به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، آسم یکی از شایع‌ترین بیماری‌های التهابی مزمن دستگاه تنفسی است که میلیون‌ها نفر در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری با التهاب مزمن راه‌های هوایی، تنگی نفس و سرفه‌های مکرر مشخص می‌شود. درک مکانیسم‌های مولکولی و سلولی که به پایداری و تداوم التهاب در آسم منجر می‌شوند، می‌تواند به توسعه راهکارهای درمانی جدید و مؤثر کمک کند. در‌این‌راستا، پژوهشگران به بررسی نقش لیگاندهای ICOSL، OX40L و CD30L در پایداری سلول‌های T مقیم بافت (Trm) CD4 در بیماران آسمی پرداخته‌اند.

سلول‌های T مقیم بافت و اهمیت آن‌ها در آسم

سلول‌های T مقیم بافت (Trm) نوعی از سلول‌های T حافظه هستند که پس از مواجهه با آنتی‌ژن‌ها در بافت‌های محیطی مستقر می‌شوند و در آنجا باقی می‌مانند. این سلول‌ها با تولید سریع سایتوکاین‌ها و جذب سایر سلول‌های ایمنی، نقش مهمی در پاسخ‌های ایمنی موضعی ایفا می‌کنند. در آسم، سلول‌های CD4 Trm در بافت ریه تجمع یافته و با ترشح سایتوکاین‌های التهابی مانند IL-5 و IL-13 به تداوم التهاب و تشدید علائم بیماری کمک می‌کنند. بنابراین، درک عواملی که به پایداری و بقای این سلول‌ها در بافت ریه منجر می‌شوند، می‌تواند به شناسایی اهداف درمانی جدید برای کنترل آسم منجر شود.

نقش ICOSL، OX40L و CD30L در پایداری سلول‌های CD4 Trm

مطالعات اخیر نشان داده‌اند که مولکول‌های هم‌تحریکی مانند ICOSL، OX40L و CD30L در پایداری و بقای سلول‌های CD4 Trm نقش کلیدی دارند. این لیگاندها با اتصال به گیرنده‌های مربوطه بر روی سلول‌هایT، سیگنال‌های ضروری برای بقا، تکثیر و عملکرد این سلول‌ها را فراهم می‌کنند. به‌عنوان مثال، پژوهشی در سال 2025 که در مجلهJournal of Allergy and Clinical Immunology منتشر شد، نشان داد که مهار همزمان OX40L و CD30L می‌تواند به کاهش تعداد سلول‌های CD4 Trm در ریه‌های مدل‌های حیوانی مبتلا به آسم منجر شود. این یافته‌ها نشان می‌دهند که این مولکول‌ها با فراهم کردن سیگنال‌های هم‌تحریکی، به پایداری و تداوم سلول‌های CD4 Trm در بافت ریه کمک می‌کنند.

تأثیر مهار OX40L و CD30L بر التهاب ریوی

در مطالعه‌ای که در سال 2020 توسط محققان انجام شد، پژوهشگران به بررسی اثر مهار همزمان OX40L و CD30L بر التهاب ریوی ناشی از آلرژن‌ها پرداختند. نتایج این تحقیق نشان داد که مهار همزمان این دو مولکول منجر به کاهش قابل توجهی در تعداد سلول‌های T پاتولوژیک در ریه‌ها و کاهش التهاب ریوی در مدل‌های حیوانی حساس به مایت‌های گرد و غبار خانگی می‌شود. این مطالعه نشان داد که مهار همزمان OX40L و CD30L می‌تواند از تجمع و تکثیر سلول‌های T مضر در ریه‌ها در پاسخ به آلرژن‌ها جلوگیری کند و در نتیجه التهاب را کاهش دهد. علاوه‌بر‌این، این رویکرد درمانی منجر به کاهش تعداد سلول‌های T حافظه پاتولوژیک در ریه‌ها شد که می‌توانند در مواجهه‌های بعدی با آلرژن‌ها، پاسخ‌های التهابی را تشدید کنند. این یافته‌ها نشان می‌دهند که مهار همزمان OX40L و CD30L می‌تواند به کاهش حافظه ایمنی نسبت به آلرژن‌ها و در نتیجه کاهش شدت حملات آسمی در مواجهه‌های بعدی منجر شود.

مکانیسم‌های مولکولی تنظیم بیان OX40L و CD30L

درک مکانیسم‌های مولکولی که بیان OX40L و CD30L را تنظیم می‌کنند، می‌تواند به توسعه راهکارهای درمانی هدفمند برای آسم کمک کند. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که سیگنال‌های IL-7 می‌توانند بیان CD30L را تنظیم کنند، در‌حالی‌که بر بیان OX40L تأثیری ندارند. این یافته‌ها نشان می‌دهند که مسیرهای سیگنال‌دهی متفاوتی در تنظیم بیان این لیگاندها نقش دارند و می‌توان با هدف قرار دادن این مسیرها، به‌طور اختصاصی بیان هر یک از این مولکول‌ها را کنترل کرد. به‌عنوان مثال، در مطالعه‌ای مشخص شد که سیگنال‌های IL-7 برای بیان CD30L ضروری هستند، اما بر بیان OX40L تأثیری ندارند. این تفاوت در مکانیسم‌های تنظیمی می‌تواند به توسعه راهکارهای درمانی دقیق‌تر و با عوارض جانبی کمتر منجر شود.

نقش محیط زیست در تنظیم سلول‌های CD4 Trm

عوامل محیطی، به‌ویژه آلودگی هوا و قرار گرفتن در معرض آلرژن‌ها، تأثیر عمیقی بر رفتار و پایداری سلول‌هایCD4 Trm دارند. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که قرار گرفتن در معرض آلرژن‌های مختلف می‌تواند باعث تغییر در پروفایل‌های سایتوکاینی و متابولیکی این سلول‌ها شود، که در‌نهایت بر شدت و مدت زمان التهاب تأثیر می‌گذارد. به‌عنوان مثال، آلودگی ناشی از ذرات معلق و مواد شیمیایی موجود در هوا می‌تواند موجب فعال‌سازی مسیرهای سیگنال‌دهی در سلول‌های ایمنی شده و به افزایش تعداد و فعالیت سلول‌های CD4 Trm منجر شود. این تغییرات به نوبه خود می‌تواند به تداوم التهاب و تشدید علائم آسم در بیماران کمک کند. در ‌نتیجه، شناسایی و مدیریت این عوامل محیطی می‌تواند به بهبود وضعیت بیماران مبتلا به آسم و کاهش عود علائم کمک کند.

چشم‌اندازهای درمانی مبتنی بر مهار ICOSL، OX40L و CD30L

با توجه به نقش کلیدی ICOSL، OX40L و CD30L در پایداری و بقای سلول‌های CD4 Trm و تداوم التهاب در آسم، مهار این مولکول‌ها می‌تواند به‌عنوان یک رویکرد درمانی مؤثر مورد توجه قرار گیرد. مطالعات پیش‌بالینی نشان داده‌اند که مهار همزمان OX40L و CD30L می‌تواند به کاهش التهاب ریوی و بهبود علائم آسم در مدل‌های حیوانی منجر شود. با‌این‌حال، برای ارزیابی اثربخشی و ایمنی این رویکرد در بیماران انسانی، نیاز به انجام کارآزمایی‌های بالینی گسترده است. علاوه‌بر‌این، توسعه ترکیبات دارویی که بتوانند به‌طور همزمان ICOSL، OX40L و CD30L را مهار کنند، می‌تواند به بهبود نتایج درمانی در بیماران مبتلا به آسم منجر شود.

نتیجه‌گیری

پژوهش‌های اخیر نشان می‌دهند که مولکول‌های هم‌تحریکی ICOSL، OX40L و CD30L در پایداری و بقای سلول‌های CD4 Trm و تداوم التهاب در بیماران مبتلا به آسم نقش مهمی دارند. این لیگاندها با فراهم کردن سیگنال‌های ضروری، موجب حفظ و فعال‌سازی این سلول‌ها در بافت ریه شده و در نتیجه به ایجاد التهاب مزمن و تشدید علائم بیماری کمک می‌کنند. یافته‌های علمی جدید نشان داده‌اند که مهار همزمان OX40L و CD30L می‌تواند به کاهش قابل توجهی در تعداد سلول‌های CD4 Trm و کاهش شدت التهاب ریوی منجر شود. این رویکرد می‌تواند راهکار درمانی جدیدی برای بیماران مبتلا به آسم شدید و مقاوم به درمان‌های رایج باشد. با‌این‌حال، برای توسعه روش‌های درمانی مبتنی بر مهار این مولکول‌ها، باید چالش‌های متعددی مورد بررسی قرار گیرند. از جمله این چالش‌ها می‌توان به احتمال تأثیرات جانبی بر سایر بخش‌های سیستم‌ایمنی، دوز مناسب داروها، و تأثیرات طولانی‌مدت مهار این مسیرهای سیگنال‌دهی اشاره کرد. انجام کارآزمایی‌های بالینی گسترده برای ارزیابی ایمنی و اثربخشی این روش‌ها در بیماران انسانی ضروری است. علاوه‌بر‌این، توسعه ترکیبات دارویی که بتوانند به‌طور همزمان ICOSL، OX40L و CD30L را مهار کنند، می‌تواند در کاهش التهاب ریوی و بهبود علائم بیماری مؤثر باشد.

پایان مطلب./