به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، کاهش قند خون و افزایش سوخت‌وساز چربی‌ها  بدون تأثیر منفی بر اشتها یا توده عضلانی. این‌ها برخی از اثرات امیدوارکننده‌ی یک درمان دارویی جدید برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ و چاقی است که طبق مطالعه‌ای تازه در مجله Cell توسط پژوهشگرانی از موسسه کارولینسکا و دانشگاه استکهلم منتشر شده است.

ارتباط نزدیک دیابت نوع دو با چاقی

مطالعات جدید نشان می‌دهد که چاقی یکی از مهم‌ترین عوامل خطر ابتلا به دیابت نوع دو است. افرادی که اضافه وزن دارند یا چاق هستند، در معرض افزایش مقاومت بدن نسبت به انسولین قرار می‌گیرند که باعث می‌شود قند خون به طور موثر کنترل نشود و در نتیجه دیابت نوع دو ایجاد شود. بر اساس گزارش کارشناسان، چاقی به ویژه چاقی شکمی با افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع دو ارتباط مستقیم دارد. این وضعیت به دلیل تجمع چربی در نواحی مرکزی بدن، باعث ایجاد التهاب و اختلال در عملکرد سلول‌های تولیدکننده انسولین در پانکراس می‌شود. کارشناسان توصیه می‌کنند با رعایت رژیم غذایی سالم، افزایش فعالیت بدنی و کنترل وزن می‌توان از بروز دیابت نوع دو پیشگیری کرد یا روند آن را کند نمود. همچنین کنترل منظم قند خون برای افراد در معرض خطر بسیار اهمیت دارد.

پیشرفت‌های چشمگیر در کشف داروهای مولکولی برای درمان دیابت

دیابت، به ویژه نوع دو، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های سلامت جهانی محسوب می‌شود که میلیون‌ها نفر در سراسر جهان را درگیر کرده است. این بیماری ناشی از نقص در تولید یا عملکرد انسولین است و در صورت کنترل نشدن، عوارض جدی و گاه کشنده‌ای به همراه دارد. در سال‌های اخیر، تحقیقات علمی و فناوری‌های پیشرفته منجر به کشف داروهای مولکولی نوینی شده است که امیدهای تازه‌ای برای بهبود کنترل دیابت و کاهش عوارض آن فراهم کرده‌اند. داروهای مولکولی یا داروهای هدفمند، ترکیباتی هستند که به طور دقیق بر مولکول‌ها و مسیرهای زیستی مشخصی در بدن اثر می‌گذارند. در زمینه دیابت، این داروها با هدف بهبود عملکرد سلول‌های پانکراس، افزایش حساسیت سلول‌ها به انسولین، یا کاهش تولید قند در کبد توسعه یافته‌اند. یکی از موفق‌ترین کلاس‌های دارویی مولکولی، مهارکننده‌های SGLT2 (Sodium-Glucose Co-Transporter 2) است که باعث می‌شوند کلیه‌ها گلوکز را دفع کنند و به این ترتیب سطح قند خون کاهش یابد. داروهایی مانند «دپاگلیفوزین» و «کاناگلیفوزین» نمونه‌هایی از این گروه هستند که در درمان دیابت نوع دو کاربرد وسیعی پیدا کرده‌اند. همچنین، داروهای آگونیست گیرنده GLP-1 (Glucagon-Like Peptide-1) نیز پیشرفت بزرگی در درمان دیابت به شمار می‌آیند. این داروها با تقلید عملکرد هورمون GLP-1، ترشح انسولین را افزایش داده و احساس سیری را تحریک می‌کنند، که علاوه بر کنترل قند، به کاهش وزن بیماران نیز کمک می‌کند. «لیراگلوتید» و «دوگلوتید» از جمله داروهای مطرح این دسته هستند. از سوی دیگر، تحقیقات بر روی داروهایی که می‌توانند سلول‌های بتای پانکراس را احیا کرده یا از تخریب آن‌ها جلوگیری کنند، در مراحل اولیه ولی بسیار امیدوارکننده قرار دارد. دانشمندان در حال بررسی مولکول‌های کوچک و آنتی‌بادی‌هایی هستند که می‌توانند این عملکرد را داشته باشند و در آینده نزدیک به درمان‌های نوینی تبدیل شوند. پیشرفت در فناوری‌های زیستی مانند دارورسانی هدفمند و نانو داروها نیز به بهبود اثربخشی و کاهش عوارض جانبی داروهای دیابت کمک کرده است. به عنوان مثال، نانوحامل‌ها می‌توانند داروها را دقیق‌تر به بافت‌های هدف منتقل کنند و دوزهای کمتر با تاثیر بیشتر را ممکن سازند. در نهایت، ترکیب درمان‌های دارویی مولکولی با تغییر سبک زندگی سالم، ورزش منظم و تغذیه مناسب، کلید موفقیت در کنترل دیابت است. متخصصان تأکید می‌کنند که شناخت دقیق‌تر مسیرهای مولکولی بیماری و توسعه داروهای هدفمند می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی بیماران و کاهش بار جهانی دیابت کمک شایانی کند.

معرفی داروی جدید

این داروی جدید که به صورت قرص مصرف می‌شود، مکانیسم عمل کاملاً متفاوتی نسبت به داروهای شناخته‌شده مبتنی بر GLP-1 مثل اوزِمپیک دارد که به صورت تزریقی استفاده می‌شود. داروهای GLP-1 اشتها را از طریق سیگنال‌های بین روده و مغز کاهش می‌دهند، اما اغلب عوارضی مانند کاهش اشتها، کاهش توده عضلانی و مشکلات گوارشی دارند. ماده فعال این دارو به جای آن، متابولیسم عضلات اسکلتی را فعال می‌کند. در مطالعات حیوانی، این درمان تأثیرات خوبی بر کنترل قند خون و ترکیب بدن بدون عوارض جانبی داروهای GLP-1داشته است.

شیوه تحقیقاتی

یک آزمایش بالینی فاز ۱ اولیه که شامل ۴۸ فرد سالم و ۲۵ فرد مبتلا به دیابت نوع ۲ بود، نشان داد که انسان‌ها نیز این درمان را به خوبی تحمل می‌کنند. "نتایج ما به آینده‌ای اشاره دارد که می‌توانیم سلامت متابولیک را بهبود بخشیم بدون اینکه توده عضلانی از دست برود. عضلات در هر دو دیابت نوع ۲ و چاقی اهمیت دارند و توده عضلانی مستقیماً با طول عمر مرتبط است."

نتایج کسب شده از مطالعه

ماده دارویی بر اساس مولکولی به نام β2 آگونیست است که پژوهشگران در آزمایشگاه ساخته‌اند. این مولکول می‌تواند مسیرهای سیگنال‌دهی مهمی در بدن را به روشی جدید فعال کند که اثر مثبت روی عضلات دارد بدون آنکه قلب را بیش از حد تحریک کند، مشکلی که پیش‌تر با β2 آگونیست‌ها دیده شده بود. این دارو نوع کاملاً جدیدی از درمان را نمایندگی می‌کند و می‌تواند برای بیماران دیابت نوع ۲ و چاقی اهمیت زیادی داشته باشد. ماده ما ظاهراً کاهش وزن سالم را تشویق می‌کند و علاوه بر این، بیماران نیازی به تزریق ندارند. این داروی جدید نه تنها به تنهایی مؤثر است، بلکه می‌تواند در ترکیب با داروهای GLP-1 نیز به دلیل تفاوت در مکانیسم عملشان عمل کند. این باعث می‌شود که این داروها هم به عنوان درمان مستقل و هم همراه با داروهای GLP-1 ارزشمند باشند.

گام بعدی مطالعه

گام بعدی، انجام مطالعه بالینی بزرگ‌تر فاز ۲ است که توسط شرکت Atrogi AB، توسعه‌دهنده این درمان، برنامه‌ریزی شده است. هدف از این مطالعه بررسی این است که آیا همان تأثیرات مثبت دیده شده در مدل‌های پیش‌بالینی در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ یا چاقی نیز مشاهده می‌شود یا خیر. این مطالعه نتیجه همکاری نزدیک بین پروفسور وُلکر ام. لاوشکه و سایر پژوهشگران موسسه کارولینسکا، دانشگاه استکهلم، دانشگاه اوپسالا در سوئد، دانشگاه کپنهاگ در دانمارک و دانشگاه‌های موناش و کوئینزلند در استرالیا است. این تحقیق با حمایت مالی شورای تحقیقات سوئد، انجمن سوئدی تحقیقات پزشکی و بنیاد نوو نوردیسک و دیگران انجام شده است. چندین نویسنده مقاله در شرکت Atrogi AB شاغل و/یا سهامدار هستند که این شرکت آزمایش بالینی را تأمین مالی کرده است. تور بنگتسون بنیان‌گذار و مدیر علمی Atrogi AB است که در حال توسعه بیشتر این دارو است و همراه با یکی از نویسندگان، درخواست ثبت اختراع برای مواد مورد بررسی در مطالعه ارائه کرده‌اند.

پایان مطلب/.