشته باشد، به‌ویژه زمانی که کودک در معرض چند آلاینده به طور همزمان قرار گیرد. این ترکیب می‌تواند موجب افزایش التهاب روده‌ای و کاهش توانایی بدن در مقابله با عفونت‌ها و بیماری‌ها شود. از این رو، ضرورت اتخاذ تدابیر پیشگیرانه برای کاهش این آلاینده‌ها در محیط زیست بیشتر از هر زمان دیگری احساس می‌شود. سیاست‌گذاران و متخصصان بهداشت باید اقدامات مؤثری را برای کاهش آلودگی محیطی و حفاظت از نسل‌های آینده در برابر این تهدیدات اتخاذ کنند. در نهایت، کاهش قرارگیری کودکان در معرض آلاینده‌ها و افزایش آگاهی عمومی در مورد خطرات ناشی از فلزات سنگین می‌تواند به بهبود سلامت میکروبیوم روده و پیشگیری از بسیاری از بیماری‌ها در آینده کمک کند.

پایان مطلب./