به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، شبکه جهانی پیوند خون و مغز استخوان (WBMT) نقشی کلیدی در تحول شیوه‌های پیوند سلول‌های بنیادی خون‌ساز (HCT) در سراسر جهان ایفا می‌کند. این روش پیچیده پزشکی که برای درمان بیماری‌های تهدیدکننده زندگی مانند مولتیپل میلوما (MM)، لوسمی و سایر اختلالات خونی به کار می‌رود، با تلاش‌های این سازمان جهانی شاهد رشد و نوآوری‌های چشمگیری بوده است.

درک پیوند سلول‌های بنیادی خون‌ساز

پیوند سلول‌های بنیادی خون‌ساز (HCT) فرآیندی است که با پیوند سلول‌های بنیادی، توانایی بدن برای تولید خون را بازسازی می‌کند، اغلب پس از شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی با دوز بالا. برای بیماری‌هایی مانند مولتیپل میلوما، که با آسیب به استخوان‌ها، کم‌خونی و مشکلات کلیوی همراه است، پیوند اتولوگ (استفاده از سلول‌های خود بیمار) به عنوان یک درمان اصلی شناخته شده است. پیوند آلوژنیک (استفاده از سلول‌های اهداکننده) گزینه دیگری است، اما ریسک‌های بالاتری دارد. تحلیل‌های اخیر شبکه جهانی پیوند خون و مغز استخوان نشان می‌دهد که از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۵، تعداد پیوندهای اتولوگ برای مولتیپل میلوما در جهان ۱۰۷ درصد افزایش یافته است. در آمریکای شمالی و اروپا، این میزان به ترتیب به ۲۴٪ و ۲۲٪ در سال ۲۰۱۵ رسیده است. با این حال، در مناطق آفریقا و مدیترانه شرقی، این رقم تنها از ۱.۸٪ به ۴٪ رشد کرده، که نابرابری‌های جهانی را برجسته می‌کند.

این رشد نشان‌دهنده پیشرفت‌های فناوری پزشکی و پروتکل‌های درمانی است. برای مثال، معرفی داروهایی مانند لنالیدومید و داراتوموماب طول عمر بیماران را افزایش داده و پیوند را برای افراد بیشتری قابل دسترس کرده است. با این حال، دسترسی به این روش هنوز ناهموار است و به عوامل اقتصادی، زیرساخت‌های بهداشتی و وجود تیم‌های متخصص بستگی دارد. مأموریت شبکه جهانی پیوند خون و مغز استخوان پر کردن این شکاف‌ها از طریق راهنمایی ساختاریافته و همکاری بین‌المللی است.

مأموریت و تأثیر شبکه جهانی

شبکه جهانی پیوند خون و مغز استخوان با هدف گسترش دسترسی به پیوند در سطح جهانی تأسیس شد و متخصصان ۲۲ جامعه عضو از شش قاره را گرد هم آورده است. نظرسنجی‌های سالانه فعالیت‌های پیوند این سازمان از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۵، روندها را ردیابی کرده و تفاوت‌ها را نشان داده است. برای مثال، در حالی که تعداد پیوندهای اتولوگ به شدت افزایش یافت، پیوندهای آلوژنیک برای مولتیپل میلوما از اوج خود در سال ۲۰۱۲ به میزان ۳٪ کاهش یافت، که نشان‌دهنده تمایل به روش‌های ایمن‌تر و خاص‌تر بیمار است. این رویکرد مبتنی بر داده‌ها به شناسایی مناطق نیازمند منابع کمک می‌کند، به‌ویژه در کشورهای با درآمد کم و متوسط.

کارگاه‌های آموزشی شبکه جهانی پیوند خون و مغز استخوان در کشورهایی مانند ویتنام و عربستان سعودی، راه‌حل‌هایی متناسب با نیازهای منطقه‌ای ارائه داده‌اند. این جلسات نشان داده‌اند که شیوع بیماری‌ها و امکان‌پذیری اقتصادی، نوع پیوندهای اولویت‌دار را تعیین می‌کند. در مناطق با درآمد بالا، امکانات پیشرفته از پیوندهای پیچیده آلوژنیک پشتیبانی می‌کنند، در حالی که مناطق با منابع محدود اغلب بر پیوند اتولوگ تمرکز دارند. این انعطاف‌پذیری کلید موفقیت شبکه جهانی پیوند خون و مغز استخوان در ترویج استانداردهای جهانی مراقبت است.

تعیین حداقل الزامات برای برنامه‌های پیوند

یکی از دستاوردهای بزرگ شبکه جهانی پیوند خون و مغز استخوان ، توصیه‌های دقیق آن برای راه‌اندازی برنامه‌های پیوند در گزارشی از سال ۲۰۱۹ است. این راهنما الزامات را به سه سطح حداقل، ترجیحی و ایده‌آل تقسیم‌بندی کرده تا برنامه‌ها بتوانند با زیرساخت‌های اولیه شروع کنند و به تدریج گسترش یابند. الزامات حداقل شامل یک مرکز بالینی، آزمایشگاه فرآوری سلول، بانک خون و دسترسی به تایپ HLA است که برای تطابق اهداکننده و گیرنده ضروری است. الزامات ترجیحی مانند واحدهای مراقبت ویژه و تیم‌های چندرشته‌ای ایمنی را افزایش می‌دهند، در حالی که توصیه‌های ایده‌آل مانند تصویربرداری پیشرفته و کادر تخصصی، موارد پیچیده را پشتیبانی می‌کنند.

این رویکرد پلکانی به بیمارستان‌های مناطق در حال توسعه اجازه می‌دهد با زیرساخت‌های پایه شروع کنند و به تدریج تخصص و فناوری اضافه کنند. برای مثال، یک مرکز در نیجریه ممکن است با پیوند اتولوگ برای مولتیپل میلوما آغاز کند و سپس با حمایت بین‌المللی به پیوند آلوژنیک گسترش یابد. تأکید شبکه جهانی پیوند خون و مغز استخوان بر کنترل کیفیت از همان ابتدا، ایمنی بیماران را حتی در برنامه‌های نوپا تضمین می‌کند.

ارتقای کیفیت و اعتباربخشی

مدیریت کیفیت ستون اصلی استراتژی شبکه جهانی پیوند خون و مغز استخوان است، که در مقاله ویژه سال ۲۰۲۲ آن برجسته شده است. پیوند یک روش پرریسک است که عوارضی مانند بیماری پیوند علیه میزبان (GVHD) را به همراه دارد، بنابراین سیستم‌های کیفیت قوی ضروری هستند. شبکه جهانی پیوند خون و مغز استخوان از اعتباربخشی برای اطمینان از شفافیت و پاسخگویی حمایت می‌کند، که برای مناطق با منابع کم بسیار حیاتی است.

این مقاله عناصر کلیدی کیفیت را برشمرده است: زیرساخت، آموزش کادر و نظارت بر داده‌ها. مراکز معتبر باید عملکرد مداوم خود را از طریق رجیستری‌های بین‌المللی مانند شبکه جهانی پیوند خون و مغز استخوان نشان دهند. برای مثال، یک مرکز در هند ممکن است با اعتباربخشی، متخصصان ماهر را جذب کند و بودجه بیشتری دریافت کند. شبکه جهانی پیوند خون و مغز استخوان همچنین چالش‌های مناطق کم‌برخوردار را با پیشنهاد برنامه‌های دوقلو (twinning) برطرف می‌کند، که در آن مراکز باتجربه به مراکز نوپا mentorship ارائه می‌دهند؛ مدلی که در آفریقای جنوبی موفق بوده است.

نابرابری‌های جهانی و مسیر پیش‌رو

با وجود پیشرفت‌ها، نابرابری‌ها باقی مانده‌اند. در سال ۲۰۱۵، ۲۴٪ از بیماران جدید مولتیپل میلوما در آمریکای شمالی پیوند دریافت کردند، در حالی که این رقم در آفریقا تنها ۴٪ بود. این شکاف به تفاوت در هزینه‌های بهداشتی، تعداد تیم‌های پیوند به ازای هر میلیون نفر و رجیستری‌های اهداکننده بستگی دارد. تحلیل شبکه جهانی پیوند خون و مغز استخوان در سال ۲۰۲۰ بر نیاز به مداخلات هدفمند مانند کلینیک‌های سیار یا برنامه‌های آموزشی در مناطق محروم تأکید دارد.

راه‌حل‌های نوآورانه در حال ظهور هستند. در برزیل، تله‌مدیسین پزشکان روستایی را به کارشناسان شهری متصل کرده و دانش پیوند را افزایش داده است. در همین حال، بانک‌های خون بند ناف در آسیا، استخر اهداکنندگان را گسترش داده‌اند و به بیمارانی که خواهر و برادر تطابق‌یافته ندارند، امید داده‌اند. شبکه جهانی پیوند خون و مغز استخوان این ابتکارات را تشویق می‌کند و از مشارکت‌های عمومی-خصوصی برای تأمین مالی زیرساخت‌ها در مناطق کم‌درآمد حمایت می‌کند.

داستان انسانی پشت داده‌ها

پشت این آمار، بیماران زندگی‌شان به این پیشرفت‌ها وابسته است. ماریا، ۵۵ ساله از اروگوئه، که در سال ۲۰۱۴ با مولتیپل میلوما تشخیص داده شد، با پیوند اتولوگ در بیمارستان محلی که با راهنمایی‌های شبکه جهانی پیوند خون و مغز استخوان پشتیبانی می‌شد، سال‌ها به زندگی ادامه داد. احمد، ۴۰ ساله از مصر، نیز از برنامه دوقلو که تخصص آلمانی را به قاهره آورد، بهره‌مند شد و پیوند آلوژنیک دریافت کرد. این داستان‌ها تأثیر ملموس کار شبکه جهانی پیوند خون و مغز استخوان را نشان می‌دهند و سیاست‌ها را به امید تبدیل می‌کنند.

جهت‌گیری‌های آینده و چالش‌ها

در آینده، شبکه جهانی پیوند خون و مغز استخوان قصد دارد فناوری‌های جدید مانند ویرایش ژن را در پروتکل‌های پیوند ادغام کند. توصیه‌های ۲۰۱۹ آن شامل پیش‌بینی برای رشد آینده، مانند پذیرش درمان‌های سلولی مانند CAR-T است که سلول‌های سرطانی را با دقت هدف قرار می‌دهند. با این حال، چالش‌هایی مانند کمبود بودجه و نیاز به کادر آموزش‌دیده باقی مانده است. در سال ۲۰۲۵، با توجه به بازسازی سیستم‌های بهداشتی جهانی پس از بحران‌های اخیر، تمرکز شبکه جهانی پیوند خون و مغز استخوان بر پایداری حیاتی‌تر از همیشه است.

این سازمان همچنین برنامه‌هایی برای گسترش حالت سرچ عمیق دارد که تحلیل داده‌ها را در زمان واقعی ممکن می‌کند و توصیه‌ها را تطبیق می‌دهد. این می‌تواند به مراکز در مراکش کمک کند تا نیازهای بیماران را پیش‌بینی کنند و منابع را تنظیم کنند. همکاری با شرکت‌های دارویی می‌تواند دسترسی به داروها را تسریع کند، که برای درمان مولتیپل میلوما اولویت دارد.

فراخوان به اقدام

تلاش‌های شبکه جهانی پیوند خون و مغز استخوان نشان می‌دهد که برابری سلامت جهانی با اقدام هماهنگ قابل دستیابی است. دولت‌ها، ارائه‌دهندگان خدمات بهداشتی و نهادهای بین‌المللی باید در آموزش، زیرساخت و تحقیق سرمایه‌گذاری کنند. بیماران مانند ماریا و احمد اثبات می‌کنند که هر قدم به جلو زندگی‌ها را نجات می‌دهد. با ادامه رشد این شبکه، چشم‌انداز جهانی که در آن پیوند برای همه قابل دسترسی باشد، با تعهد جامعه جهانی به این هدف مشترک، دست‌یافتنی است.

این سفر که قاره‌ها و فرهنگ‌ها را در بر می‌گیرد، قدرت همکاری را نشان می‌دهد. از سیاتل تا ریاض، شبکه جهانی پیوند خون و مغز استخوان نه تنها برنامه‌های پیوند می‌سازد، بلکه آینده‌ای را می‌سازد که هیچ بیماری پشت سر نماند. با حمایت مستمر، دهه آینده می‌تواند شاهد افزایش استفاده از پیوند در جهان و کاهش شکاف بین مناطق برخوردار و محروم باشد.

پایان مطلب./