به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی بنیان، مطالعه‌ای در مجله‌ای معتبر، جهش جدیدی در ژن KCTD7 (c.14C > T) را به‌عنوان عامل صرع میوکلونیک پیش‌رونده (PME) در دو کودک از یک خانواده ایرانی-آذری-ترک شناسایی کرد. این مطالعه روی یک پسر 5 ساله و خواهر 8 ساله‌اش با علائم تشنج میوکلونیک، زوال شناختی و حرکتی انجام شد. با استفاده از توالی‌یابی کامل اگزوم (WES) و تأیید توسط توالی‌یابی سنگر، جهش هموزیگوس در هر دو کودک و حالت هتروزیگوس در والدین غیرخویشاوند تأیید شد. این جهش در 430 فرد سالم از همان قومیت دیده نشد، که نشان‌دهنده نقش بیماری‌زایی آن است. یافته‌ها درک ما از اساس ژنتیکی PME را بهبود می‌بخشد، اما نیاز به مطالعات عملکردی برای روشن شدن مکانیسم‌های این جهش وجود دارد. این کشف می‌تواند به تشخیص دقیق‌تر و درمان‌های هدفمند کمک کند.

صرع میوکلونیک پیش‌رونده: چالش نادر عصبی

صرع میوکلونیک پیش‌رونده (PME) گروهی نادر از اختلالات صرعی است که با تشنج‌های مقاوم به دارو، علائم مخچه‌ای مانند آتاکسی و زوال روان‌حرکتی مشخص می‌شود. این بیماری‌ها اغلب الگوی وراثتی مغلوب دارند و به دلیل تنوع ژنتیکی، تشخیص دقیق آن‌ها دشوار است. ژن‌هایی مانند CSTB (بیماری آنوریخت-لوندبورگ) و EPM2A (بیماری لافورا) با PME مرتبط‌اند، اما جهش‌های جدید همچنان شناسایی می‌شوند. این مطالعه جهش نادری در ژن KCTD7 را گزارش می‌کند که درک ما از این بیماری را عمیق‌تر می‌کند.

مورد مطالعه: دو کودک با علائم مشابه
پسر 5 ساله‌ای از یک خانواده غیرخویشاوند ایرانی-آذری-ترک به دلیل صرع مقاوم به دارو و پسرفت رشدی به بیمارستان کودکان مردانی آذری در تبریز ارجاع شد. او تا 2 سالگی رشد طبیعی داشت، اما سپس تشنج‌های میوکلونیک ناشی از تب آغاز شد. داروهایی مانند والپروات سدیم و کلوبازام ابتدا مؤثر بودند، اما تشنج‌ها شدت یافتند. معاینات عصبی آتاکسی، دیزارتری و دیس‌متری را نشان داد. خواهر 8 ساله او نیز علائم مشابهی داشت، هرچند خفیف‌تر، با تشنج‌های عمومی و میوکلونیک از 2 سالگی. او با وجود درمان، در عملکرد تحصیلی مشکل داشت.

روش‌شناسی: رویکرد ژنتیکی پیشرفته
برای شناسایی علت ژنتیکی، توالی‌یابی کامل اگزوم (WES) روی DNA استخراج‌شده از خون بیمار، خواهرش و والدین انجام شد. توالی‌یابی با پلتفرم Illumina NovaSeq 6000 و کیت Agilent SureSelect انجام گرفت. داده‌ها با ابزارهای بیوانفورماتیکی مانند GATK و DeepVariant تحلیل شدند و جهش‌ها با پایگاه‌هایی مانند OMIM و CADD بررسی شدند. جهش هموزیگوس c.14C > T در ژن KCTD7 شناسایی و با توالی‌یابی سنگر تأیید شد. همچنین، 430 فرد سالم از همان قومیت برای بررسی حضور این جهش غربالگری شدند.

یافته‌ها: جهش جدید و بیماری‌زایی
جهش c.14C > T در اگزون 1 ژن KCTD7 در هر دو کودک به‌صورت هموزیگوس و در والدین به‌صورت هتروزیگوس یافت شد، که با الگوی وراثت مغلوب سازگار است. این جهش در هیچ‌یک از 430 فرد سالم یا پایگاه‌های عمومی مانند gnomAD دیده نشد. تحلیل‌های بیوانفورماتیکی نشان داد که این جهش ساختار RNA یا پروتئین را به‌طور قابل‌توجهی تغییر نمی‌دهد، اما فنوتیپ شدید بیماران حاکی از اختلال در عملکرد پروتئین است. امتیاز CADD (22.8) و معیارهای ACMG از احتمال بیماری‌زایی قوی این جهش حمایت کردند.

نقش ژن KCTD7 در صرع
ژن KCTD7 که در نواحی مختلف مغز مانند هیپوکامپ و مخچه بیان می‌شود، در تنظیم پتانسیل غشایی نورون‌ها نقش دارد. جهش‌های این ژن با افزایش تحریک‌پذیری نورونی و تشنج مرتبط‌اند. مطالعات قبلی جهش‌های متفاوتی در KCTD7 را در خانواده‌های خویشاوند و غیرخویشاوند گزارش کرده‌اند، اما این جهش جدید (c.14C > T) اولین مورد در جمعیت ایرانی-آذری-ترک است. این یافته تنوع ژنتیکی PME و اهمیت بررسی‌های قومیتی را برجسته می‌کند.

چالش‌های درمان PME
PME به دلیل مقاومت به داروهای ضدصرع، درمان دشواری دارد. در این مطالعه، پسر با پردنیزولون و IVIG بهبود موقتی نشان داد، اما خواهرش به درمان‌های رایج پاسخ ضعیفی داشت. EEG هر دو کودک تخلیه‌های مکرر اپیلپتی‌فرم را نشان داد، در حالی که MRI مغزی طبیعی بود، که با گزارش‌های قبلی PME سازگار است. این مشاهدات نیاز به رویکردهای درمانی نوین، مانند درمان‌های ژنی، را تأکید می‌کند.

محدودیت‌ها و جهت‌گیری‌های آینده
اگرچه این مطالعه جهش بیماری‌زایی را شناسایی کرد، فقدان آزمایش‌های عملکردی برای بررسی تأثیر جهش بر نورون‌ها یک محدودیت است. مطالعات آینده با استفاده از مدل‌های ارگانوئیدی یا روش‌های بیوشیمیایی می‌توانند مکانیسم‌های مولکولی را روشن کنند. همچنین، بررسی این جهش در جمعیت‌های بزرگ‌تر می‌تواند به درک بهتر شیوع و تأثیر آن کمک کند. توسعه پایگاه‌های داده ژنتیکی منطقه‌ای نیز برای تشخیص سریع‌تر ضروری است.

پیامدها برای سلامت عمومی
شناسایی این جهش نه‌تنها تشخیص دقیق‌تری برای خانواده‌های مبتلا فراهم می‌کند، بلکه به برنامه‌ریزی درمانی شخصی‌سازی‌شده کمک می‌کند. در مناطقی مانند آذربایجان شرقی، جایی که بیماری‌های ژنتیکی ممکن است به دلیل تنوع قومیتی نادیده گرفته شوند، غربالگری ژنتیکی می‌تواند بار بیماری را کاهش دهد. این مطالعه بر اهمیت سرمایه‌گذاری در فناوری‌های ژنومی و آموزش متخصصان تأکید دارد.

پایان مطلب/.