به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی بنیان، پژوهش جدیدی نشان می‌دهد که نظام‌های سلامت جهانی طی ۵۰ سال گذشته در مدیریت دیابت نوع ۲ (T2DM) ناکام بوده‌اند. این مطالعه، با بررسی ادبیات گسترده پزشکی و تغذیه‌ای از منظر نظام سلامت، سه شکست اصلی را شناسایی کرده است: عدم تشخیص زودهنگام مقاومت به انسولین، ابهام در توصیه‌های سبک زندگی، و یارانه به عوامل بیماری‌زا. با وجود موفقیت‌های کوچک‌مقیاس، هیچ کشوری رویکرد جامعی برای کنترل این اپیدمی نداشته است. این پژوهش راهکارهای سیاستی برای بهبود تشخیص، پیشگیری، و مدیریت T2DM ارائه می‌دهد تا بار سلامت و اقتصادی این بیماری کاهش یابد.

دیابت نوع ۲: یک شکست جهانی

دیابت نوع ۲ (T2DM) یکی از بزرگ‌ترین ناکامی‌های نظام‌های سلامت طی نیم‌قرن گذشته است. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، تعداد مبتلایان به دیابت از ۱۰۸ میلیون در سال ۱۹۸۰ به ۴۲۲ میلیون در سال ۲۰۱۴ افزایش یافته که عمدتاً T2DM هستند. فدراسیون بین‌المللی دیابت تخمین می‌زند که در سال ۲۰۲۱، بیش از نیم‌میلیارد بزرگسال دیابت داشتند و ۹۰٪ آن‌ها در کشورهای با درآمد پایین و متوسط بودند. این رشد، با وجود دانش گسترده درباره علل و درمان‌های اثبات‌شده، نشان‌دهنده ناکارآمدی نظام‌های سلامت است.

بار فزاینده سلامت و اقتصادی

T2DM نه‌تنها باعث نابینایی، نارسایی کلیه، و بیماری‌های قلبی می‌شود، بلکه بار اقتصادی سنگینی دارد. در ایالات متحده، هزینه درمان T2DM در سال ۲۰۲۰ حدود ۳۵۰ میلیارد دلار، یعنی ۱۰٪ از کل بودجه سلامت، بود. گزارش‌های جهانی نشان می‌دهند که ۱۵٪ بودجه‌های سلامت صرف بیماری‌های مرتبط با دیابت می‌شود. افزایش شیوع T2DM در گروه‌های سنی جوان‌تر، از جمله نوجوانان، و مرگ‌ومیر زودرس ۵٪ بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۶، زنگ خطری برای نظام‌های سلامت است.

روش‌شناسی: نگاه از منظر نظام سلامت

این مطالعه با استفاده از چارچوب سلامت دانشگاه هاروارد و بانک جهانی (Flagship Framework)، ادبیات پزشکی، تغذیه‌ای، و اپیدمیولوژیک را بررسی کرده است. این چارچوب، نتایج سلامت (وضعیت سلامت، حفاظت مالی، رضایت بیمار) را به اقدامات سیاستی (مانند تأمین مالی، پرداخت به ارائه‌دهندگان، و تغییر رفتار) مرتبط می‌کند. پژوهش، سه شکست اصلی نظام‌های سلامت در T2DM را شناسایی کرده و با تمرکز بر اقدامات عملی، راهکارهایی برای پیشگیری و مدیریت ارائه می‌دهد.

شکست اول: عدم تشخیص زودهنگام مقاومت به انسولین

تشخیص زودهنگام مقاومت به انسولین، پیش‌نیاز T2DM، به دلیل تمرکز نظام‌های سلامت بر گلوکز خون به‌جای انسولین، نادیده گرفته شده است. هیپر انسولینمی (افزایش انسولین خون) تا ۲۰ سال قبل از T2DM قابل‌تشخیص است و با علائمی مانند آکانتوز نیگریکانس، برچسب‌های پوستی، و فشارخون بالا همراه است. این تأخیر، آسیب‌های عروقی و التهاب را تشدید می‌کند. توسعه پروتکل‌های غربالگری برای مقاومت به انسولین، با توجه به پیشرفت‌های زیست‌پزشکی، می‌تواند این شکست را برطرف کند.

شکست دوم: ابهام در توصیه‌های سبک زندگی

توصیه‌های سبک زندگی برای پیشگیری و مدیریت T2DM اغلب مبهم هستند. سازمان‌هایی مانند WHO و CDC بر رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی تأکید می‌کنند، اما جزئیات کافی ارائه نمی‌دهند. شواهد قوی، از جمله مرور سیستماتیک ۵۰ مطالعه در سال ۲۰۲۲، نشان می‌دهد که محدودیت کربوهیدرات مؤثرترین روش تغذیه‌ای است. فعالیت بدنی، مدیریت استرس، و بهبود خواب نیز مفیدند، اما فقدان دستورالعمل‌های واضح، بیماران را سردرگم کرده و رژیم‌های غیرعلمی را ترویج می‌دهد.

شکست سوم: یارانه به عوامل بیماری‌زا

سیاست‌های سلامت عمومی در بسیاری از کشورها، به‌جای محدود کردن عوامل T2DM، آن‌ها را یارانه می‌دهند. یارانه‌های کشاورزی به شکر، ذرت، و گندم در کشورهایی مانند ایالات متحده، مصرف کربوهیدرات‌ها و شربت ذرت با فروکتوز بالا را افزایش داده است. برخلاف مالیات بر تنباکو، که مصرف را کاهش داده، عدم مالیات بر شکر و یارانه به غذاهای مضر، اپیدمی T2DM را تشدید کرده است. اصلاح این سیاست‌ها برای کاهش مصرف غذاهای مضر ضروری است.

موفقیت‌های کوچک‌مقیاس در کنترل T2DM

هیچ کشوری رویکرد جامع نظام سلامت برای کنترل T2DM نداشته، اما موفقیت‌های کوچک‌مقیاسی وجود دارند. در بریتانیا، دکتر دیوید آنوین با رویکرد کم‌کربوهیدرات، هزاران بیمار را درمان و هزینه‌های دارویی را کاهش داد. شرکت Virta Health در ایالات متحده، با تمرکز بر کاهش کربوهیدرات و پشتیبانی دیجیتال، HbA1c بیماران را بهبود بخشید. همچنین، ۴۴ کشور مالیات بر نوشیدنی‌های شیرین اعمال کرده‌اند که مصرف را کاهش داده، اما تأثیرات جایگزینی با شیرین‌کننده‌های مصنوعی نیاز به بررسی دارد.

راهکارهای سیاستی: تأمین مالی سلامت

افزایش کارایی در هزینه‌های T2DM نیازمند تغییر تمرکز به تشخیص زودهنگام و مدیریت مقاومت به انسولین است. تخصیص بودجه به غربالگری و مداخلات سبک زندگی، مانند آنچه در تجربه بریتانیا دیده شد، می‌تواند هزینه‌های بلندمدت را کاهش دهد. افزودن تشخیص و مدیریت هیپر انسولینمی به بسته‌های مزایای بیمه، رویکردی مؤثر برای پیشگیری و صرفه‌جویی مالی خواهد بود.

اصلاح سیستم‌های پرداخت به ارائه‌دهندگان

سیستم‌های پرداخت فعلی، پیشگیری و درمان غیر دارویی T2DM را تشویق نمی‌کنند. در ایالات متحده، ارائه‌دهندگان مراقبت‌های اولیه برای مشاوره بیماران جریمه می‌شوند و آزمایش انسولین اغلب بازپرداخت نمی‌شود. تجربه Virta Health نشان داد که پیوند پرداخت‌ها به بهبود نتایج (مانند کاهش HbA1c) رفتار ارائه‌دهندگان را بهبود می‌بخشد. طراحی سیستم‌های پرداخت که تشخیص زودهنگام و مدیریت موفق T2DM را تشویق کنند، ضروری است.

سازمان‌دهی نظام سلامت

توسعه دستورالعمل‌های بالینی واضح برای تشخیص زودهنگام مقاومت به انسولین و مدیریت تغذیه‌ای T2DM باید در اولویت باشد. این دستورالعمل‌ها باید در آموزش پزشکی و برنامه‌های کیفیت مراقبت گنجانده شوند. WHO می‌تواند با تدوین استانداردهای جهانی، کشورها را در اجرای این تغییرات هدایت کند. غربالگری مقاومت به انسولین در مراقبت‌های اولیه نیز باید به‌عنوان یک استراتژی استاندارد اجرا شود.

تنظیم‌گری و سیاست‌های عمومی

حذف یارانه‌ها به غذاهای مضر مانند شکر و ذرت و افزایش مالیات بر نوشیدنی‌های شیرین، گام‌هایی کلیدی در کاهش مصرف کربوهیدرات هستند. تجربه کشورهایی مانند هند و جزایر اقیانوس آرام نشان‌دهنده تأثیر مالیات بر کاهش مصرف است. رویکردهای چندبخشی، مانند جایگزینی یارانه‌های غذایی با کمک‌های نقدی هدفمند، می‌توانند سلامت عمومی را بدون آسیب به فقرا بهبود بخشند.

تغییر رفتار: نقش جوامع و فناوری

تغییر رفتار بیماران در مصرف غذا چالش‌برانگیز است. تشکیل گروه‌های حمایتی و استفاده از رسانه‌های اجتماعی، مانند تجربه دکتر آنوین، می‌تواند انگیزه و پشتیبانی لازم را فراهم کند. فناوری‌های دیجیتال، مانند برنامه‌های Virta Health، با ارائه پشتیبانی مداوم، رفتارهای سالم را تقویت می‌کنند. آموزش عمومی درباره مقاومت به انسولین و T2DM نیز برای تغییر رفتار ضروری است.

امید و چالش‌های پیش‌رو

برخلاف کووید-۱۹ که به‌سرعت توجه جهانی را جلب کرد، رشد تدریجی T2DM فوریت لازم را ایجاد نکرده است. شواهد فزاینده درباره تشخیص زودهنگام و مداخلات سبک زندگی، همراه با موفقیت‌های کوچک، امیدی برای تغییر ایجاد می‌کند. بااین‌حال، چالش‌های سیاسی-اقتصادی، مانند نفوذ صنعت غذا و مقاومت در برابر تغییر دستورالعمل‌های دارویی، موانع بزرگی هستند. اصلاحات چندجانبه در رفتار، سازمان‌دهی، و تأمین مالی ضروری است.

تأثیر گسترده‌تر بر بیماری‌های غیرواگیر

هیپر انسولینمی نه‌تنها به T2DM، بلکه به بیماری‌های قلبی، آلزایمر، و سرطان‌های مرتبط با چاقی مرتبط است. رفع سه شکست شناسایی‌شده (تشخیص زودهنگام، توصیه‌های واضح، و اصلاح یارانه‌ها) می‌تواند تأثیر مثبتی بر سایر بیماری‌های غیرواگیر داشته باشد. این پژوهش بر نیاز به رویکردهای چندبخشی و حمایت از سازمان‌های بیمار برای پیشبرد اصلاحات تأکید می‌کند.

پایان مطلب/