به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، مطالعه‌ای جدید از دانشگاه کراگویواتس صربستان نشان می‌دهد که سلول‌های T ایمنی سلولی نقش مهمی در ایجاد آسیب حاد معده ایفا می‌کنند. این پژوهش که در مجله Diseases منتشر شده، برای اولین بار مشارکت همزمان لنفوسیت‌های CD4+ و CD8+ را در آسیب مخاط معده ناشی از اتانول نشان می‌دهد. یافته‌ها حاکی از آن است که در معرض قرارگیری با اتانول نه تنها باعث ایجاد ضایعات ماکروسکوپی و اختلال شدید در آرایش مخاطی می‌شود، بلکه منجر به نفوذ قابل توجه سلول‌های دندریتیک و لنفوسیت‌های T می‌گردد. این سلول‌ها با تولید سیتوکین‌های پیش‌التهابی مانند IFN-γ و IL-17 و همچنین بیان نشانگرهای فعال‌سازی مانند CD107a، در تشدید پاسخ التهابی و تخریب مخاط معده مشارکت می‌کنند.

 اهمیت آسیب حاد معده و نقش ناشناخته ایمنی سلولی

بیماری زخم پپتیک یک وضعیت بسیار شایع در سراسر جهان است که تقریباً ۱۰٪ از جمعیت را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اگرچه پیشرفت‌هایی در تشخیص و درمان حاصل شده است، اما این بیماری همچنان یک بار قابل توجه سلامت عمومی و مالی را نمایندگی می‌کند. این شرایط به دلیل عدم تعادل بین عوامل مضر لومینال مانند اسید هیدروکلریک و پپسین و عملکردهای محافظ سد مخاطی ایجاد می‌شود. اگرچه نقش ایمنی ذاتی در ایجاد آسیب بافتی در طول تشکیل زخم به خوبی شناخته شده است، اما سهم ایمنی سلولی در پاتوژنز آسیب حاد معده هنوز به خوبی درک نشده است.

اهداف و روش‌شناسی پژوهش

این مطالعه با هدف روشن کردن سهم ایمنی سلولی در آسیب حاد مخاط معده ناشی از اتانول در مدل موشی طراحی شد. موش‌های BALB/c با گاواژ خوراکی ۸۰٪ اتانول تحت درمان قرار گرفتند و معده‌ها از نظر ماکروسکوپی و هیستولوژیکی مورد بررسی قرار گرفتند. بافت‌های معده با استفاده از تکنیک‌های qPCR، الایزا و فلوسیتومتری برای بیان سیتوکین، نفوذ سلول‌های ایمنی و آپوپتوز آنالیز شدند.

اتانول موجب آسیب شدید مخاط معده می‌شود

تجویز اتانول آسیب حاد معده را در موش‌ها تشدید کرد، همانطور که توسط ضایعات گسترده ماکروسکوپی و اختلال شدید در آرایش مخاطی مشهود بود. این آسیب با نفوذ قابل توجه سلول‌های دندریتیک CD11c+ همراه بود، به همراه فرکانس افزایش یافته سلول‌های دندریتیک بیان‌کننده CD86 و تولیدکننده IL-12. علاوه بر این، تجمع بیشتری از هر دو لنفوسیت T CD4+ و CD8+ وجود داشت، از جمله اعداد افزایش یافته سلول‌های CD4+ و CD8+ تولیدکننده IFN-γ و IL-17، و همچنین سلول‌های سیتوتوکسیک CD8+CD107a+.

تغییرات در سیتوکین‌های پیش‌التهابی

در کنار این تغییرات سلولی، در معرض قرارگیری با اتانول با سطوح افزایش یافته سیتوکین‌های پیش‌التهابی (IL-1β, TNF-α, IL-17, و IFN-γ) در بافت معده همراه بود. به موازات آن، در معرض قرارگیری با اتانول همچنین آپوپتوز سلول‌های اپیتلیال را ترویج کرد، که بیشتر به تخریب مخاطی کمک کرد.

فعال‌سازی سلول‌های دندریتیک

تعداد کل سلول‌های CD11c+ به طور قابل توجهی در لامینا پروپریای معده موش‌های تحت درمان با اتانول در مقایسه با کنترل‌ها افزایش یافت. به طور همزمان، سلول‌های دندریتیک CD11c+ از حیوانات در معرض اتانول بیان افزایش یافته مارکر costimulatory CD86 را نشان دادند، که نشان‌دهنده ظرفیت افزایش یافته ارائه آنتی‌ژن است. علاوه بر این، درمان با اتانول به طور قابل توجهی تولید سیتوکین پیش‌التهابی IL-12 را در جمعیت CD11c+ افزایش داد.

نقش لنفوسیت‌های T در آسیب معده

تعداد کل سلول‌های T CD4+ در لامینا پروپریای معده به طور قابل توجهی در موش‌های تحت درمان با اتانول در مقایسه با حیوانات کنترل افزایش یافت. علاوه بر این، در معرض قرارگیری با اتانول منجر به تجمع قابل توجه زیرمجموعه‌های التهابی سلول T CD4+ تولیدکننده IFN-γ و IL-17 شد. تجزیه و تحلیل بیشتر فلوسیتومتری نشان داد که درمان با اتانول همچنین تعداد کل لنفوسیت‌های T CD8+ معده را افزایش داد، از جمله زیرمجموعه‌های تولیدکننده IFN-γ و IL-17. به طور قابل توجه، فرکانس به طور قابل توجهی بالاتر از سلول‌های T CD8+ CD107a+ فعال شده در لامینا پروپریای حیوانات تحت درمان با اتانول در مقایسه با موش‌های کنترل شناسایی شد.

مکانیسم‌های آپوپتوز در آسیب معده

بیان پروتئین پیش‌آپوپتوتیک Bax در بافت مخاط معده به طور قابل توجهی در موش‌های تحت درمان با اتانول در مقایسه با گروه کنترل افزایش یافت. علاوه بر این، کاسپاز-۳، به عنوان مجری مرکزی آپوپتوز، فعالیت افزایش یافته قابل توجهی در گروه تحت درمان با اتانول نسبت به کنترل‌ها نشان داد. این یافته‌ها نشان می‌دهند که تجویز اتانول مرگ سلول اپیتلیال معده را از طریق آپوپتوز القا می‌کند.

اهمیت یافته‌ها و implications بالینی

یافته‌های این مطالعه به طور اساسی پارادایم فعلی درک پاتوژنز زخم معده را گسترش و متحول می‌سازد. تاکنون تمرکز اصلی تحقیقات و مدل‌های بیماری بر مکانیسم‌های ایمنی ذاتی و نقش سلول‌هایی مانند نوتروفیل‌ها در ایجاد آسیب مخاطی معده بوده است. با این حال، این پژوهش به وضوح نشان می‌دهد که ایمنی سلولی و به طور خاص لنفوسیت‌های T نیز ممکن است سهم قابل توجه و تعیین‌کننده‌ای در آسیب حاد معده داشته باشند. این کشف انقلابی می‌تواند راه را برای توسعه استراتژی‌های درمانی کاملاً جدید و نوآورانه که به طور خاص بر هدف‌گیری و تعدیل پاسخ ایمنی سلولی متمرکز هستند، هموار سازد. چنین رویکردهایی می‌توانند شامل استفاده از مهارکننده‌های خاص مسیرهای فعال‌سازی سلول‌های T، تعدیل تولید سیتوکین‌های التهابی یا حتی استفاده از سلول‌های T رگولاتوری برای کنترل پاسخ ایمنی بیش‌ازحد باشند. درک عمیق‌تر و جامع‌تر از نقش دقیق لنفوسیت‌های T در آسیب معده و مکانیسم‌های مولکولی که underlying مشارکت آن‌ها در پاتوژنز بیماری هستند، می‌تواند به توسعه رویکردهای درمانی هدفمندتر، شخصی‌سازی شده و مؤثرتر منجر شود. این امر به ویژه در موارد مقاوم به درمان معمول یا در بیمارانی که عوارض جانبی داروهای مرسوم را تجربه می‌کنند، از اهمیت بالینی ویژه‌ای برخوردار خواهد بود. علاوه بر این، این یافته‌ها پنجره‌ای جدید به سوی درک بهتر ارتباط بین سیستم ایمنی و سلامت گوارشی می‌گشایند و می‌توانند زمینه‌ساز تحقیقات آینده در مورد نقش ایمنی سلولی در سایر بیماری‌های گوارشی باشند. چنین بینش‌هایی نه تنها در درمان بیماری‌های معده، بلکه در درک کلی تعاملات پیچیده بین سیستم ایمنی و دستگاه گوارش انقلابی به پا خواهند کرد.

این دستاورد علمی همچنین بر اهمیت در نظر گرفتن درمان‌های ترکیبی که هم هدف‌گیری ایمنی ذاتی و هم ایمنی اکتسابی را در بر می‌گیرند، تأکید می‌کند. چنین رویکرد جامعی می‌تواند به کنترل مؤثرتر التهاب و ترمیم بافت آسیب‌دیده معده منجر شود و در نهایت کیفیت زندگی بیماران مبتلا به بیماری‌های گوارشی را به طور قابل توجهی بهبود بخشد.

جمع‌بندی و چشم‌انداز آینده

این مطالعه برای اولین بار نشان می‌دهد که هر دو سلول‌های T CD4+ و CD8+ در آسیب حاد معده ناشی از اتانول استریل مشارکت دارند، که ایمنی سلولی را به عنوان یک contributor مهم اما insufficiently مطالعه شده به آسیب مخاطی تأکید می‌کند و ضرورت تحقیقات مکانیکی و ترجمه‌ای بیشتر را برجسته می‌کند. تحقیقات آینده باید بر روی درک دقیق‌تر مکانیسم‌های molecular که underlying مشارکت سلول‌های T در آسیب معده هستند، و همچنین بررسی پتانسیل درمانی هدف‌گیری این سلول‌ها در بیماری‌های گوارشی متمرکز شوند.

پایان مطلب/.