به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی بنیان، پژوهش جدیدی نشان می‌دهد که فلاونوئیدهای کل دانه لیچی (TFLS) به‌طور مؤثری متاستاز سرطان پستان، به‌ویژه نوع سه‌گانه منفی (TNBC)، را مهار می‌کنند. این مطالعه با استفاده از آزمایش‌های سلولی، مدل‌های حیوانی، و فارماکولوژی شبکه، نشان داد که TFLS تکثیر، مهاجرت، و تهاجم سلول‌های سرطانی را کاهش می‌دهد و فرآیند انتقال اپی‌تلیال-مزانشیمی (EMT) را معکوس می‌کند. مهار مسیرهای سیگنالینگ PI3K/AKT/mTOR و MAPKs به‌عنوان مکانیسم اصلی شناسایی شد. ترکیبات فعال مانند پروسیانیدین A2 نیز از طریق داکینگ مولکولی تأیید شدند. این یافته‌ها پتانسیل TFLS را برای درمان‌های جدید سرطان پستان برجسته می‌کنند.

سرطان پستان: چالش جهانی

سرطان پستان با ۲.۳ میلیون مورد جدید و ۶۸۵ هزار مرگ در سال ۲۰۲۰، شایع‌ترین سرطان در زنان است. نوع سه‌گانه منفی (TNBC)، به دلیل فقدان گیرنده‌های استروژن، پروژسترون، و HER2، تهاجمی‌تر بوده و به درمان‌های رایج پاسخ محدودی دارد. متاستاز به اندام‌هایی مانند ریه، استخوان، و مغز، عامل اصلی مرگ‌ومیر است. فرآیند EMT، که ویژگی‌های مزانشیمی را تقویت می‌کند، نقش کلیدی در متاستاز و مقاومت دارویی دارد و نیاز به درمان‌های نوین را برجسته می‌کند.

فلاونوئیدهای دانه لیچی: درمانی سنتی

دانه لیچی (Litchi chinensis)، که در طب سنتی چینی برای تسکین درد و التهاب استفاده می‌شود، حاوی فلاونوئیدهایی با خواص ضدسرطانی، آنتی‌اکسیدانی، و ضدالتهابی است. مطالعات قبلی نشان داده‌اند که فلاونوئیدهای کل دانه لیچی (TFLS) متاستاز سرطان پروستات و سلول‌های بنیادی سرطان پستان را مهار می‌کنند. این پژوهش اثرات TFLS بر متاستاز TNBC را با تمرکز بر مکانیسم‌های مولکولی بررسی کرده است.

روش‌شناسی: رویکرد چندجانبه

این مطالعه از ترکیبی از آزمایش‌های سلولی (CCK-8، زخم‌درمانی، ترانس‌ول)، آنالیز وسترن بلات، مدل‌های حیوانی (گورخرماهی و موش)، فارماکولوژی شبکه، و داکینگ مولکولی استفاده کرد. TFLS از دانه‌های لیچی استخراج و با کروماتوگرافی UPLC-QTOF/MS آنالیز شد. مسیرهای سیگنالینگ با آنالیز KEGG و وسترن بلات بررسی شدند، و ترکیبات فعال با پایگاه‌های داده TCMSP و داکینگ مولکولی شناسایی شدند.

مهار تکثیر سلولی

TFLS تکثیر سلول‌های TNBC (MDA-MB-231 و MDA-MB-468) را به‌صورت وابسته به دوز و زمان مهار کرد. مقادیر IC50 در ۷۲ ساعت برای MDA-MB-231 و MDA-MB-468 به‌ترتیب ۴۴.۴۷ و ۳۷.۳۵ میکروگرم بر میلی‌لیتر بود. تغییرات مورفولوژیکی، مانند گرد شدن سلول‌ها، نیز مشاهده شد که نشان‌دهنده اثرات ضدتکثیری قوی TFLS است. این یافته‌ها پتانسیل TFLS را به‌عنوان یک عامل شیمی‌درمانی تأیید می‌کنند.

کاهش مهاجرت و تهاجم سلولی

آزمایش‌های زخم‌درمانی و ترانس‌ول نشان دادند که TFLS به‌طور قابل‌توجهی مهاجرت و تهاجم سلول‌های TNBC را کاهش می‌دهد. در دوز ۱۰ میکروگرم بر میلی‌لیتر، میزان مهاجرت MDA-MB-231 از ۲۱.۴۹٪ به ۱.۵۷٪ و MDA-MB-468 از ۷۵.۵٪ به ۲.۴٪ کاهش یافت. آزمایش‌های ترانس‌ول نیز کاهش وابسته به دوز در تهاجم را تأیید کردند، که نشان‌دهنده توانایی TFLS در محدود کردن رفتارهای متاستاتیک است.

معکوس کردن فرآیند EMT

TFLS فرآیند EMT را، که برای متاستاز حیاتی است، معکوس کرد. سلول‌های درمان‌شده با TFLS از حالت پراکنده و دوکی‌شکل به حالت گرد و متراکم تغییر یافتند. وسترن بلات نشان داد که TFLS نشانگرهای مزانشیمی (N-cadherin و Snail) را کاهش و نشانگر اپی‌تلیال (E-cadherin) را افزایش می‌دهد. این تغییرات فنوتیپی نقش TFLS در مهار متاستاز را تقویت می‌کنند.

اثرات ضدمتاستازی در مدل‌های حیوانی

در مدل گورخرماهی، TFLS (۴ میکروگرم بر میلی‌لیتر) تهاجم و میکرومتاستاز سلول‌های MDA-MB-231 را به‌طور قابل‌توجهی کاهش داد. در موش‌های BALB/c، درمان خوراکی با TFLS (۲۰۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم) متاستاز سلول‌های ۴T1-luc را بدون سمیت سیستمیک مهار کرد، که با کاهش شدت فلورسانس تأیید شد. این نتایج اثربخشی TFLS را در محیط‌های زیستی تأیید می‌کنند.

فارماکولوژی شبکه: پیش‌بینی مکانیسم‌ها

فارماکولوژی شبکه ۳۶ فلاونوئید دانه لیچی را شناسایی کرد که ۵۵۹ هدف بالقوه داشتند. از این میان، ۳۲۵ ژن مشترک با ژن‌های مرتبط با سرطان پستان یافت شد. آنالیز KEGG نشان داد که مسیرهای PI3K/AKT/mTOR و MAPK در درمان با TFLS نقش کلیدی دارند. شبکه تعامل پروتئین (PPI) ۳۶ هدف اصلی، از جمله PIK3CA و AKT1، را برجسته کرد که در متاستاز دخیل‌اند.

تنظیم مسیرهای سیگنالینگ

وسترن بلات تأیید کرد که TFLS فسفوریلاسیون پروتئین‌های PI3K، AKT، mTOR، JNK، ERK، و p38 را در سلول‌های TNBC کاهش می‌دهد. این مهار مسیرهای سیگنالینگ، که در تکثیر، مهاجرت، و EMT نقش دارند، مکانیسم اصلی اثرات ضدمتاستازی TFLS را توضیح می‌دهد. این یافته‌ها با پیش‌بینی‌های فارماکولوژی شبکه هم‌خوانی دارند.

داکینگ مولکولی: ترکیبات فعال

داکینگ مولکولی هفت ترکیب فعال TFLS، از جمله پروسیانیدین A2، کوئرستین، و لیچیتانین A2، را شناسایی کرد که با اهداف کلیدی (PI3K، AKT، ERK، p38، mTOR، JNK) برهم‌کنش دارند. پروسیانیدین A2 قوی‌ترین اتصال را با p38 (۲.۳۹×۱۰^۴ نانومولار) نشان داد. این ترکیبات به‌عنوان کاندیداهای اصلی برای توسعه داروهای ضدسرطان معرفی شدند.

آنالیز شیمیایی TFLS

آنالیز UPLC-QTOF/MS ترکیبات فعال TFLS، از جمله پروسیانیدین A1، پروسیانیدین A2، اپی‌کاتچین، و روتین را تأیید کرد. این ترکیبات، که خواص ضدسرطانی شناخته‌شده‌ای دارند، اثربخشی TFLS را در مهار متاستاز توضیح می‌دهند. شناسایی دقیق این ترکیبات، کاربرد بالینی TFLS را تقویت می‌کند.

اهمیت بالینی و چالش‌ها

TFLS با مهار متاستاز TNBC از طریق تنظیم مسیرهای PI3K/AKT/mTOR و MAPKs، پتانسیل بالایی برای درمان‌های مکمل نشان می‌دهد. بااین‌حال، نیاز به مطالعات بالینی برای تأیید ایمنی و اثربخشی در انسان، و همچنین بررسی اثرات طولانی‌مدت، باقی است. نفوذ صنعت دارویی و مقاومت در برابر درمان‌های طبیعی ممکن است چالش‌هایی برای تجاری‌سازی ایجاد کند.

چشم‌انداز آینده

این پژوهش، با ترکیب رویکردهای تجربی و محاسباتی، پایه‌ای محکم برای توسعه TFLS به‌عنوان یک درمان ضدمتاستازی فراهم می‌کند. تحقیقات آینده باید بر بهینه‌سازی دوز، فرمولاسیون، و آزمایش‌های بالینی متمرکز شوند. علاوه بر این، بررسی اثرات TFLS بر سایر سرطان‌ها و بیماری‌های مرتبط با EMT می‌تواند کاربردهای آن را گسترش دهد.

کلیدواژه‌ها: فلاونوئیدهای دانه لیچی، سرطان پستان، سه‌گانه منفی، متاستاز، انتقال اپی‌تلیال-مزانشیمی، PI3K/AKT/mTOR، MAPKs، فارماکولوژی شبکه، داکینگ مولکولی، پروسیانیدین A2، طب سنتی چینی، درمان ضدسرطان، گورخرماهی.

پایان مطلب/